Trái phiếu chính phủ là gì? Đặc điểm, phân loại trái phiếu chính phủ

Hiện nay, đầu tư trái phiếu đang là một kênh phát triển trên thị trường chứng khoán và được khá nhiều nhà đầu tư quan tâm. Trong đó, trái phiếu chính phủ vẫn đang được đánh giá là kênh đầu tư an toàn, khá ổn định. Vậy nếu như bạn chưa biết Trái phiếu chính phủ là gì? Có nên mua trái phiếu chính phủ và những lợi ích khi đầu tư vào trái phiếu chính phủ, hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây của FTV.

Trái phiếu chính phủ là gì?

Trái phiếu chính phủ là gì?

Trái phiếu chính phủ được hiểu là trái phiếu do chính phủ phát hành, có thời hạn, mệnh giá và lãi suất. Chính phủ dùng trái phiếu nhằm huy động vốn cho nhà nước để có thêm ngân sách thực hiện những dự án đầu tư có phạm vi trong nước hoặc các chương trình do nhà nước tổ chức. Nói một cách dễ hiểu, trái phiếu chính phủ là cách thức để nhà nước vay vốn cho ngân sách. Vì vậy, nhà nước cần phải trả nợ và thực hiện các quyền lợi cho người sở hữu trái phiếu chính phủ.

Đặc điểm của trái phiếu Chính phủ là gì?

Đặc điểm của trái phiếu Chính phủ là gì?

Xem xét về thị trường trái phiếu có thể thấy rằng trái phiếu Chính phủ đang thu hút được rất nhiều nhà đầu tư lớn. Vậy thì đặc điểm của trái phiếu Chính phủ là gì?

Chủ thể phát hành trái phiếu Chính phủ

Trái phiếu Chính phủ phát hành bởi Bộ tài chính. Bộ tài chính sẽ ủy quyền cho Kho bạc nhà nước, phát hành trái phiếu dưới hình thức đấu giá theo quy định của pháp luật.
Chủ thể phát hành trái phiếu Chính phủ bảo lãnh là các doanh nghiệp, ngân hàng nhà nước, tổ chức tài chính và tín dụng thuộc các đối tượng được cấp bảo lãnh Chính phủ.
Mệnh giá trái phiếu Chính phủ Việt Nam được chào bán ra công chúng là 100.000 đồng và bội số của 100.000 đồng sẽ được áp dụng từ ngày 01/01/2021.

Mức lãi suất của trái phiếu Chính phủ

Tỷ lệ lãi suất đối với trái phiếu Chính phủ thấp. Trên thực tế, nó thấp hơn bất kỳ một hình thức đầu tư nào khác. Nhưng trái phiếu Chính phủ được xem là an toàn nhất, vì tại thời điểm đáo hạn Chính phủ luôn luôn đáp ứng các cam kết và không bao giờ vỡ nợ.

Lãi suất của trái phiếu Chính phủ gồm:

Lãi suất cố định (APR cố định): Lợi tức của trái phiếu được xác định trên tỷ lệ phần trăm (%) cố định. Bạn sẽ nhận được số tiền như nhau mỗi tháng hoặc mỗi năm, tùy thuộc vào lịch trả lãi.
Lãi suất thả nổi (APR thả nổi): Lãi suất được trả trong mỗi kỳ có sự khác nhau và được điều chỉnh phụ thuộc vào thị trường trái phiếu, cách tính lãi suất này cũng có 02 loại là: APR tăng dần (tăng trong khoảng thời gian nhất định. Ví dụ: 5% trong năm đầu tiên, 5,5% trong năm thứ hai, ...) và APR có thể điều chỉnh lại (lãi suất gắn với lãi suất thị trường như tín phiếu Kho bạc).

Do đó, trái phiếu có lãi suất cố định (APR cố định) được coi là an toàn hơn so với trái phiếu có lãi suất thả nổi (APR thả nổi), nhưng lợi tức của chúng có thể thấp hơn.\

>> Tham khảo: Trái phiếu là gì? Đặc điểm, phân loại, điều kiện phát hành

Các loại trái phiếu chính phủ hiện nay tại Việt Nam

Trái phiếu chính phủ hiện nay được chia làm 03 loại, được phát hành theo những hình thức cụ thể. Để có thể dễ dàng chọn lựa cho mình một loại trái phiếu phù hợp với nhu cầu cũng như mục đích sử dụng, các bạn hãy tham khảo các hình thức trái phiếu chính phủ dưới đây:

Tín phiếu kho bạc: Là một loại trái phiếu ngắn hạn và có kỳ hạn dưới 1 năm.
Trái phiếu kho bạc: Là một loại trái phiếu có kỳ hạn từ 1 năm trở lên.
Công trái xây dựng Tổ quốc: Chình là loại trái phiếu có kỳ hạn từ 1 năm trở lên.Loại trái phiếu này được phát hành nhằm vay vốn cho các công trình cụ thể trong quốc gia và được nhà nước lên kế hoạch rõ ràng.

Thị trường của trái phiếu chính phủ

Thị trường của trái phiếu Chính phủ

Trái phiếu Chính phủ vẫn được coi là thị trường then chốt trên thị trường trái phiếu, là một nơi huy động nguồn vốn để xây dựng, cải thiện hạ tầng xã hội và đồng thời bù đắp những khoản thâm hụt trong ngân sách nhà nước. Ngoài ra, thị trường này còn là nơi để Chính phủ thực hiện biện pháp quản lý lượng tiền cũng như hạn chế tình hình lạm phát xảy ra trên thị trường.

Đại diện phát hành trái phiếu chính là Bộ tài chính, kế hoạch phát hành sẽ được Kho bạc Nhà nước công bố hàng năm. Sau khi hoàn tất các quyết định, Kho bạc Nhà nước thực hiện thủ tục công bố kế hoạch và phát hành trái phiếu ra công chúng. Các thông tin gồm có: Khối lượng phát hành dự kiến, lãi suất, kỳ hạn,… Những thông tin này giúp cho nhà đầu tư có thể chủ động nguồn vốn tham gia vào các đợt phát hành.

Trái phiếu Chính phủ được phát hành theo các phương thức đấu thầu, bảo lãnh hoặc bán lẻ. Sau khi phát hành, trái phiếu chính phủ sẽ được đăng ký, lưu ký và niêm yết tại sở giao dịch chứng khoán Hà Nội và phát hành chủ yếu theo hình thức đấu thầu. Đối với những người tham gia vào mua trái phiếu Chính phủ trong thị trường này, cứ mỗi năm Bộ tài chính sẽ tiến hành kiểm tra tình hình tài chính của doanh nghiệp và các hoạt động tham gia vào thị trường sơ cấp, thị trường thứ cấp.

Ưu điểm và nhược điểm của trái phiếu Chính phủ

Trái phiếu Chính phủ là khoản đầu tư vẫn luôn được đánh giá là an toàn nhưng cũng có những hạn chế. Vậy nên trước khi đầu tư, bạn cần nắm rõ được các ưu điểm và nhược điểm của việc đầu tư này để tránh các rủi ro có thể xảy ra.

Về ưu điểm của trái phiếu Chính phủ

Không có rủi ro: Chứng khoán Chính phủ, luôn là 1 ví dụ tốt về bảo mật, không có rủi ro.
Miễn phí thuế: Tiền lãi nhận được từ trái phiếu Chính phủ sẽ không phải chịu thuế thu nhập cá nhân.
Tính thanh khoản tốt: Khi không còn nhu cầu tiếp tục sở hữu trái phiếu Chính phủ thì có thể chuyển nhượng lại thông qua sàn giao dịch, sang tay hay bán lại cho các tổ chức tài chính, ngân hàng.

Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Với việc thêm quỹ chứng khoán Chính phủ vào danh mục đầu tư của mình, bạn có thể đa dạng hóa nguồn tiền vào kênh đầu tư mà không lo rủi ro.

Về nhược điểm của trái phiếu Chính phủ

Lợi tức tương đối thấp: Bạn thường có thể kiếm được nhiều tiền hơn khi đầu tư vào thị trường chứng khoán hoặc bất động sản hay các cơ hội khác ngoài việc mua và nắm giữ trái phiếu Chính phủ. Nhưng nếu bạn sắp nghỉ hưu hay muốn có một nơi an toàn để tích trữ một khoản tiền của mình, trái phiếu Chính phủ có thể là một lựa chọn tốt nhất.
Quy trình: Mỗi một nhà đầu tư muốn mua trái phiếu Chính phủ đều phải trải qua 1 quy trình theo quy định của Pháp luật. Không phải nhà đầu tư nào cũng hiểu và có đủ điều kiện để mua trái phiếu Chính phủ.

Những quy chế về việc phát hành trái phiếu Chính phủ

Những quy chế về việc phát hành trái phiếu Chính phủ

Việc phát hành trái phiếu Kho bạc và công trái xây dựng Tổ quốc, sẽ được thực hiện từng đợt do Bộ Tài Chính quyết định mức phát hành, mệnh giá, lãi suất và những quy định về thanh toán (gốc, lãi). Trước mỗi một đợt phát hành trái phiếu Chính phủ, Bộ Tài chính sẽ công bố các quy định cụ thể trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Phương thức phát hành trái phiếu chính phủ

Phát hành trực tiếp: phát hành thông qua Kho bạc Nhà nước.
Phát hành thông qua các tổ chức trung gian tài chính: Gồm Công ty Bảo hiểm, Công ty Tài chính và Ngân hàng Thương mại. Ở hình thức này, các tổ chức trung gian sẽ được hưởng 1 khoản phí phát hành do Bộ Tài chính quy định.
Phát hành qua phương thức đấu thầu: Bộ Tài chính cùng với Ngân hàng Nhà nước thỏa thuận, ban hành Quy chế quy định các thành phần dự thầu và tổ chức đấu thầu trái phiếu.

Những điều kiện để phát hành trái phiếu Chính phủ

Trái phiếu Chính phủ phát hành cần phải đảm bảo các điều kiện sau đây:

Có dự án đầu tư được duyệt bởi các cấp có thẩm quyền và đảm bảo thu hồi vốn để hoàn trả nợ gốc, lãi theo đúng thời hạn đã quy định.
Có phương án phát hành trái phiếu và kế hoạch sử dụng vốn đầu tư, hoàn trả nợ (gốc và lãi) kèm theo đơn đề nghị.
Chỉ định rõ cơ quan sẽ chịu trách nhiệm quản lý, sử dụng vốn và trả nợ đã được Bộ Tài chính chuẩn y.

Vậy nên mua trái phiếu Chính phủ ở đâu?

Để có thể mua được trái phiếu Chính phủ các nhà đầu tư cần phải trải qua quá trình không hề đơn giản. Theo Thông tư 11/2018/TT-BTC, các nhà tạo lập thị trường đã phải trải qua đấu thầu để xác định tư cách, điều kiện để có thể mua trái phiếu Chính phủ hoặc trái phiếu sẽ được phát hành trực tiếp cho Ngân hàng nhà nước.

Đối với hình thức đấu thầu, Sở giao dịch Chứng khoán sẽ gửi thông báo đến toàn bộ các nhà tạo lập thị trường và niêm yết thông báo trên trang điện tử của Sở giao dịch chứng khoán về những nội dung liên quan tới việc phát hành trái phiếu như:

Mã trái phiếu chính phủ dự kiến phát hành, kỳ hạn, khối lượng gọi thầu dự kiến đối với mỗi mã trái phiếu, thông tin thời gian về ngày tổ chức phát hành, ngày phát hành,… phương thức phát hành, các loại lãi suất, hình thức đấu thầu, thông tin về tài khoản nhận tiền mua trái phiếu và các thông tin về phương thức xác định kết quả đấu thầu.

Sau đó các nhà đầu tư, nhà tạo lập thị trường cần gửi thông tin theo mẫu của Sở Giao dịch chứng khoán trong khoảng thời gian quy định là chậm nhất vào 10 giờ 30 phút ngày tổ chức phát hành.

Cách tính lãi suất trái phiếu Chính phủ hiện nay:

Cách tính lãi suất của trái phiếu Chính phủ được quy định tại Thông tư 111/2018/TT-BTC của Bộ Tài Chính. Lãi suất trái phiếu Chính phủ sẽ được hiểu như sau: Đó là tỷ lệ phần trăm dựa theo giá trị mệnh giá trái phiếu mà chủ sở hữu được hưởng. Do đó vào các kỳ trả lãi theo điều kiện, điều khoản của trái phiếu mà chủ sở hữu đang nắm giữ nhà phát hành cần phải thanh toán theo tỷ lệ lãi hàng năm đã được quy định.

Lãi suất trái phiếu Chính phủ sẽ được thông báo trên trang điện tử của Sở Giao dịch chứng khoán. Đến khi người sở hữu mua được trái phiếu Chính phủ, lãi suất trái phiếu sẽ được ghi trên trái phiếu mà các nhà đầu tư – nhà tạo lập thị trường sở hữu.

Dựa theo đó thì nhà tạo lập thị trường có thể tính được số tiền lãi sẽ nhận từ một trái phiếu Chính phủ như sau:

– Đối với trái phiếu có kỳ hạn trả lãi đầu tiên, sẽ có kỳ trả lãi đầu tiên ngắn hơn so với các kỳ trả lãi tiếp theo:

Số tiền thanh toán lãi của một trái phiếu với kỳ trả lãi đầu tiên = (mệnh giá trái phiếu x Lãi suất danh nghĩa trái phiếu (%/ năm) x số ngày thực tế giữa ngày thanh toán tiền mua trái phiếu với ngày thanh toán tiền lãi đầu tiên tính từ ngày thanh toán tiền mua trái phiếu) : ( số lần thanh toán lãi định kỳ trong 1 năm x Số ngày trong kỳ trả lãi thông thường theo giả định khi việc thanh toán xảy ra)

– Lãi nhận được của 1 trái phiếu đối với một trái phiếu trong các kỳ trả lãi tiếp theo:

Số tiền thanh toán lãi của 1 trái phiếu đối với các kỳ trả lãi tiếp theo = ( Mệnh giá trái phiếu x lãi suất danh nghĩa trái phiếu)/số lần thanh toán lãi định kỳ trong 1 năm.

Một số lưu ý trong các công thức tính toán này:

– Đối với số tiền thanh toán lãi của 1 trái phiếu sẽ được làm tròn đến đơn vị đồng.

– Với lãi suất danh nghĩa trái phiếu: Đối với lần đầu phát hành lãi suất danh nghĩa áp dụng đối với những nhà tạo lập trúng thầu cạnh tranh lãi suất và được làm tròn xuống dưới một chữ số thập phân. Đối với phát hành bổ sung lãi suất danh nghĩa của trái phiếu đang lưu hành, được phát hành bổ sung.

Đầu tư vào trái phiếu chính phủ mang đến lợi ích và rủi ro gì?

Đầu tư vào trái phiếu chính phủ mang đến lợi ích và rủi ro gì?

Đầu tư vào trái phiếu chính phủ mang lại 1 số lợi ích nhất định khiến cho loại trái phiếu này phổ biến và được tin mua. Cụ thể:

Đây là một kênh đầu tư ổn định và phù hợp cho những người có nguồn vốn thấp và có mong muốn nhận được thu nhập ổn định.
Trái phiếu chính phủ sẽ có lãi suất tốt hơn so với gửi tiết kiệm ngân hàng Ngoài ra, còn an toàn và ít rủi ro.
Hiện nay, mức lãi suất của ngân hàng đang có xu hướng giảm xuống. Đồng thời, luôn có những nguy cơ không ngờ tới như phá sản, gây ra các rủi ro khi gửi tiết kiệm của người dân. Vậy nên việc đầu tư vào trái phiếu chính phủ sẽ mang tới nhiều lợi ích cho bạn hơn và lãi suất cao cũng như ít rủi ro. Ngoài ra, còn có thể giúp phát triển nhà nước hơn.

Những rủi ro khi đầu tư trái phiếu chính phủ:

- Lãi suất thị trường trái phiếu có thể biến động tăng hơn so với lãi suất tại thời điểm đầu tư khiến cho giá trị đầu tư của khách hàng suy giảm nếu bán.

- Tuy trái phiếu chính phủ có độ rủi ro thấp nhưng khả năng vỡ nợ của nhà phát hành cũng có thể sẽ xảy ra.

Một số vấn đề liên quan về trái phiếu Chính phủ

Trước khi đầu tư vào bất kỳ một trái phiếu nào thì bạn cũng nên nắm rõ các đặc điểm, hình thức đầu tư, lời lãi và những rủi ro có thể sẽ xảy ra. Dưới đây là 1 số giải đáp ngắn về việc mua, bán trái phiếu trái phiếu Chính phủ giúp bạn có cái nhìn chi tiết hơn.

Đồng tiền phát hành trái phiếu chính phủ

Trái phiếu Chính phủ phát hành bằng đồng Việt Nam, chỉ chấp nhận thanh toán bằng đồng Việt Nam.
Trường hợp tổ chức mua trái phiếu bằng vàng hay ngoại tệ, sẽ được cơ quan phát hành trái phiếu chuyển đổi thành đồng Việt Nam.

Người mua trái phiếu Chính phủ có quyền lợi gì?

Đối với người mua trái phiếu Chính phủ, sẽ có quyền lựa chọn trái phiếu thích hợp với số lượng không hạn chế.
Trái phiếu được mua, bán ở thị trường chứng khoán hoặc có thể chuyển nhượng, thừa kế và được phép sử dụng làm tài sản thế chấp hay cầm cố trong các tổ chức tín dụng.
Không được sử dụng trái phiếu Chính phủ để thay thế tiền trong việc lưu thông và nộp thuế cho Nhà nước.

Những ai được mua trái phiếu Chính phủ?

Những người Việt Nam trong nước cũng như làm việc tại nước ngoài, người nước ngoài làm việc và sinh sống ở Việt Nam.
Các Ngân hàng Thương mại, Tổ chức tín dụng, các Công ty Tài chính, Công ty Bảo hiểm, Quỹ bảo hiểm, Quỹ đầu tư,… và các doanh nghiệp Việt Nam thuộc mọi lĩnh vực.
Các Công ty, tổ chức có vốn đầu tư nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam theo Luật Đầu tư nước ngoài và Pháp lệnh Ngân hàng nếu như được Bộ Tài chính chấp thuận.
Đoàn thể quần chúng.

Muốn chuyển nhượng trái phiếu Chính phủ ở đâu?

Việc chuyển nhượng quyền sở hữu đối với trái phiếu Chính phủ sẽ được thực hiện tại kho bạc Nhà nước.

Chỉ có chính phủ mới phát hành trái phiếu?

Các công ty cũng có thể phát hành trái phiếu để tài trợ cho các dự án và mở rộng, hay khắc phục tình trạng thâm hụt ngân sách. Trái phiếu do các công ty phát hành nói sẽ chung an toàn hơn cổ phiếu, nhưng nó có nhiều rủi ro hơn trái phiếu Chính phủ.

Qua bài viết trên FTV đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về khái niệm Trái phiếu chính phủ là gì? và Đầu tư vào trái phiếu chính phủ mang đến lợi ích và rủi ro gì? Từ đó có thể trau dồi và rút ra những kiến thức, kinh nghiệm cho bản thân để có một kế hoạch đầu tư tối ưu cho bản thân.

FTV – đơn vị chuyên tư vấn đầu tư chứng khoán và hàng hóa phái sinh uy tín tại Việt Nam

FTV vẫn luôn được đánh giá là một trong những công ty cung cấp các dịch vụ tư vấn đầu tư chứng khoán uy tín và chất lượng tại Hà Nội, có tốc độ phát triển nhanh đáng kể. Để được như vậy FTV đã và đang tập trung mang tới những giá trị cốt lõi hướng đến mục tiêu chung của cộng đồng các nhà đầu tư trong nước thông qua những giao dịch đầu tư chất lượng cao. Dịch vụ đầu tư chứng khoán của FTV luôn luôn hướng tới tương lai trên tinh thần hoạt động kinh doanh không ngừng, đổi mới và phát triển.

Nếu bạn vẫn còn thắc mắc về Trái phiếu chính phủ là gì? hoặc muốn tham gia vào thị trường chứng khoán, hãy liên hệ ngay đến Công Ty Cổ phần Đầu tư & Công nghệ FTV qua số HOTLINE 0983 668 883 để được các chuyên gia tư vấn nhanh chóng nhất.

Xem thêm: