.png){kind=logo}
Hiện nay, việc đưa trái phiếu vào danh mục đầu tư đang là một trong những xu hướng được rất nhiều người quan tâm và lựa chọn. Vậy Trái phiếu là gì? Vậy đầu tư vào trái phiếu có an toàn không? và Liệu các bạn đã thực sự nắm vững bản chất của đầu tư trái phiếu là gì? Cách để nhận biết các loại trái phiếu phổ biến trên thị trường hiện nay? Bài viết dưới đây FTV sẽ cung cấp cho các bạn những thông tin cần thiết nhất về hình thức đầu tư này.
Trái phiếu là gì?
Trái phiếu là gì?
Trái phiếu là 1 loại chứng khoán huy động vốn, trong đó quy định nhà phát hành (đi vay) sẽ phải trả cho cho nhà đầu tư (cho vay) một khoản tiền với 1 lãi suất cố định trong một khoảng thời gian xác định. Nhà phát hành (đi vay) trái phiếu phải hoàn trả khoản cho vay cho nhà đầu tư (cho vay) khi nó đáo hạn.
Đối tượng phát hành trái phiếu ở đây gồm:
Kho bạc Nhà nước, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước (đối với trái phiếu Chính phủ)
Doanh nghiệp bao gồm: công ty cổ phần và công ty trách nhiệm hữu hạn.
Những cá nhân, tổ chức có liên quan đến hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp.
Đặc điểm của trái phiếu
Sau khi đã hiểu về bản chất trái phiếu là gì, để có thể phân biệt trái phiếu với những loại chứng khoán khác và đưa ra các quyết định đầu tư, bạn cần nắm vững được các đặc điểm chung sau đây của trái phiếu trên thị trường:
Trái phiếu đem lại nguồn thu là tiền lãi với một mức lãi suất ổn định. Đây được xem là khoản thu cố định thường kỳ, không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh.
Đối tượng cho các nhà phát hành trái phiếu vay tiền (được gọi là Trái chủ) không phải chịu bất cứ một trách nhiệm pháp luật nào về hiệu quả sử dụng của nguồn vốn cho vay.
Bất kỳ tổ chức, cá nhân hay doanh nghiệp nào đều có thể mua trái phiếu. Trái phiếu được ghi danh gọi là trái phiếu có ghi tên của trái chủ và ngược lại, trái phiếu không có tên là trái phiếu vô danh.
Đối tượng phát hành trái phiếu gồm có: kho bạc nhà nước (trái phiếu kho bạc), công trái (trái phiếu chính phủ), trái phiếu của doanh nghiệp.
Về bản chất, trái phiếu là 1 loại chứng khoán nợ. Vì vậy, khi bị giải thể, các công ty có nghĩa vụ bắt buộc phải thanh toán đầy đủ cho những người nắm giữ trái phiếu từ cổ phần hiện có. Khi các khoản nợ trái phiếu được hoàn thành thì các cổ đông có thể nhận tiền từ lượng cổ phần còn lại.
Các loại trái phiếu hiện nay phổ biến
Các loại trái phiếu hiện nay phổ biến
Hiện nay, thị trường trái phiếu thường được phân loại dựa trên các đặc điểm khác nhau, phổ biến là cách phân loại theo chủ thể phát hành, gồm:
Trái phiếu ngân hàng: Các ngân hàng, tổ chức tài chính phát hành trái phiếu nhằm tăng thêm nguồn vốn để hoạt động.
Trái phiếu chính phủ: Chính phủ phát hành trái phiếu để đáp ứng một số nhu cầu chi tiêu. Ngoài ra, còn có mục đích để huy động số tiền nhàn rỗi của người dân, tổ chức kinh tế – xã hội. Trái phiếu của Chính phủ được coi là có uy tín và ít rủi ro nhất trên thị trường.
Trái phiếu doanh nghiệp: Đây là các trái phiếu được doanh nghiệp, công ty phát hành ra nhằm tăng vốn hoạt động cho doanh nghiệp. Trái phiếu của doanh nghiệp có nhiều loại khác nhau và vô cùng đa dạng.
Ngoài ra, còn có một số cách phân loại khác như phân loại theo tính chất trái phiếu, lợi tức, mức độ đảm bảo thanh toán, hình thức. Cụ thể như sau:
Dựa theo người phát hành
Khi phân loại dựa vào người phát hành có thể chia trái phiếu thành 03 loại, trong đó:
Trái phiếu Chính phủ: đây là loại trái phiếu gặp ít rủi ro nhất vì nó được đại diện phát hành bởi Bộ tài chính nhằm huy động số tiền nhàn rỗi từ người dân, các tổ chức kinh tế – xã hội
Trái phiếu doanh nghiệp: chính là loại trái phiếu được phát hành bởi các doanh nghiệp, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, … với mục đích nhằm huy động vốn từ thị trường tập trung.
Trái phiếu ngân hàng và tổ chức tài chính: trái phiếu do các tổ chức này phát hành nhằm mục đích để tăng vốn phục vụ cho hoạt động.
Dựa theo lợi tức trái phiếu
Có 3 loại trái phiếu được phân loại dựa vào lợi tức:
Trái phiếu có lãi suất cố định: lợi tức được xác định dựa vào tỷ lệ phần trăm (%) cố định được tính theo mệnh giá.
Trái phiếu có lãi suất biến đổi (hay còn gọi lãi suất thả nổi): lợi tức được trả trong các kỳ có sự khác biệt. Lợi tức này được tính bằng lãi suất có sự thay đổi dựa trên lãi suất tham chiếu của trái phiếu.
Trái phiếu có lãi suất bằng không: các nhà đầu tư mặc dù không nhận được lãi suất nhưng có thể mua được mức giá thấp hơn so với mệnh giá. Đồng thời, bạn sẽ được hoàn trả lại đúng số vốn bằng mệnh giá của trái phiếu vào ngày đáo hạn.
Dựa theo hình thức trái phiếu
Trái phiếu ghi danh: là người mua được ghi tên trên trái phiếu và có trong sổ sách của công ty phát hành.
Trái phiếu vô danh: là loại trái phiếu này không có tên của người mua, người nắm giữ sẽ được hưởng mọi quyền lợi như 1 trái chủ.
Dựa theo tính chất trái phiếu
Trái phiếu đi kèm với quyền mua cổ phiếu: loại trái phiếu phát hành cùng với cổ phiếu cho phép trái chủ được quyền mua một số lượng nhất định cổ phiếu của công ty.
Trái phiếu có thể mua lại: nhà phát hành được quyền mua lại 1 hoặc toàn bộ trước khi trái phiếu đến hạn thanh toán.
Trái phiếu có thể chuyển đổi: trái chủ có quyền chuyển đổi sang cổ phiếu của công ty phát hành trái phiếu (được quy định cụ thể về tỷ lệ và thời gian khi mua trái phiếu).
Dựa vào mức độ đảm bảo thanh toán cho người phát hành
Theo hình thức này trái phiếu được chia thành 02 loại:
Trái phiếu đảm bảo (phát hành trái phiếu này kèm theo 1 loại tài sản dùng để đảm bảo trong các trường hợp tổ chức không có khả năng thanh toán).
Trái phiếu không có đảm bảo (việc phát hành trái phiếu sẽ không có tài sản làm vật đảm bảo mà chỉ được bảo đảm dựa trên uy tín của người phát hành trái phiếu).
Tìm hiểu thêm về việc phát hành trái phiếu
Tìm hiểu thêm về việc phát hành trái phiếu
Như vậy, chúng ta đã tìm hiểu về các loại trái phiếu trên thị trường, vậy các quy định về việc phát hành trái phiếu có gì khác biệt so với những chứng khoán khác?
Phát hành trái phiếu là gì?
Phát hành trái phiếu là một hoạt động được quy định trong luật pháp của Việt Nam: Doanh nghiệp phát hành cần phải có thời gian hoạt động ít nhất 1 năm kể từ thời điểm có giấy phép đăng ký kinh doanh. Tổ chức cần đảm bảo khả năng thanh toán cả gốc lẫn lãi của trái phiếu trong các lần phát hành ở 3 năm liên tiếp gần nhất.
Nhu cầu phát hành và những quy định khác được cấp có thẩm quyền phê duyệt trước khi được công bố ra công chúng.
Làm sao để mua hoặc bán trái phiếu?
Để có thể mua và bán trái phiếu, bạn cần 1 tài khoản giao dịch chứng khoán. Việc đăng ký này khá đơn giản, các nhà đầu tư đăng ký trực tiếp tại sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội hoặc thành phố Hồ Chí Minh. Ngoài ra, các công ty chứng khoán cũng hỗ cho trợ khách hàng mở tài khoản để giao dịch.
Sau khi có tài khoản bạn có thể bắt đầu tìm kiếm danh mục trái phiếu và lựa chọn một loại trái phiếu mình muốn. Đối với những giao dịch chuyển nhượng có thể được thực hiện giữa các nhà đầu tư với nhau thông qua việc thỏa thuận về giá cũng như số lượng. Hoặc bạn có thể bán lại cho các tổ chức phát hành hoặc cho công ty tài chính và ngân hàng có thu mua.
Người mua trái phiếu là gì?
Người mua trái phiếu còn được gọi là trái chủ – chủ nợ của tổ chức phát hành. Nhiều người hay nhầm lẫn giữa trái phiếu và cổ phiếu:
Trái phiếu: Người sở hữu chính là trái chủ, doanh nghiệp nợ tiền bạn.
Cổ phiếu: Người sở hữu chính là các cổ đông, khi bạn góp vốn vào doanh nghiệp và sẽ không được hoàn trả vốn góp mà chỉ nhận cổ tức mãi mãi.
Trái phiếu có được xem là chứng khoán không?
Trái phiếu là một sản phẩm của thị trường chứng khoán, nó được tổ chức phát hành nhằm huy động vốn từ thị trường sơ cấp hay thứ cấp. Tương tự, như khi đi vay tiền bên phát hành cần phải thực hiện trả lãi mỗi kỳ cùng với hoàn trả nợ gốc vào ngày đáo hạn.
Có nên đầu tư vào trái phiếu hay không?
Trái phiếu là 1 hình thức đầu tư rất tốt, đặc biệt đối với các nhà đầu tư đang có vốn nhàn rỗi, mong muốn lựa chọn 1 hình thức an toàn, ít rủi ro và có thể nhận về nguồn thu nhập ổn định. Khi lựa chọn đầu tư trái phiếu, bạn có thể sẽ nhận được các lợi ích như:
Hoạt động kinh doanh của đơn vị phát hành không làm ảnh hưởng tới lãi suất nhận được.
Rủi ro mất tiền thấp và dễ dàng đa dạng hóa các danh mục đầu tư chứng khoán.
Tính thanh khoản sẽ được ưu tiên hơn so với đầu tư cổ phiếu.
Lợi tức của việc nắm giữ trái phiếu là gì?
Khi sở hữu trái phiếu người mua sẽ trở thành trái chủ. Lợi tức trái phiếu chính là số tiền lãi mà trái chủ sẽ được nhận hàng tháng hoặc hàng quý tùy vào loại trái phiếu dựa theo lãi suất được quy định khi phát hành. Tùy vào nội dung phát hành của các doanh nghiệp, mức lãi suất có thể là cố định hay thả nổi. Tuy nhiên, bạn sẽ xác định được số tiền mình sẽ nhận trong kỳ hạn trái phiếu và việc trả lãi có thể thực hiện định kỳ 03 tháng, 06 tháng hoặc 12 tháng.
Nhà đầu tư còn được nhận lợi suất thực bằng việc tính bằng thu nhập hàng năm của trái phiếu chia cho giá trị thị trường hiện tại (ngoài mức tiền lãi được chia theo mệnh giá trái phiếu). Bên cạnh đó, nhằm thu hút thêm các nhà đầu tư, 1 số doanh nghiệp Việt Nam cũng cung cấp thêm 1 số thu nhập khác được gọi là lợi suất yêu cầu.
Cách định giá trái phiếu
Cách định giá trái phiếu
Định giá trái phiếu là 1 hoạt động được thực hiện bởi những nhà định giá nhằm mục đích tìm ra giá trị lý thuyết của trái phiếu 1 cách chính xác nhất. Cách xác định giá trị của trái phiếu đó được xem là xác định hiện giá của toàn bộ thu nhập của nhà đầu tư nhận được trong thời hạn trái phiếu còn hiệu lực. Sau đây là quy trình từ định giá trái phiếu tới quyết định giao dịch trái phiếu:
Bước 1: Ước lượng dòng tiền sẽ được sinh ra từ tài sản (mức thu nhập kỳ vọng).
Bước 2: Ước lượng tỷ suất lợi nhuận mà các nhà đầu tư yêu cầu (bằng tổng lãi suất phi rủi ro và phần gia tăng do rủi ro).
Bước 3: Lựa chọn mô hình định giá thích hợp để áp dụng. Tính giá trị hiện tại của dòng tiền tệ thu nhập dựa vào tỷ suất lợi nhuận vừa ước lượng ở bước 2.
Bước 4: So sánh giữa giá trị lý thuyết vừa định ra với giá thị trường.
Bước 5: Đưa ra quyết định có nên đầu tư.
Điều kiện phát hành trái phiếu
Điều kiện để phát hành trái phiếu được phân thành: điều kiện phát hành trái phiếu không chuyển đổi hay trái phiếu không kèm theo chứng quyền và điều kiện phát hành trái phiếu chuyển đổi hay trái phiếu kèm theo chứng quyền.
Điều kiện phát hành trái phiếu không chuyển đổi hay trái phiếu không kèm theo chứng quyền
Có thời gian hoạt động ít nhất một năm kể từ ngày được cấp lần đầu Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, hoặc Giấy phép có giá trị tương tự được pháp luật quy định.
Thời gian hoạt động đối với các doanh nghiệp được tổ chức lại hoặc chuyển đổi được tính là thời gian hoạt động của doanh nghiệp bị chia, bị tách, có thời gian hoạt động lâu nhất trong các doanh nghiệp bị sáp nhập hay bị hợp nhất lại hoặc sau khi chuyển đổi.
Phải có báo cáo tài chính của năm trước liền kề với năm phát hành và được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán.
Đảm bảo, tuân thủ đúng giới hạn về số lượng nhà đầu tư khi phát hành và tổ chức giao dịch trái phiếu.
Xây dựng các phương án phát hành trái phiếu được cấp có thẩm quyền phê duyệt và chấp thuận theo quy định của pháp luật.
Thanh toán đầy đủ cả gốc và lãi suất trái phiếu đã được phát hành trong 03 năm liên tiếp trước khi có đợt phát hành trái phiếu tiếp theo (nếu có).
Tuân theo quy định của pháp luật về tỷ lệ an toàn tài chính và tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động.
Điều kiện phát hành trái phiếu chuyển đổi hay trái phiếu kèm chứng quyền
Doanh nghiệp phát hành phải là công ty cổ phần.
Các điều kiện như trên đối với trái phiếu không chuyển đổi hay trái phiếu không kèm theo chứng quyền.
Đáp ứng theo quy định của pháp luật về tỷ lệ sở hữu của các nhà đầu tư nước ngoài trong trường hợp thực hiện quyền mua của chứng quyền hay chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu.
Thời gian tối thiểu giữa các đợt phát hành trái phiếu chuyển đổi là 06 tháng.
Trong tối thiểu một năm kể từ ngày hoàn thành đợt phát hành thì trái phiếu chuyển đổi, chứng quyền phát hành kèm với trái phiếu sẽ không được chuyển nhượng lại. Ngoại trừ những trường hợp chuyển nhượng giữa các nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, hoặc thực hiện theo quyết định của Tòa án hay thừa kế theo quy định của pháp luật.
Lợi ích - rủi ro khi đầu tư trái phiếu
Để giúp những nhà đầu tư mới có thêm căn cứ để quyết định có nên đầu tư vào trái phiếu không, dưới đây là tổng hợp những lợi ích chính của việc đầu tư trái phiếu kèm theo chính là những rủi ro của trái phiếu có thể xảy ra. Hy vọng rằng nhà đầu tư sẽ nghiên cứu và tìm hiểu thật kỹ để có thể đưa ra quyết định đúng đắn nhất.
Lợi ích mà nhà đầu tư có thể nhận được khi sở hữu trái phiếu
Có một số loại trái phiếu sẽ được miễn phí thuế thu nhập cá nhân.
Lãi suất trái phiếu không phụ thuộc vào hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp tốt hay kém, mà luôn được nhận 1 khoản thu nhập cố định theo kỳ.
Nguy cơ mất tiền khi đầu tư trái phiếu rất thấp.
Trái phiếu được ưu tiên về tính thanh khoản hơn so với cổ phiếu trong doanh nghiệp.
Theo đó có thể thấy rằng trái phiếu là một kênh đầu tư đem đến khá nhiều lợi ích cho nhà đầu tư.
Rủi ro gặp phải khi đầu tư trái phiếu
Tuy nhiên có một số rủi ro trong đầu tư trái phiếu đòi hỏi các nhà đầu tư phải có óc kinh doanh, biết quan sát và tính toán trước mỗi quyết định mua trái phiếu của mình.
Rủi ro về lãi suất trái phiếu: Các nhà đầu tư lâu năm trên thị trường có thể đã biết mối quan hệ trái ngược giữa mệnh giá và lãi suất của trái phiếu. Điều đó có nghĩa là khi lãi suất trái phiếu tăng lên nhà đầu tư sẽ có xu hướng loại bỏ những trái phiếu thấp. Ảnh hưởng của việc này chính là cung tăng lên, cầu giảm đi và mệnh giá trái phiếu cũng theo đó giảm.
Rủi ro về tái đầu tư: Trong trường hợp lãi suất trái phiếu giảm thì nhà phát hành sẽ có cơ hội để tiến hành thu hồi hoặc mua lại những trái phiếu họ đã phát hành ra thị trường. Do đó, nhà đầu tư sẽ có thu về khoản tiền gốc của mình trước khi đáo hạn trái phiếu nhưng mà giá trị đó không cao hơn nhiều so với mệnh giá trái phiếu.
Rủi ro về lạm phát: Một điều chắc chắn là các nhà đầu tư khi mua trái phiếu sẽ thu về mức lãi suất trong thời hạn. Nhưng khoản lãi suất này là cố định nên khi lạm phát xảy ra, các nhà đầu tư sẽ phải bỏ ra một số tiền lớn hơn để mua trái phiếu. Đây chính là nguyên nhân khiến cho cầu trái phiếu giảm xuống dẫn tới lãi suất trái phiếu thu về có thể bị âm.
Rủi ro tín dụng, vỡ nợ: Trái phiếu doanh nghiệp không được chính phủ bảo đảm mà hoàn toàn phụ thuộc hoàn năng lực của doanh nghiệp đó. Vì vậy, trong trường hợp doanh nghiệp vỡ nợ hoặc tín dụng xấu thì nhà đầu tư không nên tham gia vào. Việc tìm hiểu, xem xét thật kỹ về nhà phát hành trước khi đầu tư rất là quan trọng.
>> Tham khảo ngay: Cổ phiếu là gì? Phân loại, đặc điểm, lưu ý khi đầu tư cổ phiếu
So sánh sự khác nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu
So sánh sự khác nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu
Chủ thể phát hành
Trái phiếu: là doanh nghiệp, Ngân hàng, Chính phủ.
Cổ phiếu: là công ty cổ phần
Quyền lợi của chủ sở hữu
Trái phiếu:
– Người sở hữu trái phiếu sẽ được trả lãi suất cố định vào khoảng thời gian xác định.
– Không có quyền tham gia, hoạt động của đơn vị phát hành trái phiếu.
Cổ phiếu:
– Người sở hữu cổ phiếu của công ty sẽ trở thành cổ đông và sẽ có những quyền lợi khác nhau tùy thuộc vào loại cổ phần họ nắm giữ.
– Được chia lợi nhuận phụ thuộc vào kết quả sản xuất kinh doanh của công ty.
– Có quyền tham gia vào việc quản lý cũng như được điều hành hoạt động của công ty.
Thời gian được sở hữu
Trái phiếu: Có thời hạn nhất định và được ghi trong trái phiếu.
Cổ phiếu: Không có thời gian nào cụ thể.
Thứ tự ưu tiên thanh toán nếu như công ty bị giải thể, phá sản
Trái phiếu: được ưu tiên thanh toán trước cổ phiếu.
Cổ phiếu: Phần vốn được góp của cổ đông sẽ được thanh toán sau cùng khi đã thanh toán hết các nghĩa vụ khác.
Kết luận
Trên đây là những gì mà FTV chia sẻ cho các bạn về Trái phiếu là gì? vậy nên mua trái phiếu hay gửi tiết kiệm? Hy vọng rằng những nhà đầu tư đang quan tâm tới đầu tư trái phiếu đã có câu trả lời cho câu hỏi có nên đầu tư trái phiếu không? và lựa chọn được cho mình một kênh đầu tư an toàn và hiệu quả.
FTV - đơn vị chuyên tư vấn đầu tư chứng khoán & hàng hóa phái sinh uy tín hiện nay
Đến với FTV, các bạn sẽ được chuyên gia cập nhật những thông tin mới nhất liên quan đến các biến động thị trường thông qua số liệu và bảng phân tích thị trường. Ngoài ra, còn được cung cấp hoàn toàn các tài liệu tham khảo miễn phí chẳng hạn như: biểu đồ, bảng thống kê thị trường và cách thức giao dịch của mỗi một loại hàng hóa.
Nếu vẫn còn câu hỏi, thắc mắc về Trái phiếu là gì? Cũng như các thông tin chi tiết, hãy nhanh tay gọi đến số HOTLINE 0983 668 883 của công ty Cổ phần Đầu tư và công nghệ FTV để được các chuyên gia hàng uy tín trong lĩnh vực hỗ trợ nhanh chóng nhất.
Xem thêm:
