.png){kind=logo}
Các bạn đã từng nghe tới cổ phiếu IPO bao giờ chưa? Đây được coi là bước khởi đầu cho quá trình các doanh nghiệp công khai giá trị hoạt động tài chính trên thị trường chứng khoán. Phát hành cổ phiếu IPO là một trong những hoạt động quan trọng giúp cho các doanh nghiệp nâng cao uy tín của mình trên thị trường và thu hút vốn đầu tư. Vậy IPO là gì? Mục đích và ý nghĩa cũng như cách thức mua bán ra sao sao cho tốt? Mời các bạn cùng dành chút thời gian để tìm hiểu thông qua các nội dung dưới đây nhé!
IPO là gì?
Tìm hiểu IPO là gì?
IPO có tên tiếng anh là Initial Public Offering, mang ý nghĩa gốc dịch ra là "Phát hành lần đầu tiên ra công chúng". Thuật ngữ IPO này thường được sử dụng để chỉ các hoạt động đầu tiên khi phát hành cổ phiếu và đưa lên các sàn chứng khoán của một công ty, doanh nghiệp nào đó với mục đích để huy động vốn rộng rãi từ các nhà đầu tư.
Khi đó các công ty, doanh nghiệp sẽ chào bán một số lượng cổ phiếu IPO đủ lớn để kêu gọi các nhà đầu tư tham gia góp vốn vào quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp này trong tương lai. Sau lần đầu phát hành cổ phiếu IPO ra công chúng, các công ty cổ phần sẽ chính thức lên sàn chứng khoán và trở thành một đại công ty hay còn được gọi với một tên gọi đầy đủ khác đó là công ty cổ phần đại chúng.
Mục đích và ý nghĩa của IPO
Mỗi công ty, doanh nghiệp hiện nay đều có nhu cầu gia tăng nguồn vốn nhất là tại thời điểm khởi nghiệp và đây được coi là công việc được ưu tiên lên hàng đầu. Bởi vì nhờ có nguồn vốn từ các nhà đầu tư mà rất nhiều công ty, doanh nghiệp có thể mở rộng phạm vi hoạt động sản xuất kinh doanh và phát triển với quy mô rộng lớn hơn. Điều đó giúp đa dạng hoá nguồn thu và cũng rút ngắn quá trình hồi vốn một cách hiệu quả hơn.
Bạn đã biết đến cổ phiếu IPO là gì? Vậy còn mục đích của IPO như thế nào? Các doanh nghiệp cần làm gì để hoàn thành kế hoạch IPO? Cùng xem ngay nội dung sau:
Mục đích của IPO
Việc phát hành hay niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán lần đầu tiên của mỗi công ty, doanh nghiệp được gọi là kế hoạch IPO. Cổ phiếu IPO là cách tốt nhất để các doanh nghiệp gia tăng lượng vốn đầu tư từ ngoài vào và tạo ra vô số những cơ hội về cả tài chính cho cả các nhà đầu tư và cả doanh nghiệp. Hình thức cổ phiếu hoá này là một cách làm giúp nhân viên các công ty có cơ hội sở hữu một lượng cổ phần nhất định từ công ty. Tạo ra giá trị gắn kết sâu sắc giữa nhân viên và doanh nghiệp.
Dưới đây là những mục đích mà các công ty, doanh nghiệp dày công tìm hiểu về kế hoạch IPO và biến nó trở thành các công cụ kinh doanh độc đáo, hiệu quả và không thể thiếu đối với mỗi công ty.
Cổ phiếu IPO này giúp các doanh nghiệp khẳng định nguồn lực và vị thế của mình trên các sàn chứng khoán và nhà đầu tư cũng như các khách hàng, điều này góp phần nâng cao giá trị thương hiệu và uy tín của doanh nghiệp mình.
Thực tế thì kế hoạch IPO giúp quá trình huy động nguồn vốn từ rất nhiều nhà đầu tư trở nên nhanh hơn, hiệu quả hơn giúp các công ty, doanh nghiệp nhanh chóng mở rộng quy mô hoạt động hơn.
Các kế hoạch IPO nếu thực hiện thành công sẽ mang nhiều giá trị thiết thực hơn so với việc phát hành trái phiếu của doanh nghiệp.
Đẩy mạnh hoạt động cổ phần hóa là cách góp phần thu hút nguồn nhân lực tiềm năng, với nhiệt huyết và trách nhiệm, cũng như tạo dựng được đội ngũ nhân viên trung thành, luôn tận tâm, tận lực.
Việc thực hiện IPO thành công của các công ty, doanh nghiệp được xem là bước đệm phục vụ cho các kế hoạch sáp nhập và mua lại các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiềm năng.
Về ý nghĩa của IPO
Cổ phiếu IPO là gì?
Kế hoạch IPO có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với doanh nghiệp đặc biệt là với các doanh nghiệp mới thành lập, doanh nghiệp vừa và nhỏ đang cần nguồn vốn để đầu tư dài hạn. Kế hoạch IPO được thực hiện thành công mang lại ý nghĩa to lớn như sau:
Phát hành cổ phiếu công khai lần đầu hay còn gọi là IPO, chính là thử thách đầu tiên và quan trọng nhất đối với mọi công ty, mọi doanh nghiệp. Điều này chứng minh cho việc doanh nghiệp sẵn sàng cạnh tranh với mọi đối thủ và có khả năng đứng vững trên thị trường chứng khoán khố liệt.
Ý nghĩa lớn nhất khi các công ty, doanh nghiệp thực hiện các kế hoạch IPO chính là huy động nguồn vốn từ các nhà đầu tư cho doanh nghiệp một cách nhanh chóng nhất với mô hình huy động lớn từ thị trường chứng khoán.
>> Tham khảo: OTC là gì? Đặc điểm nổi bật của thị trường cổ phiếu OTC
Ưu điểm và hạn chế của IPO
Ưu điểm của IPO
Như các bạn đọc đã biết, mục tiêu chính của IPO là huy động nguồn vốn đầu tư từ bên ngoài cho doanh nghiệp, việc thực hiện phát hành công khai cổ phiếu IPO lần đầu mang lại những ưu điểm sau:
Các công ty, doanh nghiệp dễ dàng huy động nguồn vốn nhanh từ công chúng như các nhà đầu tư lớn hơn, những nhà đầu tư thiên thần, đông đảo tầng lớp dân cư với quy mô huy động vốn lớn từ thị trường chứng khoán.
Kế hoạch xây dựng IPO thành công tạo ra hình ảnh đẹp đẽ và giúp đánh bóng thương hiệu của doanh nghiệp, từ đó tạo những bước đệm thuận lợi cho những lần phát hành cổ phiếu tiếp theo.
Cổ phiếu IPO tạo ra điều kiện cho các giao dịch sáp nhập và mua lại M&A diễn ra đơn giản và tiện lợi. Các công ty, doanh nghiệp có thể dễ dàng đưa ra các mức giá mục tiêu trong các thương vụ mua bán lại khi cổ phiếu của họ lúc này là cổ phiếu niêm yết công khai.
Cổ phiếu IPO lên sàn công khai cũng sẽ góp phần làm tăng chất lượng và độ chính xác của những con số trong các báo cáo tài chính của công ty, doanh nghiệp. Tại sao lại nói như vậy, bởi vì những tính toán trong các báo cáo này phải được lập theo các tiêu chuẩn chung do các cơ quan quản lý đã quy định sẵn dựa trên cổ tức công khai niêm yết trên sàn chứng khoán. Từ đó, công ty dễ dàng kêu gọi nguồn vốn đầu tư hơn từ các ngân hàng, các tổ chức tín dụng và các nhà đầu tư khó tính khác.
Cổ phiếu IPO được phát hành giúp các công ty cổ phần đại chúng có thể thu hút và luôn duy trì được đội ngũ nhân viên giỏi, tận tụy và trung thành. Vì khi đã tiến hành chào bán cổ phiếu IPO ra công chúng, các công ty, doanh nghiệp cũng dành tỷ lệ chứng khoán nhất định để bán cho các nhân viên của mình với mong muốn gắn kết nội bộ giữa doanh nghiệp và người lao động.
Lợi ích của quyền mua cổ phiếu IPO là các nhân viên của công ty sẽ trở thành cổ đông và được hưởng cổ tức sau khi mua cổ phiếu và thay vì chỉ nhận được mức thu nhập như bình thường thì họ sẽ có thêm một khoản thu nhập thụ động nữa tỷ lệ thuận với lợi nhuận của công ty, doanh nghiệp. Điều này làm cho tất các các cán bộ nhân viên trong công ty có tinh thần làm việc hiệu quả hơn và coi đó là sự tồn tại và phát triển của công ty ở hiện tại và tương lai là sự thành bại của bản thân.
Là cơ hội để các công ty cổ phần đại chúng có cơ hội tiếp cận với những chiến lược phát triển kinh doanh mới, xây dựng hệ thống quản lý chuyên nghiệp khi doanh nghiệp hiểu về kế hoạch IPO và thành công phát hành cổ phiếu IPO.
Nhược điểm của IPO
Điều kiện của IPO
Sau khi biết đến lợi ích của IPO, các bạn có thắc mắc vậy những hạn chế của IPO là như thế nào thì hãy cùng tìm hiểu về hạn chế của IPO trong phần dưới đây:
Hiểu được khái niệm của IPO, chúng ta biết được rằng việc làm phân tán quyền sở hữu nguồn tài sản và có thể làm mất đi quyền kiểm soát doanh nghiệp của các cổ đông sáng lập doanh nghiệp do hoạt động thôn tính công ty của các nhà đầu tư hoặc thông qua các thương vụ mua bán hoặc sáp nhập. Bên cạnh đó, cơ cấu về quyền sở hữu của doanh nghiệp luôn luôn bị biến động do nó chịu ảnh hưởng của các giao dịch cổ phiếu trên thị trường chứng khoán ngày hằng ngày.
Hạn chế của quy trình chuẩn bị phát hành cổ phiếu IPO để thực hiện thành công mục tiêu IPO thì các công ty, doanh nghiệp đã phải chi ra một khoản khá là tốn kém và mất nhiều thời gian, đặc biệt là các doanh nghiệp càng lớn thì chi phí phát hành sẽ càng cao.
Việc bắt buộc các công ty phải công bố thông tin công khai trên các báo cáo tài chính, báo cáo thuế hằng năm có thể làm cho các doanh nghiệp gặp phải bất lợi do việc tiết lộ quá nhiều thông tin về tình hình kinh doanh cho các đối thủ cạnh tranh bên ngoài.
IPO khiến doanh nghiệp tốn thêm nhiều thời gian và nhân lực chuyên môn cần thiết để quản lý và giám sát các số liệu trong báo cáo tài chính.
Ngoài ra, hằng năm các công ty, doanh nghiệp phải mất thêm một số khoản chi phí khác như chi phí kiểm toán để phục vụ cho các báo cáo tài chính, chi phí hoàn thành các tài liệu nộp vào cơ quan quản lý Nhà nước về sàn chứng khoán và các chi phí liên quan đến công bố các thông tin định kỳ.
Các phương thức chào bán IPO
Dựa trên Luật chứng khoán được ban hành, hình thức chào bán của cổ phiếu IPO trên sàn chứng khoán được phép thực hiện thông qua các phương thức như sau:
+ Thông qua các phương tiện thông tin đại chúng công khai như các kênh truyền hình, báo chí, mạng xã hội…
+ Đấu giá giảm dần hay còn được gọi với cái tên khác là đấu giá kiểu Hà Lan - Hình thức đấu giá với một món hàng nào đó được chào bán với một mức giá “trên trời”, có thể cao hơn rất nhiều so với giá thực tế của nó. Sau đó là phiên đấu giá ngược sẽ diễn ra khi giá sản phẩm giảm xuống cho đến một trong những nhà đấu giá chấp nhận mua với mức giá hiện tại.
+ Có bảo lãnh cam kết.
+ Được tổ chức các dịch vụ cùng với trách nhiệm cao nhất.
+ Hình thức mua bán buôn, mua bán gom và chào bán lẻ.
+ Có thể tự phát hành trên các website công ty.
Các thủ tục pháp lý để các nhà đầu tư tham gia IPO khá phức tạp với chế tài chặt chẽ và rắc rối, để đảm bảo tính khách quan trong cả quá trình thực hiện IPO. Vậy nên trước mỗi kế hoạch về IPO thường cần các đơn vị khác nhau hỗ trợ.
Điển hình như tại Hoa Kỳ thì các công ty luật hay công ty chứng khoán hoặc các một số công ty kiểm toán... sẽ đứng ra để hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện IPO hiệu quả.
>> Tham khảo: Binary Option (quyền chọn nhị quân) là gì?
Rủi ro khi triển khai IPO
IPO trong chứng khoán là gì?
Khi triển khai IPO thường có 05 rủi ro chính mà các doanh nghiệp cần lưu ý đó là:
+ Thông tin cần phải minh bạch một cách tối đa vì thế khiến doanh nghiệp rơi vào thế khó trước công chúng và các đối thủ cạnh tranh.
+ Áp lực duy trì tăng trưởng của các công ty, doanh nghiệp sẽ tăng cao trước nguồn vốn đầu tư từ thị trường chứng khoán và từ các cổ đông.
+ Nhiều chi phí phát sinh như các phí phát hành, nguồn phí trung gian hay kế toán, tư vấn, ngân hàng đầu tư...
+ Mất dần đi các quyền kiểm soát hoạt động của công ty, doanh nghiệp vì phải thông qua biểu quyết từ các cổ đông sau khi IPO.
+ Các thành viên trong hội đồng quản trị hay và các cổ đông lớn cũng phải chịu thêm nhiều trách nhiệm trước Pháp luật về các quy định cũng như các báo cáo công khai với công chúng.
Cách để mua cổ phiếu IPO an toàn và hiệu quả nhất
Nếu bạn là các nhà đầu tư cá nhân thì việc mua cổ phiếu IPO từ các doanh nghiệp cũng sẽ chứa đựng rất nhiều rủi ro. Mặc dù vậy nhưng chúng tôi sẽ giúp các bạn biết là cần phải làm gì trước khi quyết định mua IPO và cách tốt nhất để mua IPO hiệu quả.
Nghiên cứu khách quan
Các bạn cần nghiên cứu những thông tin về công ty thông qua IPO như báo cáo bạch, báo cáo tài chính công khai do công ty viết. Bởi vì trên thị trường chưa có các nhà phân tích độc lập nên những thông tin này còn khá bóng bẩy so với tình hình thực tế. Vậy nên nếu biết được kết quả kinh doanh chính xác thì cũng sẽ tốt hơn và tránh được những rủi ro khi không phải đánh giá ở mức thấp hơn.
Các nhà đầu tư cần đánh giá ngành, đối thủ cạnh tranh, tình hình tài chính, thông cáo báo chí để xem xét công ty một cách khách quan nhất. Các bạn cần tỉnh táo để phân tích dữ liệu, không để bị nhiễu bởi những thông tin bị thổi phồng trôi nổi trên thị trường.
Chọn các công ty và doanh nghiệp tư vấn đảm bảo uy tín
Có rất nhiều công ty, doanh nghiệp lên sàn chứng khoán chỉ vì tiền hoặc bị rơi vào tình thế đường cùng nên thường sẽ tung hô và đánh bóng thương hiệu của doanh nghiệp lên với những con số ảo mà không hiểu về bản chất của IPO.
Thậm chí môi giới chứng khoán vì bị áp doanh số và nhiệm vụ nên cũng sẵn sàng "chém gió" với các nhà đầu tư mà không nghĩ đến hậu quả. Vì vậy khi quyết định đầu tư bạn cần chọn những công ty, doanh nghiệp chứng khoán chất lượng và uy tín, có sản phẩm rõ ràng thì sẽ ít bị thao túng và có được thông tin minh bạch hơn để đầu tư hiệu quả.
Tham khảo kỹ bản cáo bạch
Mua cổ phiếu IPO như thế nào?
Khi thực hiện kế hoạch IPO, những doanh nghiệp này cần phải công khai các bản cáo bạch, đưa ra chia sẻ chân thực nhất về tình hình tài chính của các công ty. Mặc dù bản cáo bạch là do các công ty viết, tuy nhiên vẫn sẽ có những thông tin không được chính xác hoàn toàn. Vì vậy các bạn không nên tin tưởng hoàn toàn nhưng bắt buộc bạn phải đọc thật kỹ nó.
Lưu ý là khi đọc bản cáo bạch, bạn cần chú ý tới số vốn được huy động trong IPO thường dùng để làm gì, nếu bản cáo bạch cho biết số tiền đó đem đi trả nợ thì bạn cũng cần suy nghĩ kỹ và cần thận trọng xem có nên đầu tư hay không?
Kiên nhẫn và cố gắng chờ đợi
Khi tìm hiểu về IPO, chắc hẳn các bạn cũng để ý đến chi tiết ban lãnh đạo công ty, doanh nghiệp này có thể thông qua IPO để tháo chạy và bán số cổ phiếu chốt lời khiến cho các nhà đầu tư khác bị thiệt hại lớn như vụ trốn chạy của MTM.
Khi quyết định đầu tư, các bạn nên yêu cầu ban lãnh đạo doanh nghiệp ký cam kết rằng sẽ không bán cổ phiếu ra ngoài trong thời hạn nhất định, có thể là nửa vòng đời dự đoán, sau đó nếu lãnh đạo vẫn tiếp tục nắm giữ cổ phiếu thì bạn có thể mua nếu cảm thấy phù hợp và bạn muốn tiếp tục đầu tư.
Cẩn trọng là yếu tố hàng đầu
Bạn biết về cổ phiếu IPO thì bạn cũng hiểu được IPO luôn là bất đối xứng thông tin, các nhà đầu tư cá nhân thường có ít thông tin về công ty hơn các doanh nghiệp lớn. Có những công ty trên sàn chứng khoán kiêm luôn bảo lãnh phát hành cổ phiếu nên nếu cổ phiếu không được bán hết thì các công ty bảo lãnh có thể sẽ bỏ tiền ra để mua lại. Nên các nhà đầu tư mới hãy thật cận trọng nếu thấy một công ty chứng khoán nào đó bỗng dưng đề nghị IPO.
Kết luận
Nhìn chung bài viết đã cho các bạn nhìn thấy những kiến thức cần biết khi tìm hiểu về cổ phiếu IPO và lưu ý quan trọng khi IPO với vai trò là các nhà đầu tư cá nhân. Việc phát hành cổ phiếu công khai lần đầu hay còn có tên gọi IPO chính là một bước đệm cho quá trình mà một doanh nghiệp khẳng định giá trị của mình trên thương trường. Bài viết trên đây của FTV đã cung cấp toàn bộ những kiến thức quan trọng cần biết về IPO. Hy vọng nội dung trên đã giúp các bạn có thêm nhiều kiến thức hữu ích về thị trường chứng khoán. Chúc bạn thành công!
Công ty Cổ phần Đầu tư và Công nghệ FTV - Đơn vị chuyên tư vấn và hỗ trợ kiến thức về đầu tư chứng khoán uy tín tại Việt Nam
FTV hiện nay đang phấn đấu từng ngày để trở thành định chế tài chính uy tín mang lại thật nhiều giá trị cho các đối tác và khách hàng.
Chúng tôi luôn có đội ngũ chuyên gia tư vấn giàu kinh nghiệm, có thể hỗ trợ giải đáp 24/7 về các cách thức đầu tư chứng khoán và cách để phòng ngừa rủi ro hiệu quả nhất. Thông qua các số liệu thống kê và phân tích, chuyên gia tư vấn của FTV còn thường xuyên cập nhật thêm các thông tin mới nhất về những thay đổi và biến động của thị trường chứng khoán.
Với những thông tin về IPO là gì, hy vọng đã giúp cho các bạn hiểu rõ hơn về khái niệm này để có thể áp dụng hiệu quả. Nếu còn bất kỳ câu hỏi nào, các bạn vui lòng liên hệ ngay với công ty FTV bằng cách truy cập vào website ftv.com.vn hoặc gọi trực tiếp đến Hotline 0983 668 883 để được hỗ trợ tư vấn ngay nhé!
Xem thêm:
