VNINDEX1241.75 (1.34 0.11%)136,332,198 CP 2,922.66 Tỷ 145 72 172HNXINDEX224.59 (-0.03 -0.01%)15,377,500 CP 246.83 Tỷ 53 41 67VN301300.25 (2.44 0.19%)32,039,607 CP 1,057.33 Tỷ 16 6 8HNX30477.64 (-0.16 -0.03%)6,682,100 CP 159.05 Tỷ 9 5 15

Hối phiếu là gì? Đặc điểm, phân loại, nội dung của hối phiếu

Hối phiếu là chứng chỉ có giá do người ký phát lập, yêu cầu người khác (người bị ký phát) thanh toán một số tiền xác định cho người thụ hưởng khi có yêu cầu hoặc vào một thời điểm xác định trong tương lai. Bài viết sau đây của FTV sẽ phân tích cụ thể về hối phiếu là gì? Quá trình hình thành, đặc điểm và nội dung trên hối phiếu được thể hiện như thế nào?

Hối phiếu là gì?

Hối phiếu là công cụ vay nợ ngắn hạn, mang hình thức là một văn bản yêu cầu người phát hành hồi phiếu (gọi là con nợ) trả cho người hưởng hồi phiếu (gọi là chủ nợ) một số tiền nhất định vào một thời điểm cụ thể hay phải trả ngay khi nhận được hối phiếu, tức trả tiền cho người hưởng hồi phiếu ngay khi có yêu cầu.

hoi-phieu-la-giKhái niệm hối phiếu là gì?

Một khi hối phiếu đã được chấp nhận có thể là ngân hàng chấp nhận và "ký hậu" (hay là người chấp nhận ký vào mặt sau hối phiếu), hối phiếu từ đó trở nên có khả năng thương lượng và có thể đem chiết khấu (tức đem bán với giá thấp hơn mệnh giá của nó) với lại suất phản ánh lãi suất ngắn hạn trên thị trường.

Thông thường, hối phiếu có thời gian cao nhất là 06 tháng và trước đây được sử dụng nhiều để trợ giúp cho thương mại đặc biệt trong thời kỳ chuyên chở hàng hóa và nhu cầu về vốn luân chuyển của ngành nông nghiệp và công nghiệp hội phí nội địa. Vì thế đây là hối phiếu được phát hành để tài trợ cho hoạt động kinh doanh trong nước.

Còn “hồi phiếu nước ngoài" hay hối phiếu thương mại được phát hành trong quá trình thực hiện các giao dịch ngoại thương. "Hồi phiếu nội địa" phần lớn đã được thay thế bằng tiền vay ngân hàng hay tín dụng thương mại, nhưng hiện nay vẫn tồn tại ở anh. Ban đầu để tài trợ cho các hoạt động thuê mua, sau đó được các công ty lớn sẽ dùng làm phương tiện gọi vốn phục vụ cho những mục đích chung.

Ở Mỹ, các công ty lớn thường xuyên sử dụng "chứng phiếu" ngắn hạn, thực ra là hối phiếu để đáp ứng nhu cầu tài chính của họ. Một loạt hồ tiêu quan trọng khác gọi là tìm phiếu kho bạc do chính phủ phát hành để trả nợ ngắn hạn.

Hối phiếu và quá trình hình thành

Các chứng chỉ hối phiếu là hình thức nguyên thủy của hối phiếu. Khoảng thế kỷ XII, Thương nhân ở Italy đã phát hành các chứng chỉ nhận nợ làm một công cụ thanh toán trong quan hệ thương mại gọi là chứng chỉ hối phiếu.

Trong tờ chứng thư, người phát hành cam kết với người thụ hưởng về việc thanh toán giá trị tương ứng và có khấu trừ phần phí dịch vụ tại những nơi khác bằng đồng tiền được sử dụng tại nơi đó. Đến thế kỷ XIV, ngoài loại nhận nợ còn xuất hiện hình thức hối phiếu đòi nợ.

hoi-phieu-la-giQuy trình lưu thông hối phiếu

Từ thế kỷ XVI, khi các loại hối phiếu được chuyển nhượng thì trở thành công cụ thanh toán ngày càng rộng rãi trong quan hệ thương mại nội địa ở từng quốc gia và thương mại quốc tế. Tuy nhiên, do Pháp luật của các quốc gia có những quy định khác biệt nên phát sinh các tranh chấp. Tại hội nghị haagen (Đức) vào năm 1910 và năm 1912 đặt nền móng cho các thỏa thuận quốc tế về hối phiếu. Xong do chiến tranh thế giới lần thứ nhất, nên mãi đến năm 1930, Hội nghị Quốc tế về hối phiếu tại Giơnevơ (Thụy Sĩ) mới thông qua bản hiệp ước liên quan đến hối phiếu. Tuy nhiên, do các nước thuộc hệ pháp luật Anh - Mỹ không tham gia lên mục tiêu của hiệp ước này không đạt được.

Để quốc tế hóa việc sử dụng hối phiếu ngày 09/12/1988, Đại hội đồng liên hợp quốc tại khoa họp lần thứ 43 đã thông qua hiệp ước thống nhất về hối phiếu đòi nợ và hối phiếu nhận nợ quốc tế. Hối phiếu nhận nợ và hối phiếu đòi nợ có những dấu hiệu cơ bản sau:

- Thứ nhất, hối phiếu là chứng chỉ có giá và có giá trị lưu thông trên thị trường.

- Thứ hai, trong hối phiếu khoản tiền thanh toán được xác định cụ thể  và thông qua xác định mệnh giá và lãi suất chiết khấu.

Ở Việt Nam, trong quyền hạn thanh toán của nhân dân, hối phiếu chưa được sử dụng phổ biến. Theo quy định pháp luật thương mại năm 1997 và 2005 và pháp lệnh thương phiếu năm 1999, thương phiếu gồm hối phiếu và lệnh phiếu. Theo quy định của pháp lệnh thương phiếu thì hồi phiếu tương tự hối phiếu đòi nợ, lệnh phiếu tương tự hối phiếu nhận nợ ở các nước.

Đặc điểm và các chức năng của hối phiếu

Về đặc điểm của hối phiếu

Hối phiếu có các nghiệp vụ chính như sau:

- Tính bắt buộc hối phiếu

Hối phiếu còn được hiểu là tờ mệnh lệnh trả tiền vô điều kiện người trả tiền hối phiếu phải được trả theo đúng nội dung ghi trên tờ phiếu và không thể viện cớ bất cứ lý do riêng nào để từ chối trả tiền đối với người ký phát hành hối phiếu hai người thụ hưởng, trừ trường hợp cổ phiếu được lập ra trái với các đạo luật chi phối nó.

hoi-phieu-la-giĐặc điểm và chức năng của hối phiếu

- Tính trìu tượng của hối phiếu

Trên hối phiếu không nêu các nguyên nhân phát sinh của việc lập hối phiếu, mà chỉ ghi những số tiền phải trả và những nội dung liên quan đến việc trả tiền. Hiệu lực pháp lý của hộ phiếu cũng không bị ràng buộc bởi bất cứ nguyên nhân vì sinh ra hối phiếu. Nói cách khác nghĩa vụ trả tiền của hối phiếu là trìu tượng.

- Tính lưu thông của hối phiếu

Hối phiếu có thể được chuyển nhượng một hay nhiều lần trong thời gian của nó. Hối phiếu có tính chất này bởi vì hối phiếu là lệnh đòi tiền của người này với người khác, trên hộ phiếu có một giá trị tiền nhất định và hối phiếu có tính bắt buộc và tính trìu tượng.

Chức năng của hối phiếu

Hối phiếu có 03 chức năng chính:

- Hối phiếu là phương tiện thanh toán: Các loại hối phiếu là phương tiện để giúp người bán thu hồi được tiền người mua và giúp người chuyển tiền trả nợ cho người bán.

- Hối phiếu là phương tiện đảm bảo: Hối phiếu là chứng từ có giá do đó nó có thể mua bán, cầm cố, thế chấp....

- Hối phiếu là phương tiện cung cấp tín dụng: Vì là một chứng từ có giá nên hối phiếu có thể là công cụ hữu hiệu trong việc cung ứng các khoản tín dụng trong thương mại, trong tín dụng ngân hàng.

Ý nghĩa của hối phiếu

Chứng chỉ hối phiếu là cách thanh toán được sử dụng phổ biến trong xuất nhập khẩu và thương mại gắn với các hình thức thanh toán quốc tế như L/C hay ủy thác thu. Ngoài ra, chứng chỉ hối phiếu còn được dùng như một công cụ lưu thông tín dụng khi hối phiếu được chiết khấu tại các ngân hàng hay khi nó được lưu thông từ người này sang người khác. Trong thời gian còn hiệu lực khi hối phiếu như một loại hàng hóa mua bán trên thị trường tiền tệ.

hoi-phieu-la-giÝ nghĩa của hối phiếu

Các bên tham gia hối phiếu

Các bên tham gia hội phiếu bao gồm:

- Người ký phát hành hối phiếu (drawer) : là người xuất khẩu.

- Người bị ký phát (người trả tiền) (drawee) : Là người nhập khẩu hàng hay có trách nhiệm trả tiền.

- Người hưởng lợi (bereficiary) : Là người nhận thanh toán số tiền đó.

- Người chấp nhận (Acceptor): Là khi người bị ký phát chấp nhận hối phiếu kỳ hạn và người chấp nhận phải có trách nhiệm thanh toán hối phiếu khi đến kỳ hạn.

- Người chuyển nhượng (Endorser): Là người chuyển quyền hưởng lợi hối phiếu cho người khác bằng cách trao tay hoặc bằng thủ tục ký hậu.

- Người cầm phiếu (Holder or bearer): Là những người có quyền nhận hối phiếu khi hối phiếu được trả tiền.

Phân loại hối phiếu

hoi-phieu-la-giPhân loại hối phiếu

Hiện tại có 09 loại hối phiếu khác nhau và dưới đây là đặc điểm của từng loại hối phiếu đó.

Hối phiếu trả tiền ngay

Với loại hối phiếu này, người trả tiền khi nhận được nó thì phải bắt buộc trả ngay số tiền ghi trên hối phiếu đó cho người thụ hưởng mà không được trì hoãn với bất cứ lý do nào lưu hối phiếu đó được phát hành theo đúng các quy định của pháp luật.

Hối phiếu có kỳ hạn

Khi hối phiếu này được phát hành thì người trả tiền cần phải ký chấp nhận trả tiền trên hồ tiêu đó. Việc trả tiền được thực hiện vào một ngày được xác định về sau.

Hối phiếu trơn

Đây là loại hối phiếu được phát hành để đòi tiền những người không có chứng từ đi kèm. Hồi phiếu này được sử dụng để thanh toán tiền phạt, tiền bồi thường và các chi phí đi kèm như phí vận tải, bảo hiểm.

Hối chiếu kèm chứng từ

Cách lập phiếu này là được phát hành cho người trả tiền và có đi kèm theo chứng từ hàng hóa. Hồi phiếu và chứng từ hàng hóa phải đi liền và không tách rời nhau.

Hồi phiếu đích danh

Hối phiếu này được ghi rõ họ tên người thụ hưởng và không kèm theo điều khoản chặt theo lệnh nên không chuyển nhượng cho người khác được.

Hối phiếu vô danh

Loại hối phiếu này không ghi rõ loại thụ hưởng mà trên đấy chỉ ghi cụm từ "trả cho người cầm hối phiếu". Nếu ai đó có được thì người đấy được hưởng những quyền lợi của hối phiếu.

Hối phiếu theo lệnh

Loại hối phiếu này được trả theo lệnh của người thụ hưởng và được chuyển nhượng bằng cách ký chuyển nhượng ở mặt sau của tờ phiếu.

Hối phiếu thương mại

Loại chứng từ này do người bán lập ra để đòi tiền những người có trách nhiệm thanh toán hàng hóa bán ra hoặc để xuất khẩu và các dịch vụ cung ứng liên quan khác.

Hối phiếu ngân hàng

Loại cổ phiếu này do ngân hàng ký phát và lệnh do ngân hàng đại lý hay chi nhánh ngân hàng của mình trả cho người được hưởng số tiền ghi theo trên giấy tờ này.

Nội dung của hối phiếu

Tiêu đề của hối phiếu: Phải ghi chữ "Hối phiếu" (Bill of exchange hoặc có khi được viết tắt là exchange hoặc draft). Với tiêu đề viết bằng tiếng Anh thì toàn bộ nội dung trong hối phiếu phải viết bằng tiếng Anh.

hoi-phieu-la-giNội dung của hối phiếu

Số tiền và loại tiền: Số tiền trên hối phiếu nhất định phải được ghi một cách rõ ràng, cần đơn giản, dễ hiểu, đúng tiêu chuẩn quốc tế, được ghi cả bằng số và bằng chữ. Lưu ý: Số tiền trên hối phiếu không được vượt quá số tiền ghi trên hóa đơn và số tiền ghi trong L/C - thư tín dụng.

Người trả tiền hối phiếu: Họ tên và địa chỉ của người trả tiền của hối phiếu phải được ghi rõ chi tiết và được ghi vào góc dưới bên trái của hối phiếu, tức là ghi vào chỗ chữ to.

Trong phương thức thanh toán nhờ thu hộ: người trả tiền hối phiếu là người nhập khẩu. Trong phương thức thanh toán tín dụng chứng từ thì người trả tiền hối phiếu là ngân hàng mở L/C.

Kỳ hạn trả tiền của hối phiếu thường có 02 dạng:

Trả tiền ngay: thì trên hối phiếu sẽ ghi là "trả ngay khi nhìn thấy bản thứ nhất của hối phiếu này (at .....Sight of this FIRST (SECOND ) Bill of exchange).

Trả tiền sau: thường có nhiều cách thỏa thuận:

- Thanh toán tại một ngày nhất định sau khi nhìn thấy hối phiếu: ( At... X.days... after sight of this....)

- Thanh toán tại một ngày nhất định sau ngày ký phát hành hối phiếu: (At... X....days... after signed of this....)

- Thanh toán tại một ngày nhất định sau ngày ký vận đơn: (At... X.days... after bill of lading date of this....)

- Thanh toán tại một ngày nhận định sau ngày giao hàng: (At... X.days... after shipment date of this....)

- Thanh toán tại một ngày cụ thể trong tương lai:( On ... (date)... of this...)

- Địa điểm trả tiền của chứng từ hối phiếu:

Nếu không có quy định khác thì địa chỉ của người trả tiền hay người ký phát được xem là địa điểm thanh toán hối phiếu. Tuy nhiên, nếu trên các hối phiếu quy định một địa điểm thanh toán khác thì khi đó địa điểm này được xem là địa điểm thanh toán hối phiếu.

- Người được hưởng lợi của hối phiếu:

Người được hưởng lợi có thể là: bản thân người ký phát hành hối phiếu hoặc một người khác được ký phát chỉ định, bất cứ ai được người hưởng lợi quyền nhượng hối phiếu bằng thủ tục ký hậu hay trao tay.

Trong ngoại thương, các hội phiếu thường được ký phát cho người hưởng là ngân hàng phục vụ nhà xuất khẩu.

hoi-phieu-la-giNgười hưởng lợi từ hối phiếu

- Nơi vào ngày lập hối phiếu:

Nơi lập hối phiếu: ở nước người phát hành hối phiếu (người xuất khẩu) ngay lập phiếu: không được sớm hơn ngày lập hóa đơn, không sớm hơn hoặc ngày mở L/C và năm trong thời gian hiệu lực của L/C.

- Người ký phát hối phiếu:

Tên + địa chỉ + chữ ký của người ký phát là yếu tố bắt buộc phải thể hiện trên hối phiếu.

Chữ ký của người ký phát muộn có hiệu lực phải là chữ ký của người có đủ năng lực hành vi và năng lực pháp lý. Chữ ký trên hối phiếu phải được ghi ở góc dưới bên phải của tờ hối phiếu. Còn người ký phát phải ký tên bằng chữ ký thông dụng trong giao dịch. Các chữ ký dưới dạng in hay photo copy và đóng dấu.... mà không phải viết tay sẽ không có giá trị pháp lý.

Đơn vị chuyên tư vấn về đầu tư chứng khoán, hàng hóa phái sinh hàng đầu Việt Nam - FTV

ftv

Năm 2022, thông qua nhiều yếu tố khác nhau thị trường chứng khoán tại Việt Nam vẫn được đánh giá là kênh đầu tư hấp dẫn. Bạn là nhà đầu tư mới mà muốn bắt tay ngay vào thị trường chứng khoán nhưng lại chưa có chút kiến thức cũng như kinh nghiệm thì đừng ngần ngại có thể liên hệ ngay với FTV. Khi các bạn liên hệ với Công ty Cổ phần Đầu tư và Công nghệ FTV sẽ được các chuyên gia dày dặn kinh nghiệm của chúng tôi tư vấn về cách đầu tư sinh lời và cách phòng ngừa rủi ro hiệu quả.

Không những vậy các bạn còn được cập nhật những thông tin mới nhất về biến động của thị trường thông qua các số liệu phân tích, thống kê. Ngoài ra, FTV còn cung cấp hoàn toàn miễn phí những tài liệu có thể tham khảo hữu ích như biểu đồ, thống kê thị trường, cách thức giao dịch của từng loại mặt hàng hóa… cho các bạn.

Để biết thêm các thông tin chi tiết về hối phiếu là gì, vui lòng liên hệ ngay với FTV qua số Hotline 0983 668 883 hoặc truy cập trang web ftv.com.vn để được các chuyên gia tư vấn nhanh chóng.

Xem thêm:

GỬI BÌNH LUẬN MỚI
Gửi bình luận
Bình luận