Chứng khoán cơ sở là gì? Chứng khoán cơ sở có những đặc điểm nổi bật nào? Sự khác biệt của chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh là gì? Nên đầu tư chứng khoán cơ sở hay chứng khoán phái sinh. Đó là một vài thắc mắc mà bạn đọc đã gửi về cho FTV trong thời gian gần đây và hôm nay, các chuyên gia của FTV sẽ giúp các bạn giải đáp những thắc mắc này. Giờ thì bắt đầu đi tìm câu trả lời với chúng tôi nhé.
Chứng khoán cơ sở là gì?
Chứng khoán cơ sở là gì?
Chứng khoán cơ sở (Underlying Security) (CKCS) là loại chứng khoán được dùng làm tài sản cơ sở của chứng quyền và là cổ phiếu được niêm yết trên sàn chứng khoán ở Việt Nam. Chứng quyền phải đảm bảo là tài sản đảm bảo hoặc chứng khoán do doanh nghiệp chứng khoán phát hành, cho phép chủ sở hữu được quyền mua (chứng quyền mua) hoặc bán (chứng quyền bán) CKCS cho tổ chức phát hành chứng quyền đó theo một mức giá được xác định trước đó hoặc tại một thời điểm được xác định trước hoặc theo khoản tiền chênh lệch giữa giá chứng khoán cơ sở ở thời điểm thực hiện và giá trị thực tế.
Chứng khoán cơ sở phải thuộc chỉ số VN30 hay HNX30 và phải đáp ứng đủ các tiêu chí về mức độ thanh khoản, mức vốn trên thị trường, chứng chỉ quỹ ETF niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán, tỷ lệ tự do chuyển nhượng, kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phát hành và các tiêu chí khác theo quy định của Ủy ban Chứng khoán Việt Nam.
Các đặc điểm chính của chứng khoán cơ sở
- Tổ chức hành chính là tổ chức phát hành CKCS .
- Thị trường giao dịch chứng khoản cơ sở là thị trường chứng khoán có cơ sở nhất định, trong đó nhà đầu tư phải dùng tài khoản đã kích hoạt và đang sử dụng để giao dịch.
- Các điều khoản sản phẩm sẽ do tổ chức phát hành chứng khoán quy định và sẽ khác nhau với từng sản phẩm phát hành.
- Số lượng CKCS được niêm yết sẽ là khối lượng cổ phiếu, trái phiếu mà nhà phát hành đưa ra trong khoảng thời gian nhất định.
- CKCS không phải ký quỹ và không thể bán khi chưa nắm giữ
- Người mua CKCS có quyền thực hiện giao dịch và sau khi giao dịch, CKCS sẽ được chuyển giao giữa tổ chức tài chính và nhà đầu tư.
- Không có trung tâm bù trừ rủi ro khi tổ chức phát hành CKCS mất khả năng thanh toán cho nhà đầu tư.
- Người mua CKCS chịu lỗ cố định tối đa bằng phí mua còn người bán có thể bị lỗ không giới hạn.
>> Tham khảo: Chứng khoán phái sinh là gì? Cách đầu tư và giao dịch chứng khoán phái sinh hiệu quả
Sự khác biệt giữa chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh
Phân biệt chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh
Nội dung | Chứng khoán cơ sở | Chứng khoán phái sinh (CKPS) |
Số tiền/cổ phiếu cần thiết để tham gia giao dịch | Phải có đủ 100% tiền vốn và cổ phiếu trước khi tham gia giao dịch. Có thể vay Margin (vay ký quỹ) để mua thêm cổ phiếu (chỉ áp dụng với một số cổ phiếu nhất định) | Chỉ cần một phần giá trị CKPS Cần ký quỹ để đảm bảo nghĩa vụ thanh toán cho nhà đầu tư |
Thời gian đầu tư | Khi mua CKCS, nhà đầu tư hi vọng sẽ nắm giữ trong thời gian dài vì cổ phiếu có giá trị trọn đời với doanh nghiệp | Hợp đồng tương lai chỉ tồn tại trong một thời điểm nhất định và thời gian đó chỉ kéo dài trong 1, 2, 3 hoặc 6 tháng là dài nhất |
Thời gian giao dịch | 09h00 – 11h30 sáng và 13h00 – 15h00 chiều | 08h45 – 11h30 sáng và 13h00 – 14h45 chiều |
Thời gian sở hữu | Không giới hạn | Thời gian sở hữu tối đa của nhà đầu tư là đến ngày đáo hạn. |
Số lượng niêm yết | Có giới hạn và số lượng phụ thuộc vào tổ chức phát hành cổ phiếu | Không giới hạn |
Các loại lệnh giao dịch | LO, ATO, ATC, MOK, MAK, MTL | LO, ATO, ATC, MOK, MAK, MTL |
Phương thức giao dịch | Khớp lệnh và thỏa thuận | Khớp lệnh và thỏa thuận |
Nguyên tắc khớp lệnh | Ưu tiên về giá và thời gian | Ưu tiên về giá và thời gian |
Bước giá | Sàn HSX:
Sàn HNX và UpCom: Bước giá chia hết 100 VND | 0.1 điểm chỉ số (Hợp đồng tương lai chỉ số VN30) |
Biên độ dao động giá |
| ± 7% |
Khối lượng giao dịch tối thiểu | 100 cổ phiếu | 1 hợp đồng |
Khối lượng giao dịch tối đa | Sàn HSX: 500.000 cổ phiếu/ lệnh. Sàn HNX và UPCOM: 999.990 cổ phiếu/ lệnh. | 500 hợp đồng/lệnh |
Thời gian thanh toán |
| - Ngày T+0: Ghi nhận giao dịch và nhà đầu tư có thể mua bán liên tục trong ngày - Ngày T+1: Ngày thanh toán lãi/lỗ - Thời gian thanh toán là cuối giờ giao dịch hàng ngày:
|
Giá tham chiếu | Là giá đóng cửa của cổ phiếu ngay trong phiên giao dịch chứng khoán liền trước. Ngày giao dịch đầu tiên: Mức giá giao dịch sẽ do doanh nghiệp đăng ký và được các sàn HNX, HSX phê duyệt.
| Là giá thanh toán cuối ngày của hợp đồng tương lai ngay trong ngày giao dịch liền trước. Ngày giao dịch đầu tiên: Giá tham chiếu là giá lý thuyết (do Trung tâm lưu ký chứng khoán Viêt Nam VSD tính toán và công bố).
|
Khối lượng nắm giữ tối đa | Không giới hạn, trừ một số trường hợp đặc biệt bị hạn chế tỷ lệ nắm giữ đối với nhà đầu tư nước ngoài. |
|
Xu hướng thị trường | Khi thị trường cổ phiếu tăng giá, nhà đầu tư có lãi. | Nhà đầu tư có thể có lãi cả khi thị trường lên và xuống. |
Khả năng bán khống chứng khoán | Chưa được thực hiện | Thực hiện bằng hình thức tham gia vị thế bán |
Các đối tượng được phép sở hữu chứng khoán cơ sở?
Các đối tượng được phép sở hữu chứng khoán cơ sở là gì
Các công ty, doanh nghiệp phát hành CKCS
Các công ty, doanh nghiệp phát hành CKCS với mục đích kêu gọi vốn đầu tư để duy trì, phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty, doanh nghiệp đó.
Nhà đầu tư
Nhà đầu tư là người mua CKCS hay cũng chính là người cấp vốn cho công ty, doanh nghiệp phát hành hợp đồng với mục đích thu lời cho bản thân từ hoạt động kinh doanh, đầu tư của doanh nghiệp.
Nhà đầu tư CKCS có 3 dạng, đó là nhà đầu tư chứng khoán theo hình thức cá nhân, nhà đầu tư chứng khoán theo dạng tổ chức và nhà đầu tư chứng khoán theo hình thức nước ngoài,.
Các công ty chứng khoán
Các công ty chứng khoán hoạt động với vai trò trung gian, làm môi giới cho nhà đầu tư và doanh nghiệp, công ty phát hành CKCS.
Các cơ quan quản lý
Tại nước Việt Nam, cơ quan quản lý quỹ cấp cao là Bộ Tài Chính và đây cũng là cơ quan nắm giữ các loại hình chứng khoán theo pháp luật.
Nên đầu tư chứng khoán cơ sở hay chứng khoán phái sinh?
Nên đầu tư chứng khoán cơ sở hay chứng khoán phái sinh?
Các cổ phiếu, trái phiếu… đủ điều kiện là chứng khoán cơ sở thường do những tổ chức, doanh nghiệp uy tín, có tiềm lực tài chính tốt phát hành nên CKCS sẽ phù hợp với các nhà đầu tư dài hạn, không thích rủi ro và ưa thích sự an toàn. Đổi lại thì lợi nhuận đầu tư trước mắt thường không quá cao.
Trong khi đó, CKPS mang đến nhiều cơ hội hấp dẫn về gia tăng lợi nhuận nhưng cũng tiềm ẩn những rủi ro có thể khiến nhà đầu tư thua lỗ nặng, nhất là trong giai đoạn thị trường biến động dữ dội. Bên cạnh đó thì CKPS là sản phẩm đầu tư có kỳ hạn và vào ngày đáo sẽ thanh toán chênh lệch trực tiếp bằng tiền mặt hạn nên nhà đầu tư dễ bị động bởi yếu tố thời gian.
Tóm lại, các nhà đầu tư có quyền lựa chọn hình thức giao dịch cũng như hình thức đầu tư chứng khoán và nếu muốn sinh lãi nhiều thì chọn chứng khoán phái sinh còn muốn đảm bảo thì chọn đầu tư chứng khoán cơ sở. Tuy nhiên, dù là loại hình chứng khoán nào thì nó cũng có những ưu, nhược điểm nhất định và việc đầu tư vào CKPS hay CKCS phụ thuộc hoàn toàn vào mục đích đầu tư, khả năng chấp nhận rủi ro và kỳ vọng lợi nhuận của mỗi người.
Mua chứng khoán cơ sở ở đâu uy tín?
Hiện nay, các nhà đầu tư hoàn toàn có thể mua chứng khoán cơ sở tại 3 sàn giao dịch phổ biến đó là:
- HoSE – Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh
- HNX – Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội
- Upcom – Sàn giao dịch chứng khoán Upcom
Tuy nhiên, nhà đầu tư không thể mua được trực tiếp trên các sàn này mà cần phải mua chứng khoán cơ sở thông qua các công ty chứng khoán như FTV, VNDirect, HSC, SSI…
Nhà đầu tư có thể mở tài khoản online tại Công ty cổ phần Đầu tư và Công nghệ FTV tại đây sau khi khách hàng đăng ký sẽ có nhân viên hỗ trợ 1:1 để bắt đầu tham gia giao dịch đầu tư với thị trường.
Trên đây là tổng hợp những thông tin quan trọng về chứng khoán cơ sở là gì mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc. Nếu các bạn còn bất kỳ băn khoăn nào về loại hình chứng khoán này, hãy gọi ngay tới số HOTLINE 0863 688 883 để các chuyên viên của FTV có thể hỗ trợ tốt hơn.
Xem thêm: