Cổ phiếu niêm yết là gì? Ưu điểm của cổ phiếu niêm yết

Trên thị trường chứng khoán hiện nay, cổ phiếu niêm yết đang được xem là một sản phẩm quen thuộc đối với nhiều nhà đầu tư. Nó là loại cổ phiếu được các doanh nghiệp, công ty phát hành và niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán. Tuy nhiên, vẫn có một số nhà đầu tư vẫn chưa rõ về loại cổ phiếu này. Vậy nên sau đây hãy theo dõi bài viết dưới đây mà FTV chia sẻ để có hiểu biết sâu hơn về Cổ phiếu niêm yết là gì Nhé.

Cổ phiếu niêm yết là gì?

Cổ phiếu niêm yết chính là cổ phiếu mà các doanh nghiệp được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán. Trong đó, nhà đầu tư sẽ bỏ vốn của mình ra để mua cổ phiếu của một công ty nào đó và thu về lợi nhuận khi cổ phiếu công ty này tăng giá. Tuy nhiên, để có thể thu được lợi nhuận cao nhà đầu tư phải nghiên cứu thật kỹ giá trị cổ phiếu, từ đó đầu tư vào các công ty có tiềm năng phát triển cao. Ngoài ra bạn phải là người có kiến thức cũng như kinh nghiệm để lên kế hoạch đầu tư kỹ càng để đạt hiệu quả cao.

Mục đích của việc thực hiện niêm yết cổ phiếu

Thiết lập mối quan hệ hợp đồng của Sở giao dịch chứng khoán và tổ chức phát hành có cổ phiếu niêm yết. Từ đó, quy định nghĩa vụ, trách nhiệm của tổ chức phát hành về việc công bố thông tin sao cho đảm bảo tính trung thực,công bằng và công khai.

Xây dựng lòng tin của công chúng đối với thị trường chứng khoán thông qua các mã cổ phiếu đã được niêm yết và có chất lượng cao để thực hiện giao dịch. Đồng thời giúp thị trường chứng khoán hoạt động ổn định hơn.

Giúp nhà đầu tư trong việc cung cấp thông tin về tổ chức phát hành niêm yết cổ phiếu.

Qua việc niêm yết cổ phiếu công khai thì mức giá cổ phiếu sẽ được hình thành trên sự tiếp xúc giữa cung - cầu. Từ đó, xác định giá cổ phiếu trên thị trường đấu giá được công bằng.

Xem thêm: Niêm yết chứng khoán là gì?

Phân loại niêm yết cổ phiếu

Niêm yết lần đầu (Initial Listing): là hoạt động khi các tổ chức phát hành đáp ứng đủ tất cả các tiêu chí về niêm yết cổ phiếu, Sở giao dịch chứng khoán sẽ cấp phép cho tổ chức phát hành đăng ký niêm yết lần đầu tiên sau khi phát hành ra công chúng hay còn được gọi là IPO.

Niêm yết bổ sung (Additional Listing): là quá trình Sở giao dịch chứng khoán cho phép một công ty niêm yết có quyền niêm yết các loại cổ phiếu mới phát hành với mục đích tăng vốn hay một số mục đích khác như: chi trả cổ tức, sáp nhập, chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu,…

Thay đổi niêm yết (Change Listing): Nó xảy ra khi một công ty niêm yết đổi tên chứng khoán trong giao dịch, mệnh giá, khối lượng hoặc tổng giá trị chứng khoán được niêm yết.

Niêm yết lại (Relisting): Cho phép công ty phát hành tiếp tục niêm yết trở lại những mã cổ phiếu đã bị hủy bỏ trước đây vì không đáp ứng đủ các tiêu chuẩn duy trì niêm yết cổ phiếu.

Niêm yết cửa sau (Back door Listing): Là việc một tổ chức niêm yết chính thức sáp nhập, liên kết hoặc tham gia vào hiệp hội cùng với một nhóm hay tổ chức khác không niêm yết. Kết quả là tổ chức không niêm yết đấy có được quyền kiểm soát tổ chức niêm yết.

Niêm yết toàn phần (Dual Listing): Nghĩa là sau khi đã phát hành cổ phiếu ra công chúng, công ty sẽ thực hiện việc niêm yết tất cả các cổ phiếu trên Sở giao dịch chứng khoán ở trong hoặc ngoài nước.

Niêm yết từng phần (Partial listing): Là sau khi công ty niêm yết phát hành cổ phiếu ra công chúng đã thực hiện việc niêm yết một phần nhỏ trong tổng số cổ phiếu phát hành lần đó. Phần còn lại có thể chưa được niêm yết hoặc có thể không được niêm yết.

Xem thêm: Giá niêm yết là gì?

Sự khác nhau giữa cổ phiếu niêm yết và cổ phiếu lưu hành

Dựa theo khối lượng cổ phiếu đang niêm yết và khối lượng cổ phiếu lưu hành mà nhà đầu tư có thể tìm thấy được tiềm lực tài chính của một công ty nào đó. Các số liệu về cổ phiếu niêm yết với cổ phiếu lưu hành sẽ được đánh giá, xem xét. Từ đó, nhà đầu tư có thể nắm bắt được xu hướng tâm lý của các nhà đầu tư đối với mã cổ phiếu của một công ty nào đó.

Khối lượng cổ phiếu niêm yết lớn hơn so với cổ phiếu phát hành. Khi đó có rất nhiều trường hợp sẽ xảy ra như: khối lượng cổ phiếu của công ty còn nhiều nhưng khối lượng đầu tư vào cổ phiếu đó vẫn còn rất lớn, cổ phiếu của công ty không nhận được sự chào đón của các nhà đầu tư,vv. Có một số trường hợp lượng cổ phiếu niêm yết chênh lệch lớn hơn so với số cổ phiếu phát hành thì khả năng công ty này muốn tiến hành việc mua lại cổ phiếu niêm yết được phát hành để làm cổ phiếu quỹ. Từ đó, làm đẹp hơn các chỉ số tài chính cổ phiếu của công ty và tăng giá trị cổ phiếu của mình trên thị trường.

Khối lượng cổ phiếu niêm yết bé hơn khối lượng cổ phiếu lưu hành thì có khả năng là doanh nghiệp đó đang trên đà phát triển thêm cổ phiếu để tăng vốn nhưng tại thời điểm hiện nay chưa hoàn tất thủ tục niêm yết cổ phiếu.Việc một công ty tăng khối lượng cổ phiếu niêm yết trên sàn đồng nghĩa với việc nhu cầu vốn của công ty đó đang tăng. Có thể hiểu đơn giản là công ty đó đang trên đà phát triển tốt nên mới có thể đạt được những điều kiện niêm yết cổ phiếu theo quy định của Sở giao dịch chứng khoán.

Ưu điểm của cổ phiếu niêm yết

Nâng cao tính thanh khoản

Đối với những mã cổ phiếu đã niêm yết thì việc mua đi, bán lại sẽ dễ dàng hơn. Hoặc có thể hiểu là dễ dàng giao dịch trực tiếp trong thị trường chứng khoán. Việc này giúp nhà đầu tư bán cổ phiếu dễ dàng hơn và bất cứ lúc nào cũng có thể thu hồi số vốn. Cổ phiếu niêm yết không giống với các loại tài sản đầu tư khác như: bất động sản, vàng,… Vì vậy, có thể thấy tính thanh khoản của cổ phiếu niêm yết cao hơn nhiều so với cổ phiếu chưa niêm yết.

Có khả năng tăng trưởng tốt

Sau khi được niêm yết trên thị trường chứng khoán, không phải tất cả cổ phiếu của các doanh nghiệp đó đều có khả năng tăng trưởng tốt. Tuy nhiên, những công ty có nền tảng giá trị tốt (mặt giá trị hữu hình và giá trị vô hình) thì xét về độ dài hạn, giá cổ phiếu của công ty này đa số đều sẽ tăng cao hơn so với mức giá tại thời điểm trước khi niêm yết.

Độ uy tín và tính an toàn được nâng cao

Để được niêm yết trên sàn chứng khoán, các công ty cần đảm bảo đầy đủ tiêu chuẩn về mặt tài chính, cơ cấu tổ chức, hiệu quả sản xuất kinh doanh,.. Vậy nên việc đầu tư vào những mã cổ phiếu của các doanh nghiệp đã niêm yết sẽ giúp hạn chế rủi ro và nâng cao khả năng lợi. Phần lớn hoạt động kinh doanh của những công ty này khá ổn định và có đà tăng trưởng tốt.

Điều kiện niêm yết cổ phiếu

Điều kiện để niêm yết cổ phiếu tại sàn HOSE

- Là công ty cổ phần có mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký niêm yết đạt tối thiểu 120 tỷ VNĐ trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán.

- Niêm yết cổ phiếu tại sàn HOSE (Sở giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh) cần có ít nhất 2 năm hoạt động ở hình thức công ty cổ phần tính tới thời điểm đăng ký niêm yết và cổ phiếu của công ty đã giao dịch trên sàn Upcom.

+ Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu (còn được gọi là ROE) tại thời điểm năm gần nhất đạt tối thiểu 05% và hoạt động kinh doanh của 02 năm liền trước năm đăng ký niêm yết cổ phiếu phải thu được lợi nhuận.

+ Không có bất kỳ một khoản nợ phải trả quá hạn trên một năm, không có khoản lỗ lũy kế trước năm đăng ký niêm yết cổ phiếu

+ Tuân thủ đúng những quy định của pháp luật về kế toán báo cáo tài chính

- Công khai tất cả khoản nợ đối với công ty của thành viên Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng Giám đốc (Phó Giám đốc), Kế toán trưởng, Ban kiểm soát, cổ đông lớn và những người có liên quan.

- Phải có tối thiểu 20% cổ phiếu có quyền biểu quyết của công ty được năm giữ bởi ít nhất 300 cổ đông không phải cổ đông lớn.

- Cổ đông là các cá nhân hoặc tổ chức có đại diện sở hữu là thành viên của hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc, Phó Tổng Giám đốc, Ban kiểm soát và Kế toán trưởng của công ty. Cổ đông lớn là người có liên quan với thành viên Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc, Phó Tổng Giám đốc, Ban kiểm soát và Kế toán trưởng của công ty phải cam kết nắm giữ 100% số cổ phiếu do mình sở hữu trong thời gian ít nhất 06 tháng kể từ ngày niêm yết và 50% số cổ phiếu này trong thời gian 06 tháng tiếp theo, trừ trường hợp số cổ phiếu đó thuộc quyền sở hữu của Nhà nước do các cá nhân trên đại điện nắm giữ.

- Có hồ sơ đăng ký niêm yết cổ phiếu thỏa mãn các quy định của Sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh.

Điều kiện niêm yết cổ phiếu tại sàn HNX

- Là công ty cổ phần có vốn điều lệ góp tại thời điểm đăng ký giá chào bán tối thiểu 30 tỷ VNĐ trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán.

- Công ty phải có ít nhất một năm hoạt động ở hình thức công ty cổ phần tính tới thời điểm đăng ký niêm yết, ngoại trừ danh sách cổ phiếu niêm yết của doanh nghiệp nhà nước.

+ Tỷ lệ lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu (ROE) năm gần nhất năm đăng ký niêm yết tối thiểu là 05%.

+ Không có bất kỳ khoản nợ phải trả quá hạn trên một năm, không có lỗ lũy kế tính tới thời điểm đăng ký niêm yết cổ phiếu.

+ Tuân thủ tất cả các quy định của pháp luật về kế toán BCTC.

- Phải có tối thiểu 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của công ty do tối thiểu 100 cổ đông không phải là cổ đông lớn nắm giữ, trừ trường hợp các doanh nghiệp nhà nước chuyển đổi thành công ty cổ phần theo quy định của Thủ tướng Chính phủ;

- Cổ đông là cá nhân hoặc tổ chức có đại diện sở hữu là thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát và Kế toán trưởng của Tổng giám đốc (Giám đốc), Phó tổng giám đốc công ty (Phó Giám đốc), cổ đông lớn là người có liên quan với những thành viên Hội đồng quản trị, , Tổng Giám đốc (hoặc Giám đốc), Phó Tổng Giám đốc (hoặc Phó Giám đốc), Ban kiểm soát và Kế toán trưởng của công ty phải cam kết nắm giữ 100% số cổ phiếu do mình sở hữu trong thời gian 06 tháng kể từ ngày niêm yết & 50% số cổ phiếu này trong thời gian khoảng 06 tháng tiếp theo, không tính số cổ phiếu thuộc quyền sở hữu Nhà nước do các cá nhân trên đại diện nắm giữ.

- Có hồ sơ đăng ký niêm yết cổ phiếu hợp lệ theo đúng quy định của pháp luật.

Xem thêm: Đầu tư lướt sóng là gì?

Khi nào thì mã cổ phiếu bị hủy niêm yết

Đầu tiên cổ phiếu bị hủy niêm yết chính là cổ phiếu có thể bị loại bỏ ra khỏi sàn giao dịch chứng khoán. Vậy nên cổ phiếu đó được gọi là bị hủy niêm yết. Sự việc này xảy ra khi một cổ phiếu không đáp ứng đủ các yêu cầu của sàn giao dịch hay do công ty phát hành muốn hủy giao dịch trên sàn chứng khoán đó.

Trên thị trường có 02 trường hợp cổ phiếu bị hủy niêm yết: bắt buộc do sàn giao dịch yêu cầu hoặc tự nguyện từ phía đơn vị phát hành.

Hủy niêm yết do yêu cầu của sàn giao dịch

Việc hủy niêm yết xảy ra khi một cổ phiếu của công ty phát hành không đáp ứng đủ các quy tắc, quy định về việc niêm yết mà các sàn giao dịch chứng khoán đề ra. Họ hủy niêm yết cổ phiếu nhằm bảo vệ nhà đầu tư, bởi vì trên thực tế không phải công ty nào cũng minh bạch và trong sạch.

Những trường hợp mã cổ phiếu bị hủy bỏ niêm yết:

- Công ty phát hành không đáp ứng đủ điều kiện niêm yết.

- Công ty phát hành bị ngừng các hoạt động sản xuất, kinh doanh chính với thời gian là 01 năm trở lên.

- Tổ chức bị thu hồi giấy phép đăng ký kinh doanh, giấy phép hoạt động trong các lĩnh vực, chuyên ngành cụ thể.

- Cổ phiếu đã được niêm yết nhưng không phát sinh bất kỳ một giao dịch nào trong vòng 01 năm.

- Kết quả sản xuất, kinh doanh bị thua lỗ trong vòng 03 năm liên tiếp hoặc tổng số lỗ lũy kế đã vượt qua số vốn điều lệ thực góp được thể hiện trong báo cáo tài chính kiểm toán năm gần đây nhất.

- Ủy ban chứng khoán hoặc Sở giao dịch chứng khoán phát hiện vấn đề về giả mạo hồ sơ niêm yết, chứa đựng các thông tin sai lệch làm ảnh hưởng tới quyết định của nhà đầu tư.

Ngoài ra, còn có một số trường hợp: nộp báo cáo tài chính chậm; báo cáo tài chính không được kiểm toán chấp thuận, tổ chức chấm dứt sự tồn tại do quá trình: hợp nhất, hợp thể, sáp nhập, phá sản.

Việc hủy bỏ niêm yết do công ty không đáp ứng đủ các yêu cầu của sàn giao dịch, đây là dấu hiệu cảnh báo về tình trạng tài chính, những rắc rối trong quản lý. Khi thông báo này được đưa ra ngoài thị trường thì giá cổ phiếu có thể giảm mạnh và có khả năng thanh khoản thấp.

Ví dụ: Công ty Cổ phần Victory Capital (mã cổ phiếu là PTL) do Báo cáo tài chính kiểm toán những năm 2019, 2020, 2021 của công ty PTL đều có ý kiến ngoại trừ của kiểm toán. Vì thế, mã cổ phiếu PTL của Victory Capital sẽ bị hủy niêm yết bắt buộc theo quy định đã đề ra. Đồng thời trên thị trường, mã cổ phiếu PTL ngay lập tức có những phản ứng tiêu cực do sự tác động của thông tin này khi liên tục giảm sàn, thị giá PTL hiện tại đã giảm hơn 41% xuống còn 11.000 đồng/cổ phiếu so với mức đỉnh đã được xác lập vào ngày 22/12/2021.

Hủy cổ phiếu niêm yết tự nguyện

Cũng theo quy định đã nêu trên, công ty phát hành có thể đề nghị hủy bỏ niêm yết cổ phiếu. Đây cũng không phải là tín hiệu xấu, có thể công ty họ muốn chuyển sang hoạt động theo cách riêng tư hoặc có thể cổ phiếu đang lưu hành đã được mua hết. Đó được xem là một dấu hiệu tốt.

Ngoài ra, công ty có thể bị hủy niêm yết do tái cơ cấu tài chính hoặc sáp nhập. Trong trường hợp này, cổ phiếu của công ty này có thể chuyển sang một sàn giao dịch khác hoặc giao dịch dưới một mã cổ phiếu mới.

Để tự nguyện hủy niêm yết thì phía đại hội đồng cổ đông công ty phải có trên 50% số phiếu biểu quyết của các cổ đông không thuộc nhóm cổ đông lớn chấp nhận việc hủy bỏ niêm yết. Cùng với đó công ty không được hủy bỏ trong 02 năm kể từ ngày đưa cổ phiếu lên sàn giao dịch.

Ví dụ: Ngày 05/01/2022, Công ty cổ phần Thép Việt Ý (mã giao dịch VIS) hội đồng quản trị cổ đông thông qua việc hủy tư các công ty đại chúng và hủy niêm yết toàn bộ cổ phiếu của Công ty trên sàn HOSE. Bởi vì ban lãnh đạo cho rằng điều này không làm VIS bị mất đi những cơ hội kinh doanh tại thị trường thép miền Bắc, nơi có những cạnh tranh ngày càng khốc liệt hơn trong tương lai và tại thị trường thép Việt Nam nói chung.

Cách lựa chọn đầu tư Cổ phiếu niêm yết mang lại lợi nhuận cao

Việc đầu tư vào các mã cổ phiếu niêm yết trên thị trường chứng khoán là cơ hội hấp dẫn để kiếm lợi nhuận đối với các nhà đầu tư. Tuy nhiên, không phải mã cổ phiếu nào cũng tốt, có tiềm năng tăng trưởng và tạo được lợi nhuận cho các nhà đầu tư. Điều này cũng là nguyên nhân lý giải tại sao đầu tư chứng khoán lại đòi hỏi người tham gia cần có kiến thức cũng như kỹ năng phân tích thị trường. Đối với những nhà đầu tư thiếu chuyên nghiệp, một lời khuyên dành cho bạn đó chính là nên trau dồi thêm kiến thức, kinh nghiệm hoặc bạn cũng có thể thực hiện ủy thác đầu tư nơi chuyên gia để hạn chế rủi ro.

Theo các chuyên gia, để thành công trên thị trường chứng khoán nhà đầu tư cần nắm rõ các bước phân tích, nghiên cứu và lựa chọn cho mình một mã cổ phiếu tốt để có thể thu được lợi nhuận tối đa. Trước khi đưa ra một quyết định đầu tư vào mã chứng khoán nào đó, nhà đầu tư cần tìm hiểu rõ giá trị công ty thí dụ như đội ngũ nhân sự, hiệu quả kinh doanh, cơ sở vật chất, báo cáo tài chính, khả năng cạnh tranh trên thị trường trường. Đầu tư vào giá trị doanh nghiệp vốn là triết lý đầu tư của các bậc thầy đầu tư như Irving Kahn, Warren Buffett và đã được vận dụng sáng tạo trong môi trường đầu tư tại Việt Nam.

Qua bài viết trên mà FTV chia sẻ về Cổ phiếu niêm yết là gì? Hy vọng rằng những nội dung trên giúp nhà đầu tư có thể tìm kiếm thêm được các thông tin bổ ích về cổ phiếu niêm yết. Với bất kỳ sản phẩm đầu tư nào thì các nhà đầu tư cũng cần trau dồi kiến thức và kinh nghiệm trước khi đưa ra quyết định đầu tư. Chúc các bạn luôn luôn thành công trong lĩnh vực đầu tư!

FTV – Đơn vị chuyên tư vấn đầu tư chứng khoán & hàng hóa phái sinh hàng đầu Việt Nam

Thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay vẫn đang được đánh giá là một kênh đầu tư với hấp dẫn cùng nhiều yếu tố. Nếu nhà đầu tư muốn thử sức mình với thị trường chứng khoán nhưng chưa có nhiều kinh nghiệm, hoặc đang còn băn khoăn thì có thể liên hệ ngay qua FTV chúng tôi. Tại đây, các bạn sẽ được tư vấn về cách phòng ngừa rủi ro và đầu tư sao đem lại lợi nhuận cao đến từ các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực.

Đến với FTV, bạn sẽ được các chuyên cập nhật những thông tin mới nhất về biến động trên thị trường bằng những số liệu thống kê cụ thể hoặc bảng phân tích thị trường. Đồng thời, bạn còn được cung cấp miễn phí rất nhiều loại tài liệu tham khảo.

Nếu vẫn còn câu hỏi thắc mắc hoặc cần hỗ trợ trong quá trình giao dịch, bạn có thể liên hệ ngay đến công ty chúng tôi Cổ phần Đầu tư và Công nghệ FTV qua số HOTLINE 0983 668 883 để được chuyên gia với nhiều năm kinh nghiệm trên thị trường trợ giúp tư vấn nhanh chóng nhất nhé!