Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì? Ý nghĩa và cách đọc

Hiện nay thì báo cáo chuyển lưu tiền tệ đang được xem là một phần không thể thiếu ở trong bộ hồ sơ của báo cáo tài chính, giúp phản ánh được chính xác về tình trạng đầu vào và ra của dòng tiền ở những doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định. Vậy báo cáo chuyển lưu tiền tệ là gì? nó có ý nghĩa và phương pháp lập như thế nào.

Bản báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì?

Bản báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì?

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Cash Flow Statement) chính là bản báo cáo tổng hợp lại tình hình thu và chi tiền tệ của công ty ở trong một thời gian nhất định. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ còn cho thấy được những thay đổi về tài sản và khả năng chuyển đổi thành tiền của tài sản cũng như khả năng thanh toán….

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ còn được xem là bản sao của báo cáo tài chính, phản ánh được tình trạng đầu ra và đầu vào của những dòng tiền doanh nghiệp ở trong thời gian nhất định.

Cơ sở để lập Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Cơ sở để lập Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ được lập căn cứ dựa vào:

• Bảng Cân đối kế toán
• Báo cáo kết quả của hoạt động kinh doanh
• Bản thuyết minh về Báo cáo tài chính
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ của kỳ trước
• Những tài liệu kế toán liên quan khác như: Sổ kế toán tổng hợp, sổ kế toán chi tiết các tài khoản (tiền mặt,  tiền đang chuyển, tiền gửi ngân hàng), sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết của những tài khoản liên quan khác, bảng tính và phân bổ về khấu hao tài sản cố định cùng những tài liệu kế toán chi tiết khác…

Nguyên tắc lập

Các luồng tiền vào và luồng tiền ra của hoạt động kinh doanh sẽ được xác định và trình bày trong bản Báo cáo lưu chuyển tiền tệ bằng cách phân tích, tổng hợp trực tiếp từ những khoản tiền thu vào và chi ra theo mỗi nội dung thu, chi từ các loại sổ kế toán tổng hợp và chi tiết của từng doanh nghiệp.

Ý nghĩa của bản báo cáo lưu chuyển tiền tệ     

Ý nghĩa của bản báo cáo lưu chuyển tiền tệ     

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp, giúp cho các nhà quản trị trong hoạt động nắm bắt và phân tích được hoạt động thu và chi vào việc gì của doanh nghiệp.

Nhờ vào báo cáo lưu chuyển tiền tệ mà các nhà quản trị có thể biết được mối quan hệ giữa dòng tiền thuần và phần lợi nhuận. Tại báo cáo cũng sẽ phản ánh rõ ràng lý do về sự chênh lệch giữa dòng tiền tệ vào và ra hiện như thế nào, giúp quản trị doanh nghiệp cân đối được thu chi hiệu quả.

Ngoài ra, bản báo cáo lưu chuyển tiền tệ còn giúp cho nhà quản trị nhận định và đánh giá được chính xác về khả năng tạo ra tiền từ yếu tố nội hoặc ngoại sinh trong tương lai và khả năng trả nợ đúng hạn cùng với nhu cầu vốn bổ sung của doanh nghiệp nữa.

Ví dụ: Giả sử doanh nghiệp A có báo cáo lưu chuyển tiền tệ trong năm 2021 như sau:

• Dòng tiền đến từ những hoạt động kinh doanh: 300 tỷ
• Dòng tiền đến từ hoạt động đầu tư: -90 tỷ
• Dòng tiền từ hoạt động tài chính: 90 tỷ
• Lưu chuyển tiền trong năm 2021: 300 tỷ
• Tiền đầu năm: 90 tỷ. 
• Tiền và tương đương tiền cuối năm: 390 tỷ. 

Dòng tiền đến từ những hoạt động kinh doanh 

Năm 2021 thì hoạt động kinh doanh đã giúp doanh nghiệp A đạt dòng tiền thuần 300 tỷ. Điều này cho thấy công ty A vẫn đang kinh doanh tốt. Chỉ số lưu chuyển tiền thuần đến từ hoạt động kinh doanh là một chỉ báo quan trọng nhất. Nó cần phải là một con số tăng trưởng đều đặn thì sức khỏe của doanh nghiệp mới được đảm bảo. Dòng tiền này có thể sẽ giảm hay thậm chí là âm ở trong ngắn hạn. Bởi vì nó có thể sẽ bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi ở trong chính sách bán hàng và trả tiền cho các nhà cung cấp của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, con số này cũng không thể âm trong dài hạn từ 3 năm trở lên. Bởi vì dòng tiền và phần lợi nhuận cần phải đi liền với nhau. Nếu như một doanh nghiệp có lợi nhuận ở trên báo cáo kết quả kinh doanh nhưng không tạo được lượng tiền mặt trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ thì cho thấy doanh nghiệp vẫn đang bán hàng nhưng không thể nhận được tiền ở trong dài hạn từ khách hàng. Tức là doanh nghiệp đó không thể hoạt động bền vững. Đồng nghĩa với điều đó thì bạn không nên đầu tư vào các doanh nghiệp như vậy. 

Dòng tiền đến từ các hoạt động đầu tư 

Giả sử, công ty A đã thanh lý tài sản cũ với giá 10 tỷ và chi 100 tỷ để đầu tư tài sản mới. Số tiền đầu tư vào tài sản cố định này sẽ được phân bổ theo năm và được ghi nhận một phần vào phần chi phí khấu hao ở trong báo cáo kết quả kinh doanh. Tuy nhiên, toàn bộ 100 tỷ này sẽ được ghi nhận là phần tiền chi ra để đầu tư trong năm. Vậy nên dòng tiền thuần từ hoạt động đầu tư là -90 tỷ. 

Lưu chuyển dòng tiền từ hoạt động đầu tư thường sẽ âm. Nếu như dòng tiền âm nhiều thì bạn cần xem xét công ty đã đầu tư vào đâu và có hiệu quả không. Ngược lại, nếu như dòng tiền vào lớn, bạn cần phải xem xét công ty đã bán tài sản gì. Qua đó có thể đánh giá được tài sản đó có thực sự quan trọng hay không. 

Lưu chuyển tiền đến từ các hoạt động tài chính

Giả sử, lượng tiền công ty A nhận được từ hoạt động đi vay là 180 tỷ. Tuy nhiên, công ty A bỏ ra 90 tỷ để trả cổ tức cho cổ đông. Do đó, lưu chuyển thuần đến từ hoạt động tài chính của công ty X là 180 – 90 = 90 tỷ. Nếu như dòng tiền từ hoạt động tài chính lớn thì bạn cần xem công ty có đi vay nợ nhiều hay không. Đồng thời cũng nắm bắt dòng tiền này sử dụng để bù đắp hoạt động kinh doanh hay sinh lời ở năm tới.  

Cộng các con số trong 3 hoạt động trên thì công ty A có tiền lưu chuyển trong năm là 300 tỷ. Sau khi cộng 300 tỷ với lượng tiền đầu năm là 90 tỷ, đến cuối năm công ty X có 390 tỷ. 

Như vậy, dòng tiền và tương đương tiền trên bản báo cáo của một doanh nghiệp thể hiện được lượng tiền nó đang có tại thời điểm làm báo cáo là bao nhiêu. 

Phương pháp lập bản báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Phương pháp lập bản báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Sẽ có 02 phương pháp để lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ, đó chính là phương pháp trực tiếp và phương pháp gián tiếp. Hai phương pháp lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ này được căn cứ trên Thông tư 200 và Thông tư 300. Dưới đây, FTV sẽ làm rõ được những nguyên tắc quan trọng khi lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

Phương pháp lập bản báo cáo lưu chuyển tiền tệ gián tiếp

Khi lập bản báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp gián tiếp cần phải đảm bảo được những dòng tiền ra vào sẽ được xác định, tính được bằng cách điều chỉnh phần lợi nhuận trước thuế thu nhập của doanh nghiệp để tránh ảnh hưởng đến những khoản mục không phải bằng tiền hay cả những khoản ảnh hưởng về tiền cụ thể như là:

• Những khoản chi phí không bằng tiền đó là khấu hao tài sản cố định, dự phòng
• Những khoản lãi lỗ không bằng tiền như là phần lãi, lỗ chênh lệch tỷ giá hối đoái mà doanh nghiệp đó chưa thực hiện
• Những dòng tiền đến từ hoạt động đầu tư mà những khoản lỗ lãi được phân loại: nhượng bán bất động sản, cổ tức, tiền cho vay,…
• Bên cạnh đó có cũng các khoản chi phí vay đã ghi nhận…

Đồng thời còn có cả các dòng tiền đã có được điều chỉnh tiếp tục với sự thay đổi nguồn vốn lưu động đến từ hoạt động kinh doanh cùng với đó là những khoản chi phí trả trước dài hạn và những khoản thu chi khác (thuế thu nhập doanh nghiệp đã nộp, lãi vay đã trả,  những thay đổi của chi phí trả trước…)

Phương pháp lập bản báo cáo lưu chuyển tiền tệ trực tiếp

Theo phương pháp lập báo cáo tiền tệ trực tiếp thì các dòng tiền ra vào sẽ được xác định và trình bày bằng việc tổng hợp, phân tích trực tiếp từ các khoản tiền thu chi theo nội dung chi tiết từ sổ kế toán  của doanh nghiệp.

Theo đó thì khi lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ bạn cần phải đảm bảo được những nguyên tắc nêu trên nhằm đảm bảo tính chính xác, hợp pháp của bản báo cáo.

>> Tham khảo: Tapering là gì? Taper có ảnh hưởng gì đến thị trường tài chính

Hướng dẫn cách đọc và phân tích bản báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Đọc và phân tích báo cáo lưu chuyển tiền tệ tốt sẽ giúp nhà quản trị nhận định rõ được về tình hình tài chính. Cụ thể là những dòng tiền thu chi của doanh nghiệp nhằm đưa ra được những giải pháp và kế hoạch tài chính hiệu quả ở trong tương lai.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ bao gồm có 03 khoản mục dòng tiền đó là: lưu chuyển từ các hoạt động đầu tư, lưu chuyển từ hoạt động kinh doanh và lưu chuyển từ hoạt động tài chính. Theo đó thì cách đọc và phân tích báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ được dựa trên 3 khoản mục đó.

Thực hiện phân tích qua tỉ số của hoạt động kinh doanh trong doanh nghiệp, tại đây bạn cần phải phân tích và xem xét tỷ trọng từ những luồng tiền được tạo ra từ các hoạt động cùng với các luồng tiền được tạo ra từ hoạt động kinh doanh. Từ đó thì bạn có thể nắm được động kinh doanh có được bao nhiêu phần trăm luồng tiền ở trong tổng số tiền lưu chuyển được từ những hoạt động. Theo đó, bạn sẽ cần phải phân tích bằng các công thức sau:

• Thực hiện tính tỷ trọng lưu chuyển đến từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp

Tỷ trọng = ( Lưu chuyển tiền đến từ hoạt động kinh doanh/Tổng số lưu chuyển tiền từ các hoạt động ) x 100%

• Tiếp theo đây chính là công thức tình dòng tiền thu được từ những hoạt động kinh doanh của công ty:

Tỷ trọng = ( Dòng tiền thu đến từ hoạt động kinh doanh/Tổng dòng tiền thu từ những hoạt động ) x 100%

• Cuối cùng chính là công thức tính dòng tiền chi đến từ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp:

Tỷ trọng = ( Dòng tiền chi đến từ hoạt động kinh doanh/Tổng dòng tiền chi từ các hoạt động ) x 100%

Lưu ý: tỷ số này sẽ giúp cho bạn so sánh được tình hình sử dụng tiền ở trong hoạt động kinh doanh với tổng số tiền mà doanh nghiệp sử dụng vào những hoạt động.

Dựa vào các tỷ số đến từ hoạt động kinh doanh được nêu trên, bạn có thể dễ dàng đưa ra phân tích hoạt động đầu tư của doanh nghiệp. Đồng thời, thực hiện phân tích hoạt động tài chính với một tỷ trọng lưu chuyển từ các hoạt động tài chính, tỷ trọng dòng tiền thu chi đến từ hoạt động tài chính.

Lưu ý quan trọng khi đọc bản báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Lưu ý quan trọng khi đọc bản báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Báo cáo dòng tiền giúp cho chúng ta nhận biết được tình hình sức khỏe tài chính của một doanh nghiệp. Dưới đây chính là 04 ứng dụng quan trọng mà bạn có thể sử dụng khi đọc bản báo cáo lưu chuyển tiền tệ như sau: 

Xem thông tin khấu hao về tài sản doanh nghiệp

Khấu hao tài sản cố định chính là một chi phí không làm hao hụt phần tiền mặt của doanh nghiệp. Vì vậy, nó sẽ làm giảm phần lợi nhuận của doanh nghiệp nhưng tiền mặt ở trong tài khoản của doanh nghiệp vẫn vậy. Khoản khấu hao tài sản thường sẽ chiếm một tỷ lệ lớn so với phần lợi nhuận, đặc biệt đối với những doanh nghiệp sản xuất. Do đó, bạn cũng cần phải xem được con số và chính sách khấu hao về tài sản cố định của doanh nghiệp. Qua đó để biết được doanh nghiệp đang áp dụng khấu hao như thế nào. 

Có rất nhiều trường hợp mà doanh nghiệp tăng hoặc giảm chi phí khấu hao để điều tiết phần lợi nhuận. Vì vậy, chúng ta cần phải xem thật kỹ mục khấu hao tài sản cố định trong bản báo cáo này. Thông qua đó biết được doanh nghiệp có đang tự đồng điều chỉnh chi phí này không và xác thực được tính chính xác của báo cáo. 

Xem chất lượng lợi nhuận thông qua dòng tiền từ hoạt động kinh doanh

Có rất nhiều doanh nghiệp có phần lợi nhuận  không thu được tiền mặt do để khách hàng nợ nhiều. Việc để cho khách hàng nợ nhiều sẽ dẫn đến suy giảm về dòng tiền từ hoạt động kinh doanh. Một hai năm thì sẽ không tác động lớn, nhưng ở trong dài hạn thì sẽ dẫn đến sự suy yếu tài chính. Vì vậy, chúng ta cần phải đánh giá được sự lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp ở trong dài hạn. Từ đó có thể đánh giá được về chất lượng lợi nhuận của doanh nghiệp có tốt hay không. 

Xem thông tin đầu tư mới trong năm của doanh nghiệp

Việc doanh nghiệp đầu tư tài sản mới là điều rất cần thiết ở trong quá trình mở rộng quy mô. Điều này được phản ánh qua số liệu đầu tư mới ở trong báo cáo lưu chuyển. Dựa vào con số này thì chúng ta có thể kỳ vọng về hoạt động mở rộng quy mô của doanh nghiệp, từ đó gia tăng doanh thu và phần lợi nhuận trong tương lai. Con số này sẽ được thể hiện trong mục dòng tiền từ hoạt động đầu tư. 

Xem được chính sách về cổ tức

Phần cổ tức bằng tiền mặt các bạn cũng có thể xem ở trong phần dòng tiền đến từ hoạt động tài chính. Việc nhận biết được chính sách trả cổ tức doanh nghiệp sẽ giúp nhận biết được việc sử dụng lợi nhuận làm gì. Liệu doanh nghiệp có dành phần lớn tiền để chi trả cổ tức hay tái đầu tư. Qua đó thấy được được triển vọng và tiềm năng của ngành nghề doanh nghiệp đang tham gia. 

Cách sử dụng bản Báo cáo lưu chuyển tiền tệ để phân tích chứng khoán

CFS sẽ cho phép những nhà đầu tư hiểu được hoạt động của một doanh nghiệp đang hoạt động như thế nào, tiền của nó đến từ đâu và sẽ được sử dụng như thế nào. CFS rất quan trọng bởi nó giúp cho các nhà đầu tư xác định liệu rằng một công ty có vững chắc về tình hình tài chính hay không.

Mặt khác thì các chủ nợ cũng có thể sử dụng CFS để xác định có bao nhiêu tiền mặt (tức là khả năng thanh toán) để doanh nghiệp thanh toán cho chi phí hoạt động và trả cho các khoản nợ của mình.

Các quy tắc kế toán, ngay cả khi mà được tuân thủ đúng, có thể sẽ tạo ấn tượng về một công ty đang làm tốt hơn trên thực tế. Lợi nhuận hoặc thu nhập ròng sẽ được đo lường theo những quy tắc do kế toán đưa ra. Nhưng quan trọng hơn, đó chính là tiền mặt. Bạn cần phải xác định được doanh nghiệp đó có hoặc không có tiền mặt. Đó chính là lúc cần phải phân tích báo cáo lưu chuyển tiền mặt.

Kết luận

Trên đây chính là toàn bộ những thông tin về bản báo cáo chuyển lưu tiền tệ. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (CFS) chính là một thước đo có giá trị về sức mạnh và khả năng sinh lời, triển vọng dài hạn ở trong tương lai của một công ty. CFS có thể giúp bạn xác định xem một công ty có đủ thanh khoản hay lượng tiền mặt để thanh toán những chi phí của mình hay không. Một công ty có thể sử dụng CFS để dự báo về dòng tiền trong tương lai, điều này cũng giúp giải quyết những vấn đề về ngân sách. FTV hy vọng với những chia sẻ hữu ích ở trên sẽ giúp cho bạn có thêm được nhiều kiến thức mới, đồng thời cũng hỗ trợ bạn trong việc đọc báo cáo chuyển lưu tiền tệ được một cách nhanh chóng, chính xác và hiệu quả nhất. Từ đó đưa ra kế hoạch đầu tư phù hợp cho riêng mình. 

Nếu có câu hỏi thắc mắc nào về báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì hay cần hỗ trợ tham gia vào đầu tư trên thị trường chứng khoán và hàng hóa hãy liên hệ ngay đến FTV qua số  HOTLINE 0983 668 883 để được đáp nhanh nhất.

FTV - Đơn vị chuyên tư vấn đầu tư chứng khoán và hàng hóa phái sinh uy tín hiện nay

Đến với FTV thì các nhà đầu tư luôn nhận được sự hỗ trợ đến từ những chuyên gia uy tín và giàu kinh nghiệm ở trong ngành đầu tư tài chính. Tại FTV, các nguồn thông tin mới nhất liên quan đến sự biến động trên thị trường luôn cập nhật liên tục bằng bảng phân tích và số liệu thống kê chính xác. Ngoài ra thì các nhà đầu tư cũng sẽ được cung cấp nhiều loại tài liệu tham khảo miễn phí như: cách thức giao dịch biểu đồ hoặc phương pháp đầu tư tối ưu nguồn vốn cũng như cách phòng ngừa rủi ro hiệu quả.