Hiện nay, các hình thức vay vốn đối với các doanh nghiệp cực kỳ đa dạng. Họ có thể vay từ ngân hàng hoặc huy động tiền nhàn rỗi có trong lưu thông. Tuy nhiên khi vay từ người dân, doanh nghiệp sẽ phải cho họ một sự đảm bảo. Thông thường các nhà kinh doanh sẽ phát hành các giấy tờ có giá như thương phiếu. Vậy thương phiếu là gì? Phân loại và công thức tính, ưu nhược điểm của thương phiếu? Hôm nay hãy cùng FTV tìm hiểu kỹ hơn nhé!
Thương phiếu là gì?
Thương phiếu là các loại giấy nhận nợ do các công ty có uy tín phát hành để vay vốn ngắn hạn từ thị trường tài chính. Để đảm bảo người mua trả nợ đúng hạn, bên cạnh sự tin tưởng đòi hỏi phải có chứng cứ pháp lý. Đây là giấy tờ chứng nhận quan hệ mua/bán chịu. Giấy nhận nợ này do chủ nợ lập để đòi tiền hoặc do người nợ lập ra để cam kết trả tiền, đó là kỳ phiếu thương mại hay còn gọi là thương phiếu.
Thương phiếu là gì?
Những thương phiếu nguyên thủy chỉ xuất hiện trong các hoạt động mua/bán chịu hàng hóa giữa các công ty kinh doanh với nhau. Nó có thể do người bán chịu hay người mua chịu hàng hóa phát hành nhưng bản chất vẫn là giấy xác nhận quyền đòi tiền khi đến hạn người sở hữu thương phiếu. Hiện nay, thương phiếu được phát hành không chỉ trong quan hệ mua/bán chịu hàng hóa mà còn được phát hành để vay vốn trên thị trường tiền tệ.
Thương phiếu được coi là chứng chỉ có giá trị nhận lệnh để yêu cầu thanh toán hoặc cam kết thanh toán không điều kiện một số tiền xác định trong thời gian nhất định.
Đây là công cụ vay nợ ngắn hạn do các ngân hàng lớn và công ty phát hành. Nếu như trước đây, các công ty thường vay vốn ngắn hạn ở các ngân hàng thương mại nhưng sau này họ dựa chủ yếu vào việc bán thương phiếu cho các trung gian tài chính và công ty khác để vay vốn tức thời.
Phân loại thương phiếu
Thương phiếu bao gồm 02 loại cơ bản là hối phiếu và lệnh phiếu
Hối phiếu
Hối phiếu sẽ chỉ có giá trị do người ký phát lập ra, yêu cầu người ký phát phải thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc vào một thời gian nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng.
Trong hối phiếu được phân loại thành:
- Hối phiếu đòi nợ: Là giấy tờ có giá trị do người ký phát lập, yêu cầu người ký phát lập thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hay vào một thời điểm nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng.
- Hối phiếu nhận nợ: Là giấy tờ có giá do người phát hành lập, cam kết thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc trả vào một thời điểm nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng.
Hối phiếu được phát hành phải phù hợp với Luật của địa phương nơi phát hành.
Nội dung của hối phiếu
Nội dung của hối phiếu
Tiêu đề: “Hối phiếu nhận nợ” được ghi trên mặt trước của hối phiếu nhận nợ hoặc Cụm từ “Hối phiếu đòi nợ” sẽ được ghi trên mặt trước của hối phiếu đòi nợ.
Yêu cầu thanh toán hoặc cam kết thanh toán của hối phiếu không điều kiện một số tiền xác định: Trên hối phiếu, số tiền phải ghi rõ ràng và đơn giản, đúng tập quán quốc tế, được ghi cả bằng chữ và bằng số. Khi số tiền trên hối phiếu đòi nợ hoặc nhận nợ được ghi bằng số khác với số tiền ghi bằng chữ thì số tiền được ghi bằng chữ có giá trị thanh toán.
Trong trường hợp, nếu số tiền trên hối phiếu được ghi từ 02 lần trở lên bằng chữ hoặc bằng số và có sự khác nhau thì số tiền giá trị nhỏ nhất được ghi bằng chữ có giá trị thanh toán.
Thời hạn thanh toán: Không được ghi trên hối phiếu đòi nợ thì hối phiếu đòi nợ sẽ được thanh toán ngay khi suất trình.
Địa điểm thanh toán: Điều này không được ghi trên hối phiếu thì hối phiếu sẽ được thanh toán tại địa chỉ của người bị ký phát đối với hối phiếu đòi nợ hoặc người phát hành đối với hối phiếu nhận nợ.
Tên của tổ chức hoặc họ, tên đối với cá nhân, địa chỉ và chữ ký của người ký phát hoặc người phát hành.
Lệnh phiếu
Lệnh phiếu là giấy tờ/chứng chỉ có giá do người phát hành lập, cam kết thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc vào một thời gian nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng.
Lệnh phiếu
Nội dung của lệnh phiếu:
- Cụm từ “Lệnh phiếu” được ghi trên mặt trước của lệnh phiếu
- Lệnh phiếu cũng cần cam kết chi trả không điều kiện một số tiền nhất định
- Thời hạn thanh toán lệnh phiếu ghi cụ thể
- Địa điểm, địa chỉ thanh toán lệnh phiếu
- Ghi rõ tên và địa chỉ của người thụ hưởng
- Địa điểm và ngày ký phát hành
- Tên và địa chỉ, chữ ký của người phát hành
Xem thêm: Cổ phiếu là gì?
Đặc điểm của thương phiếu
Chủ thể được quyền phát hành
Người ký phát, người phát hành theo quy định phải là các doanh nghiệp, bao gồm các doanh nghiệp nhà nước, công ty cổ phần (CTCP), công ty trách nhiệm hữu hạn (CTTNHH), công ty hợp doanh, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp có tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội và hợp tác xã. Còn tổ chức tín dụng không phải là người ký phát, người phát hành.
Đặc điểm của thương phiếu
Xác định thời hạn thương phiếu
Thời hạn thanh toán cụ thể của thương phiếu sẽ do người thụ hưởng, người ký phát hoặc người phát hành xác định theo một trong các thời hạn sau đây:
- Ngay khi xuất trình
- Sau một thời hạn nhất định kể từ ngày hối phiếu được chấp nhận/ký phát hành
- Thanh toán thương phiếu vào một ngày được xác định cụ thể
Thời hạn thanh toán của thương phiếu hoặc thời hạn truy đòi và thời hạn khởi kiện khi có tranh chấp về quan hệ thương phiếu sẽ được tính cả ngày nghỉ lễ và ngày nghỉ cuối tuần.
Nếu ngày cuối cùng của thời hạn chung với ngày lễ hoặc ngày nghỉ cuối tuần thì sẽ được chuyển sang ngày làm việc tiếp theo.
Phạm vi điều chỉnh
Theo pháp lệnh thương phiếu, việc điều chỉnh các quan hệ thương phiếu phát sinh từ trong hoạt động thương mại có liên quan đến hoạt động tín dụng ngân hàng trong việc phát hành, chấp nhận, chuyển nhượng, bảo lãnh, thanh toán, khởi kiện, cầm cố thương phiếu tại Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Hình thức phát hành thương phiếu được phát hành theo hình thức chiết khấu, tức là được bán với giá thấp hơn mệnh giá. Số chênh lệch giữa giá mua và mệnh giá thương phiếu chính là thu nhập của người sở hữu thương phiếu.
Thương phiếu phải được lập trên mẫu in sẵn của ngân hàng nhà nước Việt Nam và được lập bằng tiếng Việt.
Trong trường hợp có yếu tố nước ngoài, thương phiếu phải được lập bằng cả hai ngôn ngữ là tiếng Việt và tiếng Anh.
Việc sử dụng các hình thức thông tin điện tử trong quan hệ thương phiếu cũng phải thực hiện theo quy định của Chính phủ.
Ưu, nhược điểm của thương phiếu bạn cần biết
Ưu điểm của thương phiếu
- Thứ nhất, với tính chất lưu thông thương phiếu đã trở thành một trong những công cụ lưu thông tín dụng thay thế tiền mặt, tiết kiệm tiền mặt và góp phần ổn định thị trường tiền tệ.
Ưu, nhược điểm của thương phiếu
- Thứ hai, thương phiếu là một loại giấy tờ pháp lý trong quan hệ mua/bán chịu, bảo vệ quyền lợi của các chủ thể trong tín dụng thương mại, loại bỏ được tình trạng nợ nần còn tồn tại giữa các doanh nghiệp.
- Thứ ba, đây là loại tài sản đảm bảo chắc chắn khi ngân hàng nhận chiết khấu hay nhận cho vay cầm cố. Hơn thế nữa tài sản đảm bảo này có tính thanh khoản cao vì ngân hàng có thể mang đi tái chiết khấu hoặc tái cầm cố tại các ngân hàng nhà nước để khôi phục lại nguồn vốn của mình.
- Thứ tư, thương phiếu bổ sung hàng hóa cho thị trường mở, tạo điều kiện cho ngân hàng trung ương thực hiện tốt các công tác điều hòa khối tiền trong lưu thông.
- Thứ năm, trong thương phiếu trường hợp người đi vay vốn ngân hàng nhận nợ bằng lệnh phiếu, khi cần thiết ngân hàng có thể bán khoản nợ này để thu nợ trước thời hạn bằng cách chuyển nhượng lệnh phiếu cho ngân hàng khác. Đây là một trong những giải pháp chứng khoán hóa các khoản cho vay của ngân hàng và cuối cùng thông qua nghiệp vụ bảo lãnh.
Nhược điểm của thương phiếu
- Thứ nhất, do tính trừu tượng của thương phiếu sẽ dẫn đến tình trạng 02 doanh nghiệp thông đồng với nhau để lập ra thương phiếu khống, thương phiếu không phát sinh từ quan hệ mua/bán chịu để mang đến ngân hàng xin cầm cố hoặc chiết khấu. Chính điều này đã làm cho cơ sở đảm bảo của thương phiếu tín dụng hàng hóa không thể tồn tại, số tiền vay được tại ngân hàng không có cơ sở đảm bảo.
- Thứ hai, các loại tín dụng khác đều có sẵn những nhược điểm có thể mở rộng quy mô và thời gian mua/bán chịu hàng hóa trong trường hợp nhu cầu mua chịu quá lớn và thời gian quá lâu.
- Thứ ba, quan hệ mua/bán chịu này có thể phát sinh giữa những doanh nghiệp tín nhiệm, có giao dịch thường xuyên với nhau. Tuy nhiên, do một số tín dụng thương mại tồn tại song song với tín dụng ngân hàng nên những khiếm khuyết nêu trên của tín dụng thương mại và vận dụng thương phiếu sẽ giảm nhưng không đáng kể.
Như vậy, thương phiếu đóng một vai trò hết sức quan trọng đối với doanh nghiệp và thị trường, chỉ có những doanh nghiệp có mức độ tín nhiệm lớn mới được phát hành thương phiếu. Vì thế những người sở hữu loại chứng từ có giá này sẽ không lo gặp rủi ro mất tiền.
Thương phiếu có phải chứng khoán không
Câu trả lời là: Có. Theo luật Chứng khoán quy định: Chứng khoán là bằng chứng xác nhận quyền lợi quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với phần vốn hoặc tài sản của tổ chức phát hành, được thể hiện dưới hình thức chứng chỉ, dữ liệu điện tử hoặc bút toán ghi sổ.
Chứng khoán bao gồm cổ phiếu, các loại trái phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền, quyền mua cổ phần, quyền chọn mua - chọn bán, hợp đồng tương lai, nhóm chứng khoán hoặc chỉ số chứng khoán
Thương phiếu là một loại chứng khoán của thị trường tiền tệ, được phát hành bởi tập đoàn lớn hoặc công ty uy tín, để có nguồn vốn ngắn hạn đáp ứng các nghĩa vụ nợ. Thương phiếu chỉ được hỗ trợ bởi 1 ngân hàng phát hành hoặc 1 công ty cam kết thanh toán vào ngày đáo hạn
Hy vọng rằng những thông tin vừa rồi đã giúp cho các bạn hiểu thêm về thương phiếu là gì, ưu nhược điểm của thương phiếu để có thể vận dụng tốt nhất vào hoạt động vay vốn, kinh doanh của mình.
Phát hành thương phiếu
Thương phiếu - mặc dù mang nghĩa vụ ngắn hạn - được phát hành như một phần của chương trình luân chuyển liên tục có kỳ hạn dài hơn đáng kể, kéo dài một số năm (như ở Châu u) hoặc không giới hạn. Vì chương trình thương phiếu liên tục dài hơn nhiều so với thương phiếu riêng lẻ (không được dài hơn 270 ngày), nên khi thương phiếu đáo hạn, nó được thay thế bằng thương phiếu mới được phát hành cho phần nghĩa vụ còn lại. Nếu thời gian đáo hạn dưới 270 ngày, tổ chức phát hành không phải nộp báo cáo đăng ký với SEC, điều này dẫn đến sự chậm trễ và tăng chi phí.
Có hai phương thức cấp tín dụng.
- Người phát hành có thể tiếp thị chứng khoán trực tiếp với nhà đầu tư, chẳng hạn như hầu hết các quỹ thị trường tiền tệ.
- Ngoài ra, họ cũng có thể bán phiếu cho một đại lý, người này sau đó sẽ bán nó trên thị trường.
Thị trường đại lý thương phiếu liên quan đến các công ty chứng khoán lớn và những công ty con của các công ty mẹ thuộc ngân hàng. Hầu hết các công ty này cũng là đại lý chứng khoán của Kho bạc Hoa Kỳ. Người trực tiếp phát hành thương phiếu thường là các công ty tài chính có nhu cầu vay vốn thường xuyên và lớn nên việc bán phiếu mà không cần sử dụng trung gian sẽ tiết kiệm hơn. Tại Hoa Kỳ, các tổ chức phát hành trực tiếp tiết kiệm phí đại lý khoảng 5 điểm cơ bản, hay 0,05% hàng năm, tương đương với 50.000 đô la trên mỗi 100 triệu đô la chưa thanh toán. Khoản tiết kiệm này bù đắp cho chi phí dùng để việc duy trì một đội ngũ nhân viên bán hàng thường trực để tiếp thị phiếu. Bên ngoài Hoa Kỳ, phí đại lý thường có xu hướng thấp hơn.
Đơn vị chuyên tư vấn đầu tư chứng khoán, hàng hóa phái sinh hàng đầu VN - FTV
Năm 2022, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn được đánh giá là kênh đầu tư hấp dẫn với rất nhiều yếu tố. Nếu bạn muốn bắt đầu với chứng khoán mà chưa có chút kiến thức nào và không biết bắt đầu từ đâu thì có thể liên hệ ngay với FTV – Công ty Cổ phần Đầu tư và công nghệ FTV, các chuyên gia của chúng tôi sẽ tư vấn về cách phòng ngừa rủi ro và đầu tư sinh lời hiệu quả.
Đến với FTV, các bạn được cập nhật những thông tin mới nhất về các biến động thị trường thông qua các số liệu thống kê, phân tích. Không những vậy, còn được cung cấp miễn phí các loại tài liệu tham khảo như thống kê thị trường, biểu đồ, cách thức giao dịch của từng loại mặt hàng hóa.
Để biết thêm các thông tin chi tiết về thương phiếu là gì, vui lòng liên hệ ngay đến FTV với số HOTLINE 0983 668 883 để được tư vấn nhanh chóng.