Chỉ số VN Index là gì? Ý nghĩa và cách tính chỉ số VN-Index

Chỉ số VN-Index được đánh giá là rất quan trọng trong quá trình phân tích, đo lường sự biến động trên thị trường chứng khoán. Nó giúp cho những nhà đầu tư quyết định được nên đầu tư ở vị thế nào hay tỷ trọng có nhiều hay không. Cùng FTV tìm hiểu rõ hơn chỉ số VN-Index là gì trong bài viết sau đây. 

VN-Index là gì?

Chỉ số VNIndex là gì?

VN-Index chính là một chỉ số thị trường thể hiện được sự biến động giá của cổ phiếu hiện đang được giao dịch tại sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh (sàn HOSE). Dựa vào chỉ số này nhà đầu tư có thể biết được cụ thể về quy mô cũng như giá trị những cổ phiếu ở thời điểm hiện tại so với những mức giá tính theo ngày cơ sở là 28/07/2000.

Đây là một chỉ số được tính toán và tổng hợp theo những biến động giá diễn ra mỗi ngày, của tất cả những mã đã niêm yết trên sàn giao dịch HOSE. Sử dụng VN-Index cho mục đích phân tích, đánh giá và dự đoán về sự biến động của thị trường trong ngắn hạn hoặc dài hạn rất hiệu quả, nó giúp nhà đầu tư tự tin đưa ra được quyết định đầu tư tốt nhất.

Lịch sử hình thành của chỉ số VN-Index

Nói đến lịch sử hình thành của chỉ số VNIndex, chúng ta cần phải nhắc đến sự ra đời của thị trường chứng khoán tại thị trường Việt Nam. Theo đó thì việc quyết định thành lập thị trường này đã có vào năm 1996, tuy nhiên phải đến năm 1998 thì mới chính thức được khai sinh. Vào ngày 28/07/2000 thì sở giao dịch chứng khoán TP Hồ Chí Minh được lên sóng và tổ chức phiên giao dịch lần đầu tiên. Bởi vậy, đây được xem là ngày cơ sở, là mốc đánh dấu quan trọng đã thể hiện sự ra đời chính thức của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Ở thời điểm đó có hai mã cổ phiếu đang lưu hành là công ty cổ phần Cơ Điện Lạnh (REE) và công ty cổ phần SAM Holding (SAM). Tiếp theo, đến năm 2005 thì sở giao dịch chứng khoán Hà Nội đã bắt đầu đi vào hoạt động với quy mô chỉ phù hợp với những doanh nghiệp vừa, nhỏ tham gia niêm yết.

Trong quá trình hơn 20 năm thành lập và phát triển, cho đến hiện tại thì chỉ số VNIndex cũng liên tục biến đổi tương ứng cùng với sự tăng trưởng của thị trường.

Công thức tính của chỉ số VN-Index

Công thức tính của chỉ số VNIndex

Chỉ số VNIndex = (Tổng giá trị của thị trường ở thời điểm hiện tại/ Tổng giá trị của thị trường thời điểm gốc)*100

Hay công thức:

Trong đó:

P1i: chính là giá trị thị trường hiện hành của mã cổ phiếu i

Q1i: Số lượng cổ phiếu i đang được niêm yết tại thời điểm đó

P0i: Giá trị thị trường tại ngày cơ sở 28/07/2000 của mã cổ phiếu i

Q0i: Là số lượng của cổ phiếu i đã được niêm yết vào ngày cơ sở

i= 1, 2, 3, 4,…n

Ý nghĩa của chỉ số VN-Index

Ý nghĩa của chỉ số VNIndex

Chỉ số VN-Index lại quan trọng và luôn được thống kê hàng ngày bởi:

• Cho thấy được tâm lý của các nhà đầu tư

Do chỉ số VN-Index thể hiện được biến động giá của tất cả các cổ phiếu được niêm yết và tiến hành giao dịch tại sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh, trong khi thị giá cổ phiếu bị ảnh hưởng chủ yếu bởi quy luật cung cầu. Bởi chỉ số này phản ảnh rất rõ tâm lý và thái độ của các nhà đầu tư đối với thực trạng của nền kinh tế.

Ví dụ: Cuối tháng 6/2021 thì chỉ số VN-Index đạt 1400 điểm là mức cao nhất trong lịch sử. Điều này đã thể hiện tâm lý lạc quan của các nhà đầu tư và họ sẽ tiếp tục rót thêm nguồn vốn vào thị trường chứng khoán. Thực tế cũng cho thấy ở thời điểm đó thì đầu tư chứng khoán đang trở thành một “cơn sốt” với rất nhiều nhà đầu tư F0 (nhà đầu tư mới).

• Thể hiện được mức độ tăng trưởng của nền kinh tế

Chỉ số VNIndex qua những năm cũng là một trong các dấu hiệu cho thấy nền kinh tế đang phát triển hoặc suy giảm. Chứng khoán tăng trưởng thể hiện những doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và nhà đầu tư sẽ quan tâm đến cổ phiếu của các doanh nghiệp, tích cực đầu tư dẫn đến chỉ số này gia tăng. Việc những doanh nghiệp phát triển tốt sẽ dẫn đến nền kinh tế theo đó cũng phát triển theo.

Ví dụ: Từ năm 2016 đến 2018 đây là thời kỳ kinh tế Việt Nam có sự chuyển biến tích cực. VN-Index tăng mạnh mẽ từ mốc 600 đến hơn 1000 điểm bởi nhiều doanh nghiệp lên sàn và số lượng mã chứng khoán niêm yết trên sàn tăng cao.

Theo chiều ngược lại thì nền kinh tế vĩ mô ổn định sẽ giúp cho VN-Index tăng trưởng. Thông thường thì VN-Index sẽ có biến động ngược chiều so với chỉ số CPI, tuy nhiên không phải lúc nào cũng như vậy. Nếu như nền kinh tế phát triển ổn định thì dù CPI có gia tăng, chỉ số VN-Index vẫn có khả năng tăng trưởng và biến động cùng chiều.

• Thể hiện hiệu suất hiện tại của thị trường chứng khoán

Hiệu suất của thị trường chứng khoán chính là tỷ lệ giá trị vốn hóa của thị trường tại thời điểm hiện tại so với ngày cơ sở. Khi phân tích chỉ số VN-Index thì các nhà đầu tư có thể xác định được tình hình thị trường đang diễn biến tích cực hay bất ổn.

Ví dụ: Giả sử vào ngày 12/7/2022 chỉ số VN-Index đạt 1174.82 điểm thì có nghĩa hiệu quả của thị trường chứng khoán so với ngày đầu tiên giao dịch là 1174.82 lần.

• Dự báo về sự suy yếu của nền kinh tế

Vào cuối năm 2017 khắp nơi trên thế giới xảy ra khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Cuộc khủng hoảng này đã ảnh hưởng nặng nề đến giá trị của thị trường chứng khoán. Hầu hết giá các mã cổ phiếu trên thế giới đều “lao dốc không phanh” và chỉ số chứng khoán trên toàn thế giới đều suy giảm trầm trọng.

Tuy nhiên, điểm VN-Index sẽ không quyết định tất cả. Vì vậy để có thể đưa ra quyết định bán tháo và kế hoạch đầu tư sang kênh khác hợp lý hơn thì nhà đầu tư cần phải phân tích thêm những chỉ số dự báo khác để có cơ sở đánh giá về thị trường.

• Thể hiện được sự dịch chuyển của cơ cấu nền kinh tế

Năm 2007 khi mà nền kinh tế nước ta bắt đầu cơ cấu lại và tiến đến giai đoạn phục hồi. Thông qua những chỉ số, đặc biệt là chỉ số VN-Index đã giúp những nhà đầu tư nhận thấy được dấu hiệu của sự thay đổi trên thị trường. Vì vậy, chỉ số này góp một phần lớn trong việc giúp nhận biết được sự thay đổi, dịch chuyển cơ cấu của nền kinh tế một cách rõ nét.

• Là cơ sở để so sánh hiệu suất của người quản lý danh mục đầu tư và quỹ đầu tư

Một chỉ số có thể được dùng để đánh giá được hiệu suất của một người quản lý danh mục đầu tư chủ động. Bởi hiệu suất danh mục đầu tư phụ thuộc rất nhiều vào phong cách mà họ đã chọn, điểm số sử dụng để so sánh phải nhất quán với phong cách và cách tiếp cận đầu tư của người quản lý để đánh giá được chính xác kỹ năng của người quản lý.

Ví dụ: Hiệu suất của một nhà quản lý quỹ mở cổ phiếu nên được so sánh cùng với chỉ số VN-Index nhằm đánh giá được hiệu quả của quỹ. Nếu như lợi suất trung bình quỹ mà cao hơn cho thấy đây là một lựa chọn có thể cân nhắc để tham gia và ngược lại.

• Giúp đo lường hệ số beta và lợi tức điều chỉnh theo rủi ro

Việc sử dụng mô hình định giá tài sản vốn (CAPM) để xác định được phần lợi nhuận kỳ vọng của một cổ phiếu yêu cầu phải ước tính hệ số beta của nó và mức lợi nhuận trên thị trường. Lợi tức của danh mục đầu tư chỉ số được dùng như một đại diện cho phần lợi nhuận trên danh mục đầu tư thị trường. Bao gồm cả việc ước tính hệ số beta của một cổ phiếu và sau đó một lần nữa để có thể tính toán lợi nhuận kỳ vọng dựa trên rủi ro hệ thống (beta) của nó. Sau đó thì phần lợi nhuận kỳ vọng có thể được so sánh với phần lợi nhuận cổ phiếu thực tế để xác định mức lợi nhuận được điều chỉnh theo rủi ro có hệ thống.

• Danh mục cơ sở cho những quỹ chỉ số (ETF)

Các nhà đầu tư muốn đầu tư thụ động thì có thể đầu tư vào quỹ chỉ số và quỹ với mục tiêu mô phỏng được hiệu suất của chỉ số thị trường. Có những quỹ tương hỗ chỉ số và quỹ trao đổi chỉ số, cũng như những danh mục đầu tư tư nhân được cấu trúc để phù hợp với phần lợi nhuận của một chỉ số.

Yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số VN-Index

Yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số VN-Index

Có rất nhiều yếu tố tác động làm cho bảng giá VN-Index tăng hoặc giảm điểm, cụ thể

• Yếu tố tâm lý của các nhà đầu tư

Đây là một yếu tố ảnh hưởng rất nhiều đến sự biến động của chỉ số VN-Index. Nếu thời gian gần đây có xuất hiện sự kiện tiêu cực với khả năng làm giảm giá cổ phiếu thì sẽ làm các nhà đầu tư ồ ạt bán tháo, dẫn đến thị trường giảm điểm. Ngược lại, với tâm lý lạc quan sẽ làm cho nhà đầu tư tích cực mua vào, dẫn đến chỉ số này tăng cao.

• Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp đang được niêm yết cổ phiếu trên sàn

Doanh nghiệp hoạt động tốt chính là động lực thúc đẩy giá của cổ phiếu tăng lên, lợi nhuận của doanh nghiệp theo đó cũng tăng. Khi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mà đi xuống làm cho giá cổ phiếu giảm. Mà giá cổ phiếu lại gây tác động cùng chiều với chỉ số VN-Index. Vì thế, nếu như nhiều doanh nghiệp, công ty cổ phần đang có cổ phiếu niêm yết hoạt động hiệu quả cũng giúp cho chỉ số tăng lên.

• Sự biến động của nền kinh tế 

Xem biểu đồ VN-Index trên sàn giao dịch chứng khoán trong thời gian dài có thể hiểu được nền kinh tế đang phát triển hoặc đang thụt lùi. Bởi khi mà nền kinh tế phát triển đều đặn thì doanh nghiệp sẽ có tiềm lực tài chính tốt và quan tâm đến cổ phiếu như là một kênh đầu tư và tích lũy tài chính, điều này dẫn đến điểm VN-Index tăng theo.

Chính vì thế mà ổn định kinh tế vĩ mô và giảm lạm phát sẽ giúp chỉ số VN-Index tăng trưởng ổn định.

Phân biệt sự giống nhau và khác của chỉ số VN - Index với chỉ số VN30 - Index

Sự giống nhau

Chúng ta thấy ở cả chỉ số VN-Index và VN30 đều có sự ảnh hưởng nhất định đến những quyết định đầu tư cũng như ảnh hưởng đến tâm lý của các nhà đầu tư cổ phiếu. Ngoài ra những sự biến động tăng giảm của các chỉ số này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến toàn thị trường chứng khoán Việt Nam.

Sự khác nhau

Sự biến động của Chỉ số VN-Index những năm gần đây 

Cùng theo dõi và nhìn lại sự biến động giá VNIndex trong 5 năm gần nhất:

• Năm 2016: đây là khoảng thời gian kỷ niệm 20 năm ngày thành lập ngành chứng khoán Việt Nam. Khi đó chỉ số VNIndex đã đạt 660.30 điểm vào ngày 08/08. Cũng vào năm 2016 thị trường cũng đã chứng kiến nhiều sự kiện quan trọng khác có sự tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế tài chính trên toàn thế giới.
• Năm 2017: Tại thời điểm này chỉ số VNIndex đã đạt 970 điểm, và tròn 10 năm kể từ ngày cuộc khủng hoảng tài chính xảy ra vào năm 2008. Đây cũng là một năm trái phiếu có sự tăng trưởng mạnh mẽ.
• Năm 2018: Chỉ số VN-Index lập đỉnh vào ngày 10/04 với 1221,93 điểm. Tuy nhiên ngay sau đó thì, thị trường đã giảm nhanh xuống đáy, chỉ còn 888 điểm. Năm 2018 ghi nhận tại sàn HoSE nghỉ 2 ngày do lỗi hệ thống khi diễn ra giao dịch.  
• Năm 2019: Đây là năm khởi sắc hơn với chỉ số VNIndex. Ngày 11/03 thì chỉ số này đã vượt lên mốc là 1000 điểm. Đây cũng là một năm ra mắt sản phẩm chứng quyền trên các sàn chứng khoán.
• Ngày 26/02/2021: Lịch sử chỉ số VNIndex đã ghi nhận đạt 1491.58 điểm. Năm 2021, tình hình dịch Covid bùng phát mạnh mẽ những tác động sâu rộng toàn bộ doanh nghiệp trên toàn thị trường. 
• Ngày 23/03/2022 thị trường ghi nhận mức đáy giảm sâu trên toàn thị trường, ở mức là 693.77 điểm. Đến ngày 21/12/2020, thị trường có xu hướng lại tăng lên mức 1091.57 điểm, tăng gần 60%. Trái phiếu cũng bùng nổ, chứng khoán đứng vị trí đầu tiên trong toàn thị phần cận biên của SMCI.
• Tại phiên giao dịch gần nhất ngày 23/11/2022, chỉ số VNIndex đóng cửa tại mốc 952.12 điểm, do nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn đã bị sụt giảm. 

Kết luận 

Nếu chưa biết về chỉ số VN-Index thì đến đây những chia sẻ của FTV đã giúp bạn giải đáp được phần nào về chỉ số VN-Index là gì, cũng như giúp bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa đối của nó đối với thị trường. Hy vọng bài viết này hữu ích với bạn, giúp bạn nhận định và phân tích thị trường đầu tư hiệu quả hơn. Để tham gia vào thị trường chứng khoán hay cần tìm hiểu nhiều hơn về chỉ số này cũng như những kiến thức nền tảng khác hãy liên hệ ngay đến HOTLINE 0983 668 883 để được các chuyên gia FTV giải đáp nhanh nhất.

FTV - đơn vị chuyên tư vấn đầu tư chứng khoán & hàng hóa phái sinh uy tín hiện nay

Đến với FTV, nhà đầu tư sẽ nhận được hỗ trợ từ các chuyên gia uy tín và giàu kinh nghiệm trong ngành tài chính, đầu tư chứng khoán. Chúng tôi luôn cập nhật những thông tin mới nhất liên quan đến biến động trên thị trường bằng những số liệu thống kê cùng với bảng phân tích thị trường. Ngoài ra, nhà đầu tư sẽ được cung cấp các tài liệu tham khảo hoàn toàn miễn phí như: cách thức giao dịch của mỗi loại mặt hàng hóa, biểu đồ, bảng thống kê thị trường….

Xem thêm:

• P/b là gì? Ý nghĩa và cách tính chỉ số p/b trong chứng khoán
• Lệnh ATO là gì? Nguyên tắc, thời gian, cách đặt lệnh ATO