Khớp lệnh là gì? Nguyên tắc khớp lệnh chứng khoán chuẩn xác

Để có thể giao dịch trong thị trường chứng khoán đạt hiệu quả một cách tối đa nhất, các nhà đầu tư không chỉ cần phải nắm vững những phương pháp phân tích kỹ thuật, mà còn phải hiểu rõ về các thuật ngữ được sử dụng trong giao dịch chứng khoán. Tuy nhiên, đối với các nhà đầu tư mới thì đây lại là một khái niệm khá mơ hồ. Trong đó có rất nhiều vẫn còn đang người thắc mắc giá Khớp lệnh là gì? và Các loại khớp lệnh trên sàn giao dịch chứng khoán. Sau đây FTV sẽ chia sẽ và cung cấp cho các bạn đầy đủ những thông tin, kiến thức xoay quanh vấn đề đó.

Khớp lệnh là gì?

Khớp lệnh chứng khoán là một hành động thỏa thuận giao dịch thành công giữa bên bán và bên mua trên thị trường chứng khoán. Lệnh giao dịch của các nhà đầu tư có thể được ghép nối để giao dịch có được mức giá phù hợp nhất và cần phải tuân theo quy tắc khớp lệnh trên thị trường.

Các giao dịch luôn được công khai giúp cho nhà đầu tư có thể kiểm soát được tình hình biến động trên thị trường, cũng như quản lý được các danh mục đầu tư cá nhân một cách kỹ lưỡng nhất.

Ngoài ra, mức giá dùng để giao dịch còn được gọi là giá khớp lệnh. Trên sàn chứng khoán, có rất nhiều loại khớp lệnh khác nhau mà bạn cần nắm kỹ.

Nguyên tắc khớp lệnh chứng khoán

Khớp lệnh chứng khoán như thế nào?

Sau khi đã tìm hiểu về các loại khớp lệnh trong sàn giao dịch chứng khoán thì phần quan trọng không thể thiếu đó là nguyên tắc khớp lệnh. Vậy khớp lệnh thế nào là đúng nhất?

Các lệnh được nhập vào hệ thống sẽ có các thứ tự ưu tiên được xác định như sau:

1. Nguyên tắc ưu tiên về giá: Với lệnh bán có mức giá thấp hơn sẽ được thực hiện trước và lệnh mua có mức giá cao hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước.

2. Nguyên tắc ưu tiên thời gian: Khi cả lệnh mua cũng như lệnh bán có cùng mức giá thì lệnh nào được nhập vào hệ thống trước hoặc khớp lệnh trước sẽ được ghi nhận thực hiện trước.

3. Nguyên tắc ưu tiên về khối lượng: Trong trường hợp giá và thời gian như nhau, thì khớp lệnh có khối lượng lớn hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước.

Các phương thức khớp lệnh chứng khoán

Các loại khớp lệnh trong sàn giao dịch chứng khoán

Có nhiều loại lệnh giao dịch chứng khoán với những thứ tự ưu tiên khác nhau mà các nhà đầu tư cần biết:

1. Phương thức khớp lệnh định kỳ

Khớp lệnh định kỳ là một phương thức thức giao dịch được thực hiện dựa vào việc so khớp giữa lệnh mua và lệnh bán trong một thời điểm xác định. Có nghĩa, đây chính là thời điểm mà thị trường chứng khoán sẽ thực hiện việc so khớp lệnh mua và lệnh bán của nhà đầu tư được xác định tại một thời điểm nhất định, trong khung thời gian giao dịch của một phiên chứng khoán mỗi ngày.

Có các phương thức khớp lệnh như: Lệnh ATO, lệnh ATC, lệnh giới hạn (LO),…

Lệnh ATO (At the Opening): Là một lệnh giao dịch tại mức giá được khớp lệnh xác định giá mở cửa, lệnh ATO được thực hiện trong khung giờ mở cửa từ 9h đến 9h15 hàng ngày. Lệnh ATO được ưu tiên thực hiện trước lệnh giới hạn (lệnh LO) khi khớp lệnh. Đợt khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa sẽ không xác định được mức giá khớp lệnh nếu chỉ có lệnh ATO trên sổ lệnh. Ngoài ra, lệnh ATO sẽ được nhập vào hệ thống giao dịch trong thời gian khớp lệnh định kỳ để xác định mức giá mở cửa và sẽ tự động tự hủy bỏ sau khoảng thời điểm xác định giá mở cửa nếu lệnh không được thực hiện hết hoặc không được thực hiện.
Lệnh LO (Limit Order): Còn được biết tới là lệnh giới hạn, lệnh mua hay lệnh bán tại một mức giá xác định hoặc có thể cao hơn và có giá trị tại thời điểm được nhập vào hệ thống sàn giao dịch cho tới hết ngày hoặc thời điểm mà lệnh được hủy bỏ. Lệnh giới hạn sẽ được niêm yết trên cả 03 sàn chứng khoán là: HSX, HNX và UPCOM.
Lệnh ATC (At the Closing): Là lệnh giao dịch được khớp lệnh tại thời điểm giá đóng cửa, lệnh ATC được ưu tiên trước lệnh giới hạn trong khi so khớp lệnh. Lệnh ATC rất quan trọng vì mức giá đóng này là mức giá tham chiếu cho phiên giao dịch của ngày kế tiếp đó. Đợt khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa sẽ không xác định được mức giá khớp lệnh nếu chỉ có lệnh ATC trên sổ lệnh. Lệnh sẽ tự động hủy bỏ sau khi hết phiên nếu lệnh không được thực hiện hết hay không được thực hiện.

Ví dụ: Tại phiên giao dịch đang có các lệnh mua và lệnh bán như sau:

Theo nguyên tắc người mua muốn mua giá thấp, còn người bán muốn bán giá cao, thực hiện luỹ kế mua và luỹ kế bán như sau:

Tại mức giá 120.000 VNĐ tổng luỹ kế mua là: 5.000 + 10.000 (khối lượng đặt mua ATO) = 15.000.

Tại mức giá 119.900 VNĐ tổng luỹ kế mua là: 12.000 + 10.000 + 5.000 = 27.000.

Tại mức giá 119.500 VNĐ tổng luỹ kế bán là: 5.000 + 15.000 (khối lượng đặt bán ATO) = 20.000.

Tại mức giá 119.600 VNĐ tổng luỹ kế bán là: 7.000 + 5.000 + 15.000 = 27.000.

2. Phương thức khớp lệnh liên tục

Khớp lệnh liên tục là phương thức giao dịch được thực hiện dựa vào việc so khớp lệnh mua và lệnh bán tại thời điểm lệnh được nhập vào trong hệ thống. Là phương thức giao dịch ngay lập tức, có nghĩa là giá cả được xác định liên tục và không cần phải đưa lệnh vào sau đó chờ đến 1 thời điểm nhất định nào đó hệ thống giao dịch mới được khớp lệnh.

Trong khớp lệnh liên tục có các lệnh tiêu biểu như: lệnh khớp sau khi đóng cửa và lệnh thị trường.

Lệnh MP (Market Price): hay còn gọi là lệnh thị trường, là khớp lệnh được đặt tại mức giá thấp nhất với lệnh bán và mức giá cao nhất khi thực hiện lệnh mua (tức là bên mua hay bán chấp nhận giao dịch tại mọi mức giá). Lệnh chỉ được phép nhập vào hệ thống của phiên khớp lệnh chứng khoán liên tục. Lệnh thị trường sẽ bị hủy bỏ nếu như ở thời điểm nhập lệnh không có lệnh giới hạn (LO) để đối ứng.
Tại sàn HOSE lệnh MP được áp dụng tại lệnh khớp liên tục và chỉ chiếm 1% những lệnh được đặt. Lệnh thị trường tại sàn HNX bao gồm các lệnh nhỏ như: MTL, MAK, MOK.
Lệnh PLO (Post Limited Order): Là lệnh khớp lệnh sau giờ, lệnh mua bán chứng khoán tại mức giá đóng cửa ngay sau khi kết thúc phiên khớp lệnh định kỳ đóng cửa. Lệnh PLO chỉ được nhập vào hệ thống trong phiên giao dịch sau giờ và sẽ được khớp lệnh ngay khi nhập vào hệ thống nếu như có lệnh đối ứng chờ sẵn. Giá thực hiện là mức giá đóng cửa của ngày giao dịch hôm đó, khi kết thúc phiên giao dịch sau giờ thì lệnh PLO không được thực hiện sẽ bị hủy bỏ.Trường hợp trong phiên khớp lệnh liên tục, khớp lệnh định kỳ đóng cửa không xác định được mức giá thực hiện khớp lệnh thì lệnh PLO sẽ không được nhập vào hệ thống.

Ví dụ: Giả sử phiên khớp lệnh hiện tại của một số mã chứng khoán có lệnh mua và lệnh bán đang ở các mức giá như sau:

Nếu xuất hiện một lệnh mua 15.000 cổ phiếu ở giá 119.900 VNĐ, lệnh này sẽ khớp với lệnh bán 10.000 cổ phiếu mã số D. Còn dư 5.000 cổ phiếu với mức giá 119.900 VNĐ. Khi đó các lệnh trên sàn giao dịch như sau:

Nếu có 1 lệnh bán MP (lệnh thị trường) 10.000 cổ phiếu. Lệnh sẽ khớp với lệnh mua E 5.000 cổ phiếu giá 119.900 VNĐ. Còn 5.000 cổ phiếu còn lại chưa được khớp sẽ chuyển thành lệnh giới hạn bán với mức giá thấp hơn 1 đơn vị yết giá so với giá giao dịch cuối cùng trước đó. Khi đó các lệnh của thị trường như sau:

Trong khớp lệnh liên tục, có hai loại lệnh tiêu biểu là lệnh thị trường và lệnh khớp sau khi đóng cửa.

3. Phương thức khớp lệnh thỏa thuận

Lệnh điều kiện hay lệnh chờ: chính là hình thức khớp lệnh dựa trên những thỏa thuận tự thực hiện giữa các nhà đầu tư cả về khối lượng lẫn giá được duy trì nhiều ngày cho tới khi lệnh được khớp hoặc hết thời gian mà khách hàng lựa chọn khi đặt lệnh vẫn chưa được khớp. Trong khoảng thời gian duy trì của lệnh, vào ngày giao dịch lệnh sẽ tự động được đưa lên sàn khi giá nằm trong khoảng giá trần hoặc giá sàn, đáp ứng các điều kiện khác của 1 lệnh thông thường ( sức mua, khối lượng...). Lệnh điều kiện có thể được khớp theo từng phần, phần còn lại vẫn tiếp tục còn hiệu lực.

Cách thức khớp lệnh trên sàn chứng khoán

Tìm hiểu qua các phần trên, chắc hẳn bạn đã cómột cái nhìn chi tiết nhất về khớp lệnh là gì rồi đúng không? Sau đây là cách thực hiện khớp lệnh trên sàn giao dịch chứng khoán hiện nay.

Khớp lệnh chứng khoán phái sinh trong đó, chứng khoán phái sinh được coi là một công cụ tài chính có giá trị dựa trên trị giá của một tài sản cơ sở nhất định. Loại tài sản này có thể là hàng hóa, cổ phiếu hoặc trái phiếu,…

Mức giá trong giao dịch chứng khoán phái sinh giữa bên tham gia mua, bán được thỏa thuận trước vào thời điểm xác định trong tương lai.

Hiện nay có 04 loại chứng khoán phái sinh đang được thực hiện giao dịch trên sàn giao chứng khoán:

Hợp đồng tương lai: là hợp đồng được niêm yết giao dịch tại sở giao dịch chứng khoán.
Hợp đồng kỳ hạn: là hợp đồng thỏa thuận giữa các bên mua - bán tài sản trong tương lai với một mức giá thỏa thuận ở thời điểm hiện tại.
Hợp đồng hoán đổi: là thỏa thuận từ hai bên giao dịch về hoán đổi dòng tiền phát sinh trong tương lai.
Hợp đồng quyền chọn: là người giữ quyền hợp đồng có quyền mua - bán tài sản cơ sở tại thời điểm trong tương lai với một mức giá được xác định trước. Bên bán hợp đồng có nghĩa vụ phải thực hiện giao dịch khi mà người giữ quyền thực hiện hợp đồng.

Quy định thời gian giao dịch chứng khoán của các sàn HNX, HoSE, UPCoM

Thời gian giao dịch của 3 sàn HoSE, HNX, UPCom đều được bắt đầu từ thứ 2 đến thứ 6 và nghỉ các ngày như: thứ 7, Chủ Nhật, các ngày Lễ, Tết theo quy định nhà nước.

Trong ngày, các sàn thường bắt đầu giao dịch từ lức 9h00 (đối với sản phẩm hợp đồng tương lai thì thời gian bắt đầu giao dịch là 8h45), nghỉ trưa từ 11h00 đến 13h00 và đóng cửa lúc 15h00.

Tuy nhiên, các nhà đầu tư có thể đặt lệnh trước khi sàn giao dịch mở cửa. Lúc này, lệnh sẽ được giữ ở trạng thái chờ và có giá trị trong suốt khoảng thời gian giao dịch. Với các lệnh đặt buổi sáng mà chưa khớp, khớp 1 phần hoặc chưa huỷ thì vẫn sẽ tiếp tục có hiệu lực trong phiên khớp lệnh vào buổi chiều.

1. Khớp lệnh chứng khoán tại sàn HoSE

Các giao dịch thỏa thuận được thực hiện từ khi mở cửa cho đến khi đóng cửa không tính thời gian nghỉ trưa.

- Chi tiết về giá và đơn vị giao dịch:

Giao dịch khớp lệnh lô chẵn là 100 cổ phiếu, các chứng chỉ quỹ đóng, chứng quỹ ETF.
Ở mỗi lệnh thì khối lượng tối đa cho phép là 500.000 đối với cổ phiếu, ETF, quỹ đóng, chứng quyền.
Với giao dịch thỏa thuận khối lượng tối thiểu từ 20.000 chứng chỉ quỹ đóng, cổ phiếu, …
Đối với cổ phiếu lô lẻ từ 1 đến 99 sẽ được khớp lệnh chứng khoántrực tiếp với công ty chứng khoán.

Khi thực hiện đặt lệnh mua bán các nhà đầu tư cần đảm bảo tiêu chí: Khi thực hiện bán, người bán cần phải có đủ số chứng khoán cần bán. Khi mua thì các nhà đầu tư cần có đủ số tiền ký quỹ đã thỏa thuận với Công ty chứng khoán.

- Quy định về việc sửa hay hủy lệnh:

Phiên khớp lệnh liên tục: Nhà đầu tư có thể hủy lệnh giới hạn nếu đặt trong phiên hay chưa được khớp hoặc mới khớp một phần từ lệnh định kỳ.
Phiên khớp lệnh xác định giá đóng cửa: nhà đầu tư có thể hủy lệnh đã nhập từ trước tại phiên khớp lệnh liên tục.
Phiên khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa: sẽ không được hủy những lệnh đã đưa vào hệ thống.

2. Khớp lệnh chứng khoán tại sàn HNX

- Quy định về đơn vị giao dịch

Quy định giao dịch lô chẵn là 100 cổ phiếu và lô lẻ là 1 đến 99 cổ phiếu. Cả hai giao dịch đều được thực hiện theo khớp lệnh liên tục và khớp lệnh thỏa thuận.
Với giao dịch thỏa thuận cần có tối thiểu là 5000 cổ phiếu. Với trái phiếu không quy định về khoản này.
Với giao dịch lô lẻ và khớp lệnh thỏa thuận không được thực hiện ngày đầu tiên với cổ phiếu đã được niêm yết mới và với cổ phiếu đã tạm dừng giao dịch 25 ngày.

- Quy định về sửa, hủy lệnh

Các lệnh chưa thực hiện hay phần còn lại của lệnh gốc mới có thể sửa lệnh hay hủy giao dịch khớp lệnh.
Đối với khớp lệnh chứng khoán liên tục thì lệnh giới hạn LP có thể được sửa giá, khối lượng hoặc hủy trong khi giao dịch.
Với phiên khớp lệnh đóng cửa ATC thì nhà đầu tư không được phép sửa hoặc hủy lệnh đã khớp.
Phiên khớp lệnh PLO không được sửa và hủy.

Bài viết đã cung cấp đầy đủ nhất các thông tin, kiến thức liên quan tới Khớp lệnh là gì? cũng như những nguyên tắc khớp lệnh trong chứng khoán và cách đặt lệnh chi tiết trên sàn giao dịch. Hy vọng rằng với những kiến thức chứng khoán tài chính mà FTV chia sẻ có thể giúp các bạn vững vàng hơn khi tham gia đầu tư cũng như đưa ra được các quyết định đầu tư đúng đắn tốt nhất.

FTV đơn vị chuyên tư vấn đầu tư chứng khoán và hàng hóa phái sinh hàng đầu Việt Nam

Năm 2022, tại Việt Nam thị trường chứng khoán đang được đánh giá là kênh đầu tư có nhiều hấp dẫn và các yếu tố khác nhau. Nếu các nhà đầu tư muốn thử sức với chứng khoán mà đang còn lo ngại vì chưa có nhiều kinh nghiệm thì hãy liên hệ với FTV chúng tôi. Tại đây, nhà đầu tư sẽ được các chuyên gia uy tín hàng đầu trong lĩnh vực đầu tư tài chính hỗ trợ về cách phòng tránh rủi ro và đầu tư đem lại lợi nhuận cao.

Đến với FTV, nhà đầu tư sẽ được chuyên gia tư vấn và cập nhật những thông tin mới nhất về các biến động thị trường bằng số liệu thống kê và bảng phân tích thị trường. Đồng thời, còn được cung cấp tài iệu tham khảo miễn phí như: biểu đồ, thống kê thị trường cũng như cách thức giao dịch của từng loại mặt hàng hóa.

Nếu bạn vẫn còn thắc mắc về Khớp lệnh là gì? hoặc muốn biết thêm các thông tin chi tiết, hãy liên hệ ngay đến Công Ty Cổ phần Đầu tư & Công nghệ FTV qua số HOTLINE 0983 668 883 để được các chuyên gia hỗ trợ, tư vấn nhanh chóng nhất.