Đặc điểm của thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì?

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là khái niệm đã xuất hiện từ rất lâu về trước. Thị trường này mang những đặc thù nhất định và được xem là mô hình kinh tế lý tưởng. Tại thị trường cạnh tranh hoàn hảo, không nhà sản xuất hoặc người tiêu dùng nào có thể tác động thị trường cũng như làm ảnh hưởng đến giá cả. Vậy cụ thể, thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì? Mô hình kinh tế này có những đặc trưng, những ưu điểm và nhược điểm nào? Hãy theo dõi bài viết dưới đây của chúng tôi để giải đáp những thắc mắc của mình nhé!

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì?

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì?

Để hiểu được khái niệm thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì chúng ta sẽ lần lượt giải mã những từ khóa trong mô hình này.

Cạnh tranh là gì?

Theo nhà kinh tế K. Marx “Cạnh tranh là sự ganh đua, đấu tranh gay gắt giữa những nhà tư bản nhằm dành giật các điều kiện thuận lợi trong sản xuất và tiêu dùng hàng hóa để thu được lợi nhuận siêu ngạch “.

Nghiên cứu kỹ về sản xuất hàng hóa tư bản chủ nghĩa và cạnh tranh tư bản chủ nghĩa K. Marx đã phát hiện ra quy luật cơ bản trong cạnh tranh tư bản chủ nghĩa là quy luật điều chỉnh tỷ suất lợi nhuận bình quân, qua đó hình thành nên hệ thống giá cả thị trường.
Quy luật này dựa trên sự chênh lệch giữa giá cả chi phí sản xuất và khả năng có thể bán hàng hóa dưới giá trị của nó mà vẫn thu được lợi nhuận.

Theo từ điển kinh doanh (xuất bản năm 1992 tại Anh), cạnh tranh trong cơ chế thị trường được định nghĩa là ” Sự ganh đua và sự kình địch giữa những nhà kinh doanh nhằm giành tài nguyên sản xuất cùng một loại hàng hoá về phía của mình.”

Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam (tập 1) thì Cạnh tranh (đối với kinh doanh) chính là hoạt động tranh đua giữa những người sản xuất hàng hoá, giữa những thương nhân, những nhà kinh doanh trong nền kinh tế thị trường, nó chi phối quan hệ cung cầu, nhằm dành những điều kiện sản xuất và tiêu thụ thị trường có lợi nhất.

Theo hai nhà kinh tế học người Mỹ P.A Samuelson và W.D.Nordhaus trong cuốn Kinh tế học (xuất bản lần thứ 12) cho Cạnh tranh là sự kình địch giữa những doanh nghiệp cạnh tranh với nhau để dành khách hàng hoặc thị trường. Hai nhà kinh tế này cho cạnh tranh đồng nghĩa với cạnh tranh hoàn hảo.

Theo ba tác giả người Mỹ khác là D.Begg, S. Fischer và R. Dornbusch cũng cho rằng cạnh tranh là cạnh là cạnh tranh hoàn hảo, những tác giả này viết: Một cạnh tranh hoàn hảo là ngành mà trong đó mọi người đều tin hành động của họ không gây ảnh hưởng đến giá cả thị trường, phải có nhiều người bán và người mua.

Đồng quan điểm như trên, R.S. Pindyck và D.L Rubinfeld trong cuốn Kinh tế học vĩ mô cũng cho rằng: Một thị trường cạnh tranh hoàn hảo, hoàn thiện sẽ có rất nhiều người mua và người bán, sao cho không có người mua hoặc người bán duy nhất nào ảnh hưởng có ý nghĩa đối với giá cả.

Những tác giả trong cuốn “Các vấn đề pháp lý về thể chế và chính sách cạnh tranh kiểm soát độc quyền kinh doanh”, của dự án VIE/97/016 thì cho rằng: Cạnh tranh có thể được hiểu là sự ganh đua giữa những doanh nghiệp trong việc giành các nhân tố sản xuất hoặc khách hàng nhằm mục đích nâng cao vị thế của mình trên thị trường, nhằm đạt được một mục tiêu kinh doanh cụ thể, ví dụ như là: lợi nhuận, doanh số hay thị phần. Cạnh tranh trong môi trường như vậy sẽ đồng nghĩa với ganh đua.

Tác giả Nguyễn Văn Khôn trong cuốn Từ điển Hán việt giải thích: “Cạnh tranh là ganh đua hơn thua”

Ở Phạm vi quốc gia, Uỷ ban cạnh tranh công nghiệp của Tổng thống mỹ cho rằng: Cạnh tranh đối với một quốc giá được xem là mức độ mà ở đó, dưới điều kiện thị trường tự do và công bằng, có thể sản xuất hàng hoá và dịch vụ để đáp ứng được các đòi hỏi của thị trường Quốc tế, đồng thời có thể duy trì và mở rộng được thu nhập thực tế của người dân nước đó.
Tại diễn đàn Liên hợp quốc trong báo cáo về vấn đề cạnh tranh toàn cầu năm 2003 định nghĩa cạnh tranh đối với một quốc gia là “Khả năng của nước đó đạt được các thành quả nhanh và bền vững về mức sống, điều này có nghĩa là đạt được các tỷ lệ tăng trưởng kinh tế cao được xác định bằng những thay đổi của tổn sản phẩm quốc nội (viết tắt là GDP) tính trên đầu người theo thời gian.
Cạnh tranh có thể xảy ra giữa nhà sản xuất, phân phối với nhau hoặc cũng có thể xảy ra giữa người sản xuất với người tiêu dùng nếu người sản xuất muốn bán hàng hóa, dịch vụ với giá cao, người tiêu dùng lại muốn mua với giá thấp.

Cạnh tranh kinh tế là sự ganh đua giữa những chủ thể kinh tế (nhà sản xuất, nhà phân phối, người tiêu dùng, bán lẻ, thương nhân) nhằm giành những vị thế trong sản xuất, tiêu thụ hoặc tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ để có thể thu được nhiều lợi ích nhất cho mình với những hình thức mà chúng ta có thể thấy như: cạnh tranh về giá cả, cạnh tranh phi giá cả như là: khuyến mại, quảng cáo, dịch vụ sau bán…

Thị trường là gì?

Thị trường ra đời và phát triển đã gắn liền với sự phát triển của nền sản xuất hàng hoá. Từ đó đến nay thì nền sản xuất hàng hoá đã phát triển và trải qua nhiều thế kỉ, cho nên khái niệm về thị trường cũng rất phong phú và đa dạng. Nó được định nghĩa như sau:

Theo quan điểm kinh tế chính trị Mác – Lênin, thị trường được xem là lĩnh vực trao đổi, mua bán mà ở đó những chủ thể kinh tế cạnh tranh với nhau để xác định về giá cả và số lượng của hàng hoá.

Theo từ điển kinh tế học, thị trường được xem là nơi trao đổi hàng hoá được sản xuất ra và hình thành tại quá trình sản xuất và trao đổi hàng hoá cùng quan hệ kinh tế giữa người liên kết lại với nhau thông qua trao đổi hàng hoá.

Theo quan điểm của David Begg, thị trường hiểu theo nghĩa rộng và theo nghĩa hẹp như sau:

Theo nghĩa rộng: Thị trường chính là sự biểu hiện của sự thu gọn quá trình mà thông qua đó những quyết định của các gia đình về tiêu dùng mặt hàng nào và những quyết định của các công ty về việc sản xuất cái gì? Sản xuất như thế nào ? Và những quyết định của người công nhân về việc làm là bao lâu, cho ai đều được dung hoà bằng sự điều chỉnh về giá cả.
Theo nghĩa hẹp: Thị trường là sự tập hợp những thoả thuận mà thông qua đó người mua và người bán tiếp xúc với nhau để thực hiện trao đổi hàng hoá và dịch vụ.

Theo quan điểm Marketing hiện đại thì thị trường bao gồm toàn bộ những khách hàng tiềm ẩn có cùng một nhu cầu hay mong muốn cụ thể, sẵn sàng cũng như có khả năng tham gia trao đổi nhằm thoả mãn nhu cầu và mong muốn đó.

Thị trường là một phạm trù riêng của nền sản xuất hàng hoá. Hoạt động của thị trường sẽ được thực hiện qua ba nhân tố đó là: nhu cầu, lượng cung ứng và giá cả. Ba nhân tố này giữ mối quan hệ mật thiết với nhau.

Qua thị trường chúng ta có thể xác định mối tương quan giữa cung và cầu của thị trường, đồng thời thị trường sẽ là nơi kiểm nghiệm giá trị cũng như chất lượng của hàng hoá và dịch vụ. Thị trường chính là khâu trung gian kết nối giữa người sản xuất và người tiêu dùng.

>> Tham khảo: Thị trường chứng khoán thứ cấp là gì? Đặc điểm, vai trò

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì?

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là thị trường mà ở đó có nhiều người mua, nhiều người bán và cả không người mua cũng như những người bán nào có thể làm ảnh hưởng đến giá cả thị trường.

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là cấu trúc thị trường lý thuyết mà ở đó, thị trường này có thể đáp ứng các yêu cầu bao gồm:

Có đa dạng nhiều người bán cũng như người mua trên thị trường.
Thị phần của tất cả những công ty trên thị trường đều là bình đẳng
Những loại sản phẩm cạnh tranh và thay thế trên thị trường là đồng nhất. Đặc tính và dịch vụ giữa những nhà cung cấp dịch vụ hàng hoá là không quá khác biệt.
Cả người mua và người bán đều có những thông tin hoàn hảo về giá cả, chất lượng, công dụng và phương pháp sản xuất của sản phẩm.
Cả nhà cung cấp và người tiêu dùng đều có những thông tin hoàn hảo về sản phẩm một cách đầy đủ từ công cụ, giá cả đến phương pháp sản xuất và chất lượng.
Các công ty có thể tham gia hoặc rút khỏi thị trường này mà không có bất cứ rào cản nào làm ảnh hưởng.

Ví dụ về thị trường cạnh tranh hoàn hảo:

Để hình dung một cách đơn giản, chúng ta có thể liên tưởng đến một ví dụ về sản phẩm sữa tươi tiệt trùng Vinamilk tại những siêu thị cạnh tranh với nhau trên thị trường. Ở những siêu thị này có sản phẩm sữa tươi sẽ được nhập về từ cùng một công ty. Sản phẩm sữa tươi này được xem là đồng nhất và sẽ được nhiều đơn vị siêu thị cung cấp cũng như tiêu thụ bởi nhiều nhà tiêu dùng khác nhau nhưng chúng không có sự khác biệt về sản phẩm.

Như vậy, chúng ta có thể thấy, sản phẩm sữa tươi Vinamilk không có sự khác biệt về chất lượng và thậm chí, giá cả của chúng cũng được niêm yết, không có quá nhiều chênh lệch giữa các siêu thị.

Đặc điểm của thị trường cạnh tranh hoàn hảo

Đặc điểm của thị trường cạnh tranh hoàn hảo

Sự công bằng về sản phẩm, hàng hóa và giá cả

Các hãng cạnh tranh hoàn hảo chính là những người chấp nhận giá bởi vì mỗi hãng cá biệt trên trên thị trường là rất nhỏ so với toàn bộ thị trường nên hãng không thể làm ảnh hưởng đến giá thị trường của hàng hóa hoặc dịch vụ hãng sản xuất ra khi thay đổi sản lượng của hãng. Đương nhiên, nếu tất cả những nhà sản xuất hành động cùng nhau, thay đổi về số lượng chắc chắn sẽ tác động đến giá của thị trường. Nhưng nếu đó là cạnh tranh hoàn hảo thì mỗi nhà sản xuất là quá nhỏ cho nên sự thay đổi của từng nhà sản xuất sẽ đều không quan trọng.

Tất cả những hãng sản xuất một loại hàng hoá đồng nhất hoặc được tiêu chuẩn hoá hoàn hảo. Sản phẩm của một hãng này tại một thị trường cạnh tranh hoàn hảo giống với sản phẩm của mọi hãng khác. Điều kiện này đảm bảo rằng những người mua bàng quan đối với hãng sản xuất ra sản phẩm họ mua. Sự khác biệt sản phẩm cho dù là thực hay ảo, là điều không thể xảy ra trong cạnh tranh hoàn hảo.

Đặc trưng quan trọng nhất đối với thị trường cạnh tranh hoàn hảo là mỗi một hãng ở một thị trường cạnh tranh hoàn hảo đều sẽ cư xử như một người chấp nhận giá.

Những hãng cạnh tranh chấp nhận mức giá thị trường của sản phẩm và mức giá được xác định bởi điểm giao của đường cung cũng như đường cầu đã cho.

Hành vi nhận giá này là dấu hiệu của thị trường cạnh tranh. Trong tất cả những cấu trúc thị trường khác – độc quyền, cạnh tranh độc quyền và độc quyền nhóm, những hãng có được sức mạnh đặt giá tại một mức độ nào đó.

Không hạn chế doanh nghiệp tham gia hay rút lui

Việc gia nhập hay rút lui khỏi thị trường cạnh tranh hoàn hảo là không hạn chế. Không có các rào cản nào ngăn cản những hãng mới gia nhập thị trường và không có điều gì ngăn cản những hãng đang tồn tại trên thị trường rút lui khỏi thị trường.

Bởi những nhu cầu khác hay hoạt động khác vẫn diễn ra bình thường mà không làm ảnh hưởng tới thị trường, nó cũng không tạo ra quá nhiều sự biến động hay lợi ích cho thị trường.

Không có một sự can thiệp của chính phủ

Đối với những thị trường khác, chính phủ đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành thị trường và kiểm soát những doanh nghiệp. Họ kiểm soát sự ra vào thị trường của những doanh nghiệp bằng các quy tắc hoạt động, sự đầu tư cho doanh nghiệp như là: vốn, nhân viên, cơ sở hạ tầng,…

Nhưng khi đến với thị trường hoàn hảo thì khác, bạn được phép tự do kinh doanh, gia nhập, rút lui tùy theo ý mà không có một sự can thiệp nào của chính phủ. Việc này làm thoải mái và tự do cho các doanh nghiệp hơn rất nhiều.

Vận chuyển giá rẻ và hiệu quả

Một đặc điểm nổi bật tại thị trường cạnh tranh hoàn hảo đó là chi phí vận chuyển. Những đơn vị vận chuyển có giá rẻ nhưng lại vô cùng hiệu quả. Bạn sẽ không cần phải tốn quá nhiều chi phí cho dịch vụ này. Điều này sẽ góp phần làm giảm giá thành sản phẩm và thời gian giao hàng lại đảm bảo.

Thị trường lớn và đồng nhất

Trong thị trường này, người bán sẽ là những công ty hoặc doanh nghiệp nhỏ, họ bán sản phẩm khác nhau tối thiểu về mức giá và tính năng. Điều này được sự đồng nhất của những công ty để tránh có sự ưu tiên cho cá nhân hoặc công ty nào, tạo ra sự công bằng cho thị trường cạnh tranh hoàn hảo.

Thông tin đầy đủ, miễn phí và công bằng

Mỗi người tham gia thị trường đều sẽ được cung cấp thông tin sản phẩm hoàn toàn miễn phí. Đảm bảo việc mỗi công ty tự mình sản xuất sản phẩm sẽ mang lại sự chính xác cao và chất lượng tốt.

Xác suất về sai sót hay khác biệt sẽ không xảy ra đối với những sản phẩm.

>> Tham khảo: Investor là gì? Bí quyết trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp

Ưu và nhược điểm của thị trường cạnh tranh hoàn hảo

Ưu và nhược điểm của thị trường cạnh tranh hoàn hảo

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo có những ưu và nhược điểm.

Ưu điểm:

Ưu điểm đầu tiên và cũng là quan trọng nhất của cạnh tranh hoàn hảo là người tiêu dùng được đảm bảo việc họ sẽ không bị tính phí cao hơn so với mức giá bình thường để mua sản phẩm hàng hóa và dịch vụ. Bởi trong thị trường này, người bán sẽ không có quyền định giá độc quyền và vì vậy họ không thể tác động đến giá của sản phẩm.
Một lợi thế khác của cạnh tranh hoàn hảo đó là người tiêu dùng có được sản phẩm tiêu chuẩn hóa dù họ mua chúng ở đâu. Hay nói cách khác đó là người tiêu dùng không phải lo lắng về chất lượng sản phẩm.
Đây là thị trường hướng tới người tiêu dùng và người bán sẽ không thể làm hài lòng người tiêu dùng bởi vì người tiêu dùng nhanh chóng chuyển từ người bán này sang người bán khác nếu như họ không hài lòng từ sản phẩm hoặc dịch vụ của người bán.
Trong cạnh tranh hoàn hảo, những nhà cung cấp hàng hóa, dịch vụ không hoặc sẽ tốn rất ít chi phí cho hoạt động quảng cáo bởi vì các sản phẩm đồng nhất và nếu người bán vẫn giữ giá theo mức giá chung của thị trường thì việc bán hàng cũng sẽ tự động diễn ra mà họ không phải bỏ ra chi phí nào cho quảng cáo.

Nhược điểm:

Không có sức mạnh thị trường, nguyên nhân là do những doanh nghiệp tham gia trong thị trường đều nhỏ và độc lập cho nên không có đủ sức làm ảnh hưởng đến thị trường.
Làm cho những doanh nghiệp thụ động và không có tính cạnh tranh từ đó dẫn đến nền kinh tế không hoặc chậm phát triển. Do những sản phẩm có tính đồng nhất nên các doanh nghiệp không có động lực bổ sung thêm những tính năng hay nâng cấp sản phẩm.
Nhược điểm lớn nhất của thị trường cạnh tranh hoàn hảo đó là không tạo ra động lực để khuyến khích người bán đổi mới hoặc bổ sung thêm các tính năng cho sản phẩm bởi vì trong trường hợp tỷ suất lợi nhuận cạnh tranh hoàn hảo cố định và người bán không thể tính phí cao hơn mức giá bình thường đang thịnh hành trên thị trường vì khi đó người tiêu dùng sẽ chuyển sang người bán khác, do đó người bán sẽ tiếp tục bán sản phẩm tiêu chuẩn hóa tại mức giá cố định bởi lực cung và cầu thị trường.
Có rất ít rào cản khi gia nhập vào thị trường, vì vậy, bất kỳ công ty nào cũng có thể tham gia thị trường cũng như bắt đầu bán sản phẩm, do đó những công ty cũ không thể tự mãn vì cơ hội mất thị phần vào tay những công ty mới luôn rình rập họ.

Điều kiện cạnh tranh hoàn hảo

Điều kiện cạnh tranh hoàn hảo

Hoạt động của công ty trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo sẽ tạo ra lợi nhuận nhưng chỉ tại thời gian ngắn hạn tính về đường dài thì lợi nhuận kinh tế sẽ bằng 0.

Cạnh tranh hoàn hảo gồm những điều kiện sau:

Trên thị trường có rất nhiều doanh nghiệp cùng hoạt động với quy mô nhỏ hơn so với quy mô chung của thị trường.
Trên thị trường diễn ra quá trình trao đổi, buôn bán và cạnh tranh các sản phẩm có tính đồng nhất.
Việc người mua và người bán có đầy đủ những thông tin cần thiết liên quan đến thị trường để đảm bảo tính hoàn hảo của thông tin.
Những doanh nghiệp có thể tự do gia nhập và có thể tự do rút lui ra khỏi thị trường.

Kết luận

Vừa rồi là những thông tin quan trọng về thị trường cạnh tranh hoàn hảo. Như có thể thấy ở trên thì thị trường cạnh tranh hoàn hảo có cả mặt tích cực và hạn chế. Tuy nhiên, trong thực tế thì kiểu cấu trúc thị trường này hiếm khi tồn tại vì tất cả những sản phẩm không thể đồng nhất và có sự khác biệt nhỏ ngay cả giữa những sản phẩm đồng nhất hoàn hảo tạo cơ hội cho người bán xác định độ chênh lệch giá từ khách hàng. Do đó, trong thế giới thực hiếm có sự cạnh tranh hoàn hảo. Hy vọng bài viết đã giải đáp tất cả những câu hỏi mà bạn đọc tìm kiếm.

FTV – Tự hào là đơn vị đi đầu trong lĩnh vực tư vấn đầu tư chứng khoán và hàng hóa phái sinh uy tín nhất hiện nay

Phương châm hoạt động của FTV: “tận tâm - chính trực- khách quan - chuyên nghiệp”. Vì vậy, chúng tôi luôn cố gắng và không ngừng nỗ lực để nâng cao tính sáng tạo cũng như tính chuyên nghiệp cùng đạo đức trên thị trường chứng khoán để tạo ra được những khác biệt về năng lực và công nghệ. Từ đó, mang đến cho khách hàng những dịch vụ an toàn và nhanh chóng nhất.

Nếu có câu hỏi thắc mắc nào về thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì hoặc cần hỗ trợ đầu tư hãy liên hệ đến chúng tôi qua HOTLINE 0983 668 883 để được giải đáp nhanh nhất.

Tải app Mytrade trải nghiệm nền tảng đầu tư mới tại

- Apple Store: https://apps.apple.com/us/app/mytrade-đầu-tư-cho-mọi-người/id1610468053

- Google Play: https://play.google.com/store/apps/details?id=vn.ftv.mytrade