Thị trường vốn là gì? Phân loại, vai trò của thị trường vốn

Trên thị trường kinh tế tài chính, chúng ta thường nghe thuật ngữ quen thuộc thị trường vốn. Đây là một yếu tố đóng vai trò quan trọng, chúng giúp đáp ứng được nguồn vốn dài hạn tăng trưởng đối với nền kinh tế tài chính. Vậy thị trường vốn là gì? có mấy loại thị trường vốn hiện nay. Hãy cùng Mytrade tìm lời giải đáp ngay sau đây.

Thị trường vốn là gì?

Thị trường vốn là gì?

Thị trường vốn (capital market) là thị trường cung cấp vốn đầu tư trong trung dài hạn cho những chủ thể ở trong nền kinh tế chính quyền trung ương, chính quyền địa phương cho đến những doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế dùng cho mục tiêu phát triển kinh tế xã hội và mở rộng sản xuất kinh doanh.

Vai trò của thị trường vốn

Thị trường vốn có vai trò cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển kinh tế. Cụ thể:

Thị trường vốn sẽ có chức năng huy động tiết kiệm: chúng giúp huy động số tiền nhàn rỗi từ người dân và sau đó đầu tư thêm vào những kênh sản xuất của nền kinh tế.
Chúng có thể tạo ra được nguồn vốn mới, từ đó giúp hình thành nguồn vốn thông qua việc huy động những nguồn lực lý tưởng sử dụng để đầu tư cho những mục tiêu phát triển kinh tế khác nữa.
Thị trường vốn cung cấp một kênh đầu tư mới cho những người muốn đầu tư nguồn lực ở trong một thời gian dài với tỷ suất sinh lời hợp lý. Chúng được thực hiện trên những công cụ tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, những đơn vị của quỹ tương hỗ và chính sách bảo hiểm.
Cung cấp dịch vụ đa dạng các loại hình, trong đó bao gồm những khoản vay dài hạn và trung hạn đối với ngành tư vấn, tài chính,…
Hỗ trợ tăng tính thanh khoản của những quỹ để cả người mua và người bán có thể dễ dàng thực hiện mua và bán chứng khoán bởi chúng luôn có sẵn số lượng nhiều.
Góp phần nâng cao được tốc độ phát triển kinh tế, cung cấp vốn tài chính dài hạn đáp ứng được những yêu cầu tài chính của doanh nghiệp. Đồng thời, chúng cũng giúp ích trong hoạt động nghiên cứu và phát triển và tạo công ăn việc làm. Từ đó gia tăng sản lượng và năng suất ở trong nền kinh tế.

Phân loại thị trường vốn

Phân loại thị trường vốn

Thị trường vốn hiện bao gồm: thị trường chứng khoán và thị trường vay nợ dài hạn.

Thị trường vay nợ dài hạn

Đối với thị trường vay nợ dài hạn được chia thành

Thị trường thế chấp

Đây là thị trường chuyên cho vay những món nợ dài hạn sử dụng để tài trợ mua bán địa ốc hay nhà xưởng. Do thời hạn dài và thường giá trị của những món nợ vay này rất lớn để hình thành nên bất động sản (nhà, đất, nhà xưởng,...) nên cần phải có sự thế chấp tài sản cho món nợ vay này. Tài sản thế chấp có thể là loại tài sản sẵn có của người đi vay và kể cả các tài sản được hình thành từ khoản nợ vay đó. Chính vì vậy, thị trường thế chấp còn được xem là thị trường cho vay dài hạn có cầm cố bất động sản

Thị trường tín dụng thuê mua (còn gọi là cho thuê tài chính)

Tín dụng thuê mua hoặc còn được gọi là hoạt động cho thuê tài chính hay có thể được gọi là thuê vốn. Đây là một hình thức tín dụng trung và dài hạn, ở đó người cho thuê cam kết mua tài sản và thiết bị theo yêu cầu của người thuê. Đồng thời là người nắm giữ được quyền sở hữu tài sản đó. Người thuê chính là người sử dụng tài sản và cần phải thanh toán tiền thuê cho người cho thuê tài sản ở trong một khoảng thời gian đã được thỏa thuận trước.

Trong suốt thời gian thuê thì người thuê không được quyền huỷ bỏ hợp đồng thuê trước kỳ hạn. Khi kết thúc hợp đồng thì người thuê có thể chuyển quyền sở hữu, mua lại hay tiếp tục thuê như đã thoả thuận ở trong hợp đồng.

Hoạt động tín dụng tài chính là một hình thức tín dụng có ích đối với những doanh nghiệp nhất là đối với những doanh nghiệp vừa và nhỏ. Bởi vì, thông qua hình thức tín dụng này thì những doanh nghiệp tìm được nguồn tài trợ đối với hoạt động đầu tư máy móc, thiết bị và cải thiện công nghệ.

Hoạt động cho thuê tài chính còn được xem là một quá trình chuyển quyền sử dụng, khai thác những tính năng hữu ích của tài sản mà không được chuyển đổi quyền sở hữu nó.

Hoạt động tín dụng thuê mua có ưu điểm:

- Đối với người đi thuê thì thuê tài chính cũng được xem là họ đã mua được tài sản bằng một khoản vốn vay có bảo đảm bằng chính tài sản cho thuê. Những điều khoản của hợp đồng thuê được xem như là các điều khoản ràng buộc của ngân hàng đưa ra ở trong một hợp đồng tín dụng thông thường.
- Đồng thời, thông qua hoạt động tín dụng thuê mua thì doanh nghiệp sẽ được tài trợ 100% vốn mua tài sản hay được thuê tài sản đảm bảo về nguồn vốn hoạt động (vốn lưu động) của doanh nghiệp.

- Hầu hết tài sản trong hoạt động cho thuê tài chính đều là những loại tài sản mới. Bởi vì, thông thường thì người đi thuê sẽ đặt ra yêu cầu về tính năng kỹ thuật cho loại tài sản muốn thuê trước đối với người thuê và hai bên thực hiện ký kết hợp đồng. Sau đó, người cho thuê sẽ mua các tài sản này trực tiếp từ nhà sản xuất và chuyển sang cho bên thuê sử dụng. Người cho thuê thường mua những tài sản mới để cho thuê nhằm đảm bảo được điều kiện trong bản hợp đồng. Đồng thời nó sẽ giúp cho họ hạn chế đến mức thấp nhất các rủi ro như rủi ro về hao mòn vô hình hay rủi ro không thể cho thuê tiếp tài sản sau khi đã kết thúc hợp đồng do tài sản đã quá cũ,…

Hoạt động tín dụng thuê mua có đặc điểm quan trọng sau:

- Bên cho thuê sẽ không cung cấp những hoạt động bảo trì tài sản hoặc những dịch vụ khác đi kèm.
- Bên cho thuê sẽ nhận được các khoản tiền thanh toán tiền cho thuê bằng với phần giá trị của tài sản cho thuê bị hao mòn và sẽ có thêm một khoản tiền lãi.
- Bên đi thuê thì sẽ được ưu tiên mua lại sau khi đã kết thúc thời hạn của hợp đồng thuê tài chính.
- Bên thuê không được quyền huỷ bỏ ngang hợp đồng tín dụng thuê mua. Tức là bên thuê phải đảm bảo được việc thanh toán những khoản thanh toán tiền thuê đúng với kỳ hạn cho dù phải đối mặt với các rủi ro có thể gặp phải như rủi ro không thể thực hiện được các trách nhiệm tài chính này hay rủi ro phá sản của bên thuê.

Loại hình cho thuê tài chính sẽ chỉ phát huy được hết những ưu thế của mình khi hội đủ được điều kiện sau đây:

- Hợp đồng tín dụng thuê mua cần phải đảm bảo được tính không chắc chắn của khoảng giá trị còn lại của tài sản sau khi đã kết thúc hợp đồng thuê mua
- Những khoản chi phí để thực hiện hợp đồng cho thuê tài chính có thể sẽ cao hơn so với khoản chi phí khi tự bỏ tiền ra đi mua tài sản đó bằng nguồn vốn tự có. Tuy nhiên cái giá phải trả cho những khoản nợ hoặc vốn cổ phần thì phải cao hơn so với phần chi phí của hợp đồng cho thuê tài chính

Thông thường hoạt động tín dụng thuê mua được cung cấp bởi những ngân hàng lớn hay những công ty tài chính. Cho nên thị trường tín dụng thuê mua chính là một nơi hoạt động của ngân hàng và công ty tài chính.

Thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán

Đây là thị trường được hình thành sử dụng để giao dịch mua bán chứng khoán. Đối với hoạt động của thị trường này khá là phức tạp tuy nhiên cũng rất hấp dẫn. Thị trường chứng khoán có thể được chia nó ra thành 2 loại thị trường cơ bản là:

Sở giao dịch chứng khoán: chính là thị trường chứng khoán chính thức bởi nó được tổ chức một cách tập trung ở địa chỉ cụ thể và tuân thủ theo những quy được ban hành một cách chặt chẽ.
Thị trường OTC (Over The Counter): đây chính là thị trường chứng khoán ở cấp độ cao hơn với sự hỗ trợ của những thiết bị hiện tại nên việc giao dịch chứng khoán sẽ không cần được tập trung lại một nơi cụ thể mà có thể được thực hiện giao dịch từ nhiều nơi khác nhau. Đồng thời số lượng chứng khoán được giao dịch ở trên thị trường này sẽ nhiều hơn đối với thị trường chứng khoán tập trung và không bó hẹp trong số các chứng khoán được nằm ở trong danh mục cụ thể.

Đánh giá về tiềm năng thị trường vốn tại Việt Nam

Đánh giá về tiềm năng thị trường vốn tại Việt Nam

Điểm mạnh

Tại Việt Nam mọi người chưa có khái niệm chính xác với những hiệu quả tuyệt vời mà chúng mang lại. Hiện tại thì ngân hàng vẫn là kênh nắm giữ tỷ trọng lớn nhất ở trên thị trường vốn.

Sau đó thì mới lần lượt đến thứ tự của trái phiếu và cổ phiếu. Nguồn vốn ngân hàng luôn chủ yếu cung cấp đối với nền kinh tế thông qua những hoạt động tín dụng. Tuy nhiên, trong những năm gần đây thì thị trường vốn này đã có sự dịch chuyển cơ cấu và chúng đi từ tổ chức tín dụng sang đến thị trường chứng khoán.

Thậm chí, theo ủy ban chứng khoán nhà nước thì thị trường chứng khoán hiện nay đã đang thực sự trở thành một kênh huy động vốn quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam. Hơn thế nữa thì chúng còn có cơ cấu ngày càng vững chắc và hoàn thiện.

Thị trường vốn tại Việt Nam được dự báo là sẽ còn tiếp tục trên đà tăng trưởng dựa theo chủ trương và kế hoạch đẩy mạnh cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước của Chính phủ.

Hạn chế

Bên cạnh sự phát triển đáng kể vừa nói trên thì cũng cần phải đề cập đến những điểm hạn chế của thị trường vốn. Cụ thể, với quy mô nhỏ thì ít loại hình sản phẩm của thị trường vốn Việt Nam nằm ở vị trí tương đối thấp trong nhóm những thị trường mới nổi Châu Á – Thái Bình Dương cũng như ở trên thế giới.

Theo đó, trong bảng chỉ số phát triển của thị trường vốn các nước Châu Á do McKinsey tổng hợp thì Việt Nam chỉ dừng lại cuối cùng ở trong số 12 nước thuộc khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Nước ta được khảo sát chỉ với mức 1,2/5 điểm.

Hơn thế nữa, những tiêu chí như quy mô đầu tư, cơ hội đầu tư và hiệu quả chi phí lại có mức đánh giá cực kỳ thấp. Thấp hơn rất nhiều đối với những nước láng giềng như Trung Quốc, Malaysia, Thái Lan lần lượt sẽ có số điểm cao là 2,45/5, 2,8/5, 3,25/5 điểm. Trong đó thì phải kể đến Nhật Bản với một số điểm đứng đầu bảng là 4/ 5 điểm.

Ngoài ra thì thị trường vốn sơ cấp của Việt Nam mang tính phát sinh rủi ro cao bởi nó sở hữu rất ít lựa chọn đáng tin cậy, ít sản phẩm phù hợp đối với nhu cầu của các nhà đầu tư.

Còn chưa kể phần chi phí đầu tư đắt đỏ. Đó chính là lý do vì sao những nhà đầu tư lớn của Việt Nam thường thích đổ lượng tiền lớn vào những tài sản như vàng, bất động sản hoặc gửi tiết kiệm ngân hàng thay vì đầu tư vào thị trường cổ phiếu, trái phiếu.

Kết luận

Như vậy, với những chia sẻ của Mytrade bạn đã nắm được những thông tin cơ bản về thị trường vốn và hoạt động thị trường vốn hiện nay tại Việt Nam. Trong những năm gần đây, hoạt động thị trường vốn tại Việt Nam mặc dù còn nhiều hạn chế nhưng không thể phủ định được thị trường vốn đã có sự tăng trưởng nhất định và là một kênh cung cấp vốn quan trọng không thể thiếu đối với nền kinh tế.

FTV - đơn vị chuyên tư vấn đầu tư chứng khoán và hàng hóa phái sinh uy tín hiện nay

Nhà đầu tư khi đến với FTV sẽ luôn nhận được hỗ trợ từ những chuyên gia uy tín với nhiều năm kinh nghiệm trong ngành. Ngoài ra, nhà đầu tư còn được FTV cung cấp nhiều loại tài liệu tham khảo hoàn toàn miễn phí như: cách thức giao dịch biểu đồ, những thông tin biến động thị trường liên tục hay bảng thống kê thị trường, …. để có thể xây dựng chiến lược đầu tư mang lại hiệu quả cao.

Nếu có câu hỏi thắc mắc nào về thị trường vốn là gì hay cần hỗ trợ đầu tư hãy liên hệ ngay đến FTV qua HOTLINE 0983 668 883 để được chuyên gia giải đáp nhanh nhất.

Xem thêm: