ROIC là gì? Cách tính chỉ số ROIC trong chứng khoán chính xác

Chỉ số ROIC chẳng hẳn không còn xa lạ với những doanh nghiệp, những nhà đầu tư chứng khoán. Đây là một chỉ số tài chính được ứng dụng trong phân tích khả năng sinh lời của một doanh nghiệp. Hãy cùng chuyên mục kiến thức của FTV tìm hiểu ở khái niệm ROIC là gì? Ý nghĩa và cách tính chị số này, cũng như cách đánh giá một doanh nghiệp dựa vào chỉ số ROIC như thế nào? Mời các bạn hãy xem giải đáp ngay dưới đây nhé !

Chỉ số ROIC là gì?

ROIC là từ viết tắt của Return On Invested Capital, được hiểu là tỉ suất lợi nhuận trên vốn đầu tư. Chỉ số này giúp các nhà đầu tư biết được doanh nghiệp làm ra bao nhiêu phần trăm lợi nhuận so với số vốn đầu tư mà doanh nghiệp đang sử dụng trong kinh doanh.

Chỉ số ROIC cho nhà đầu tư thấy dằng nếu đầu tư vào đây thì họ có thể nhận được bao nhiêu phần trăm lời. Ví dụ: tỉ lệ là 10 % thì tức là khi bắt đầu tư 100 triệu đồng vào công ty sẽ thu về 10 % tiền lời tức là 10 triệu đồng. Tuy nhiên, chỉ số ROIC không xét đến việc nguồn vốn đầu tư đó lấy ra từ đâu, từ vốn có sẵn của chính doanh nghiệp hay là nguồn vốn đi vay bên ngoài.

Tìm hiểu chỉ số ROIC là gì?

Ý nghĩa của chỉ số ROIC

Chỉ số ROIC trong chứng khoán có ý nghĩa với chính doanh nghiệp và với các nhà đầu tư bởi

- Thông qua ROIC giúp các cổ đông và các nhà đầu tư thấy được giá trị của doanh nghiệp đang tăng hay giảm

Có một trong những trường hợp thường xuyên xảy ra là doanh nghiệp sẽ đi vay vốn ngân hàng để hỗ trợ tăng trưởng nóng. Tuy nhiên, mức lãi ngân hàng định kỳ doanh nghiệp phải trả thường sẽ cao hơn lợi nhuận thu về. Sau khi trừ đi các chi phí sử dụng vốn ở lợi nhuận ròng sau thuế thì chỉ số giảm chứng tỏ giá trị doanh nghiệp mà bạn đang đầu tư bị giảm đi.

- Là thước đo giúp so sánh giữa các doanh nghiệp có cùng số vốn đầu tư với nhau, doanh nghiệp có chỉ số cao hơn chứng tỏ doanh nghiệp đó kinh doanh tốt hơn.

Ví dụ: 02 doanh nghiệp trong cùng một lĩnh vực bỏ ra khoản vốn đầu tư giống nhau, mức lợi nhuận hằng năm chi cho tái đầu tư cũng tương đương nhau, nhưng do chỉ số không tương đương, khi đó ta suy ngược lại được doanh nghiệp nào có chỉ số ROIC cao hơn thì doanh nghiệp đó tạo ra được tổng lợi nhuận sau thuế cao hơn.

Các cá nhân sẽ tham khảo doanh nghiệp có chỉ số trong dài hạn cao, ổn định để đầu tư. Doanh nghiệp cũng có thể so sánh với các chỉ số với đối thủ để tiến hành thay đổi sao cho phù hợp.

- Thông qua ROIC giúp các nhà đầu tư đánh giá được năng lực quản lý vốn và hoạt động đầu tư của doanh nghiệp đang tốt hay là đang yếu kém.

Nếu doanh nghiệp nào biết dùng số tiền lãi thu về để tiếp tục tái đầu tư rồi thu về tỉ lệ phần trăm lại tương đương và chỉ số ROIC cao sẽ rất đáng để lựa chọn. Còn với những doanh nghiệp có chỉ số ROIC cao nhưng lại không biết sử dụng lợi nhuận để thu được để tái đầu tư mà chia cổ tức bằng tiền thì sẽ không được đánh giá cao.

Việc phân bổ vốn là một trong những kỹ năng không phải nhà lãnh đạo nào cũng làm tốt. Trên thực tế rất nhiều nhà lãnh đạo phải thuê các chuyên gia để xử lý khắc phục điều này vì chỉ số ROIC hợp lý chứng tỏ mức độ hiệu quả của phân bổ vốn trong doanh nghiệp.

Doanh nghiệp có chỉ số giữa ROIC chứng tỏ họ không gặp khó khăn trong việc tìm kiếm cơ hội đầu tư dài hạn, giúp gia tăng tài sản cho cổ đông. Thông thường các doanh nghiệp có chỉ số ROIC thấp sẽ chi trả thằng cổ tức cho cổ đông thay vì dùng nó để tái đầu tư, kinh doanh.

Ngoài ra những nhà đầu tư lão làng đôi khi còn nhìn ra được lợi thế cạnh tranh của một doanh nghiệp thông qua chỉ số ROIC này.

Xem thêm: Hệ số beta là gì?

Một số các đặc điểm của chỉ số ROIC

Sử dụng chỉ số ROIC sẽ giúp chúng ta có được câu trả lời: rằng liệu công ty thu được khoảng bao nhiêu lợi nhuận cho mỗi đồng tiền bỏ ra để đầu tư. 

• Chỉ số ROIC được biểu thị dưới dạng tỷ lệ phần trăm nên nó còn được dùng để so sánh khả năng sinh lời của các công ty với những tổ chức khác trong cùng ngành. Cụ thể các nhà đầu tư sẽ đánh giá, dựa theo chỉ số ROIC để theo dõi các nhóm quản lý việc phân bổ nguồn vốn.
• Chỉ số ROIC là “bằng chứng” quan trọng thể hiện cho năng lực ban lãnh đạo của doanh nghiệp, song song đó chỉ số này cũng chính là cơ sở để các tổ chức tiếp tục theo đuổi và tận dụng mọi cơ hội sinh lời tiếp theo. Như vậy với việc huy động nguồn vốn từ bên ngoài, thông qua việc phát hành chứng khoán sẽ hiệu quả hơn, các nhà đầu tư dựa vào đó để đưua ra quyết định có nên đầu tư vào tổ chức đó hay không.

Một đặc điểm khác được coi là nhược điểm nổi bật khi nói về đặc điểm của chỉ số ROIC đó chính là chỉ số này không thể hiện được rõ phân khúc mà doanh nghiệp đang tạo ra giá trị. Mặt khác do công thức tính dựa trên mức thu nhập ròng (loại bỏ thu nhập từ cổ tức) nên kết quả không rõ ràng, đặc biệt trong trường hợp lợi nhuận thu về chỉ từ một hoạt động, sự kiện duy nhất và không hề lặp lại.

Chỉ số ROIC cung cấp bối cảnh cần thiết cho các chỉ số tài chính khác như P/E. Dù công ty không còn tạo ra giá trị cho cổ đông hoặc tạo ra quá ít, trong cùng tỷ lệ P/E lại cho thấy chứng khoán công ty đang bị bán quá mức. Ngược lại, khi công ty tạo ra tỷ suất lợi nhuận trên vốn đầu tư cao, P/E sẽ tăng và công ty trở nên hấp dẫn hơn trên thị trường.

Vai trò của chỉ số ROIC trong chứng khoán

Chỉ số ROIC (Return on Invested Capital) là một trong những chỉ số tài chính quan trọng được sử dụng trong phân tích cổ phiếu và đầu tư chứng khoán. Vai trò của chỉ số ROIC trong chứng khoán bao gồm:

• Đánh giá khả năng tạo ra lợi nhuận của công ty: ROIC cho biết tỷ lệ lợi nhuận trên vốn đầu tư của công ty, do đó, nó giúp nhà đầu tư đánh giá khả năng của công ty tạo ra lợi nhuận từ các khoản đầu tư của mình.
• So sánh hiệu quả đầu tư giữa các công ty: ROIC là một chỉ số phổ quát được sử dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp khác nhau, do đó, nó cũng có thể được sử dụng để so sánh hiệu quả đầu tư giữa các công ty khác nhau.
• Dùng để đánh giá tính khả thi của dự án đầu tư: ROIC cũng có thể được sử dụng để đánh giá tính khả thi của một dự án đầu tư mới hoặc mở rộng cho công ty.
• Đánh giá chất lượng quản lý tài chính của công ty: Nếu ROIC của công ty cao, có nghĩa là công ty quản lý tài chính của mình tốt hơn so với các công ty khác.
• Tạo ra thông tin quan trọng cho quyết định đầu tư: ROIC cung cấp thông tin quan trọng cho nhà đầu tư để đưa ra quyết định đầu tư thông minh và hiệu quả.

Vì vậy, ROIC là một trong những chỉ số quan trọng trong phân tích cổ phiếu và đầu tư chứng khoán, và được sử dụng để đánh giá hiệu quả đầu tư và khả năng tạo ra lợi nhuận của công ty.

Công thức tính chuẩn xác nhất

Công thức tính chỉ số ROIC

Công thức tính:

ROIC = NOPAT/ IC x100

[ROIC = Lợi nhuận sau thuế/(vốn chủ sở hữu + nợ dài hạn) x 100]

Trong đó:

+ ROIC thể hiện tỉ suất lợi nhuận trên vốn đầu tư

+ NOPAT là viết tắt của cụm từ được hiểu là lợi nhuận ròng sau thuế

+ IC là viết tắt của từ hay vốn đầu tư. Vốn đầu tư có thể là vốn của chủ sở hữu, vốn vay ngắn hạn, vốn vay dài hạn hoặc kết hợp giữa những loại vốn này với nhau.

Những số liệu như ROIC lợi nhuận sau thuế, vốn chủ sở hữu và nợ dài hạn sẽ đều được thể hiện trong báo cáo tài chính theo từng kỳ của các doanh nghiệp.

Tuy nhiên trên thực tế cũng không cần phải tính toán số liệu để làm gì vì có những công ty chứng khoán họ đã tính sẵn cho bạn rồi. Ví dụ như ở bảng giá của công ty SSI, bạn tìm tới phần chi tiêu tài chính sẽ thấy luôn chỉ số ROIC gần nhất của doanh nghiệp đó là bao nhiêu.

Ví dụ: Công ty cổ phần FPT bạn có thể tìm tới phần tài chính sẽ thấy chỉ số là 13.68 %, tức là với số vốn đầu tư khoảng 100 triệu thì cổ đông của công ty sẽ thu về khoảng 13,68 triệu tiền lãi.

Xem thêm: ROCE là gì? Ý nghĩa và cách tính chỉ số ROCE chính xác

Cách ứng dụng ROIC trong chứng khoán

ROIC có ý nghĩa kinh tế quan trọng, không chỉ với nhà phân tích chứng khoán mà bản thân các doanh nghiệp cũng coi ROIC là KPI giúp đánh giá hiệu quả hoạt động của tổ chức trong thời gian cụ thể. Vậy ROIC cao hay thấp sẽ tốt, dựa vào chỉ số này nhà đầu tư biết được điều gì?

ROIC cho nhà đầu tư biết điều gì?

ROIC là một chỉ số có nhiều ý nghĩa, hỗ trợ cho việc phân tích, đánh giá, tính toán trong mọi ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh. Chỉ số này là tiêu chuẩn chung, bằng chứng quan trọng chứng minh việc tạo ra giá trị lợi nhuận của công ty. Và bằng chứng càng thêm chính xác khi mức lợi nhuận cao hơn hai điểm phần trăm so với chi phí vốn doanh nghiệp (khi so sánh với WACC).

Nhà đầu tư có thể sử dụng ROIC như một phương pháp để xác định xem công ty có lợi thế cạnh tranh (Moat Economic) hơn so với các đối thủ khác không. Liệu công ty có thể bảo vệ biên lợi nhuận và thị phần của mình trong thời gian dài khỏi những công ty mới tham gia vào thị trường không. Mục đích quan trọng nhất để tính ROIC chính là hiểu rõ mức độ hiệu quả mà công ty đang triển khai vốn.

Đối với những nhà đầu tư chứng khoán, ROIC là số liệu dùng để sàng lọc các khoản đầu tư tiềm năng. Các tổ chức như quỹ đầu tư cũng dùng ROIC làm cơ sở để xây dựng chiến lược dài hạn cũng như định hướng giá trị danh mục đầu tư.

ROIC luôn được tính theo tỷ lệ % và thường biểu diễn dưới dạng giá trị 12 tháng hằng năm. Nếu bạn phân tích một công ty đang hoạt động nhưng mức vốn lại bằng không, điều này chứng tỏ công ty không dư thừa vốn để đầu tư cho hoạt động trong tương lai. 

Trường hợp khác, có những doanh nghiệp thuộc lĩnh vực đặc thù như công ty vận hành giàn khoan dầu, sản xuất chất bán dẫn thì họ sẽ đầu tư vốn mạnh hơn so với doanh nghiệp khác. Lúc này ROIC của họ sẽ thấp nhưng không thể khẳng định rằng công ty tạo ra giá trị lợi nhuận thấp.

Chỉ số ROIC bao nhiêu là tốt?

Trong thực tế thì chỉ số ROIC càng cao sẽ càng tốt, nghĩa là số lợi nhuận sau thuế ROIC thu được trên tổng số vốn của chủ sở hữu và nợ dài hạn càng cao thì chứng tỏ doanh nghiệp đó biết cách đầu tư sinh lời.

Nhiều chuyên gia tài chính nhận định rằng, nếu chỉ số ROIC bằng 10 % sẽ là điều kiện tối thiểu để đánh giá một doanh nghiệp có sự tăng trưởng và xem xét đầu tư. Ngược lại, những công ty có chỉ số ROIC dưới 2 % là những công ty không có vốn đầu tư để đầu tư vào các hoạt động phát triển trong tương lai.

Tuy nhiên tùy theo lĩnh vực hoạt động thì chỉ số của các doanh nghiệp là thích nhau. Nếu các chỉ số so sánh một cách riêng lẻ thì rất khó để biết được chỉ số này đặt ngưỡng bao nhiêu là tốt.

Nhà đầu tư có thể kết hợp nó với chỉ số khác là WACC - Là chi phí sử dụng vốn bình quân để có thể đánh giá về hiệu quả quạt động của doanh nghiệp theo đó:

+ ROIC > WACC: Lợi nhuận của dự án mang lại lớn hơn chi phí dành cho dự án, khi đó các nhà đầu tư vào doanh nghiệp sẽ có lãi.

+ ROIC < WACC: Khi đó lợi nhuận do dự án đem lại nếu thấp hơn cả chi phí đã sử dụng, khi đó đầu tư vào doanh nghiệp sẽ không đem lại lợi nhuận.

Chỉ số ROIC bao nhiêu là tốt?

Một số lưu ý cần nhớ khi sử dụng chỉ số ROIC

Chỉ số ROIC là một chỉ số tương đối toàn diện, tuy nhiên nhà đầu tư muốn sử dụng nó nên tham khảo một vài lưu ý sau:

- Không phải vạn năng: chỉ số ROIC tuy rất quan trọng nhưng cũng chỉ để thể hiện một khía cạnh bề nổi của doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp có chỉ số ROIC trong quá trình trước đây thấp nhưng họ đã tái cơ cấu, đợi chờ sự tăng trưởng mạnh mẽ hơn trong tương lai.

- Đánh giá kỹ lưỡng các khoản lợi nhuận bất thường, khi đó lợi nhuận ròng sau thuế cần phải được xem xét kỹ càng. Bởi vì, các kế toán thường sử dụng một số thủ thuật để tăng nguồn lợi nhuận khi doanh nghiệp cần huy động vốn gấp. Ví dụ như thoái vốn hoặc thanh lý tài sản.

- Phụ thuộc vào lĩnh vực hoạt động cụ thể: chỉ số ROIC cao hay thấp còn phụ thuộc vào ngành nghề, hàng hóa của doanh nghiệp. Ví dụ những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sẽ có chỉ số cao hơn các doanh nghiệp bất động sản

Kiểm tra cơ cấu vốn đầu tư: Mẫu số tính chỉ số ROIC Đại diện cho lượng vốn đầu tư của doanh nghiệp. Nhà đầu tư cần phải cân nhắc cơ cấu vốn chủ sở hữu, vốn vay ngắn hạn và vốn tài hát để đánh giá mức độ rủi ro.

Chỉ số ROIC là một trong những công cụ phân tích yêu thích của các nhà đầu tư chứng khoán. Mong rằng những kiến thức mà chúng tôi chia sẻ bên trên đã giúp các bạn hiểu được ROIC là gì và có được những thông tin hữu ích về công cụ này.

Tại sao chỉ số ROIC lại quan trọng?

- Yếu tố đầu tiên khiến chỉ số này trở nên quan trọng là vì ROIC giải thích được nguồn gốc tạo ra của cải cho các cổ đông trong tăng trưởng. Trong đó một điều mà bạn cần nhớ là việc tăng trưởng không phải miễn phí. Các doanh nghiệp có thể bào mòn giá trị của cổ đông bằng việc tăng trưởng nếu ROIC của nó thấp hơn chi phí sử dụng vốn bình quân WACC.

- Yếu tố thứ hai là doanh nghiệp có chỉ số ROIC cao sẽ tạo ra giá trị cho cổ đông lâu dài hơn và mạnh mẽ hơn. Vì vậy nếu bạn đang phân tích một doanh nghiệp nào đó và cho rằng doanh nghiệp đó có lợi thế cạnh tranh nào đó, thì hãy thử kiểm tra lịch sử ROIC của doanh nghiệp đó để xem xét trước. Hãy tránh xa đối với những doanh nghiệp có ROIC luôn thấp hơn chi phí sử dụng vốn WACC.

Chỉ số ROIC vô cùng quan trọng

Sự Khác Biệt Giữa Chỉ Số ROIC Và ROCE

Chỉ số ROIC và ROE đều là các chỉ số được dùng để đo lường mức độ sinh lời của doanh nghiệp, nhưng hai chỉ số này lại có sự khác biệt ở nhiều điểm cụ thể như: 

Đơn vị chuyên tư vấn đầu tư chứng khoán, hàng hóa phái sinh hàng đầu Việt Nam - FTV

Thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2022 vẫn được đánh giá là kênh đầu tư hấp dẫn với nhiều yếu tố. Nếu bạn muốn thử sức với chứng khoán nhưng chưa có kinh nghiệm gì thì có thể liên hệ ngay với Công ty Cổ phần Đầu tư và Công nghệ FTV chúng tôi. Tại đây các bạn sẽ được các chuyên gia tư vấn về cách phòng ngừa rủi ro và đầu tư đem về lợi nhuận cao.

Đến với FTV, các chuyên gia sẽ được cập nhật những thông tin mới nhất về các biến động thị trường bằng các số liệu thống kê, bảng phân tích thị trường. Đồng thời, các bạn sẽ được cung cấp miễn phí các loại tài liệu tham khảo như biểu đồ, thống kê thị trường, cũng như cách thức giao dịch của từng loại mặt hàng hóa.

Nếu có những câu hỏi thắc mắc và muốn biết thêm các thông tin chi tiết về chỉ số ROIC là gì, bạn có thể liên hệ ngay đến công ty Cổ phần Đầu tư và Công nghệ FTV với số HOTLINE 0983 668 883 để được các chuyên gia trợ giúp tư vấn nhanh chóng nhất nhé !

Xem thêm: CE trong chứng khoán là gì? Cách tính giá trần CE